Rusiya pulları Qarabağda nəyə xərclənir? - \"Rosbalt\"dan müthiş təhlil

“Bu onu deməyə əsas verir ki, Qarabağ bölgəsi yaxın gələcəkdə Azərbaycanın investisiya mərkəzinə çevriləcək. Burada söhbət təkcə iqtisadi səmərədən deyil, həm də uzun müddət istifadə olunmayıb, xarabalığa çevrilmiş bir ərazinin qısa müddətdə çiçəklənən diyara çevirən hakimiyyətin göstərmiş olduğu nümunənin imicindən  gedir”, - “Rosbalt” yazır.

“Azərbaycanın işğaldan azad edilən əraziləri artıq xarici investorların üçün cəlbedici bir bölgəyə çevrilib. Bu ərazilərin beynəlxalq biznes üçün cəlbediciliyin isə bir sıra səbəbləri var.

Bir çoxları hesab edirdi ki, Ermənistanın işğalı nəticəsində xarabalığa çevrilən Azərbaycan torpaqları iş adamları, xüsusən də xarici investorlar üçün “ölü zona” olacaq. Amma bunun tam əksi üzə çıxdı - Rusiya, Türkiyə, İsrail və bir çox başqa ölkələrdən olan investorlar Qarabağın bərpası prosesində ən müxtəlif layihələrdə - enerji və sənaye istehsalından tutmuş, rabitə, kənd təsərrüfatının inkişafına qədər iştirak etməyə hazırdırlar”.

“Ölkə.Az” xəbər verir ki, bu fikirlər “Rosbalt”da dərc olunan “Почему российские деньги рванули в Карабах” başlıqlı məqaləsində qeyd olunub.

Məqalədə   işğaldan azad olunan bölgələrin xarici investorlar üçün  cəlbediciliyi barədə arqumentlər öz əksini tapıb.

Yazıda qeyd olunur ki, xarici investorların  azad olunmuş ərazilərin cəlbediciliyinin əsas səbəbi isə Azərbaycan hakimiyyətinin yürütdüyü siyasətdir. 

“Belə ki, ərazilərin işğaldan azad olunduqdan dərhal sonra minalardan təmizlənməsi, bölgədə ciddi infrastruktur layihələrini icra edilməsi, Qarabağın bərpasında iştirak edəcək yerli və xarici sahibkarlara müxtəlif güzəştlərin ediləcəyi barədə  vədlərin verilməsidir. Digər tərəfdən isə Qarabağ ərazisi nəqliyyat kommunikasiyalarının, logistikanın, “yaşıl enerji”nin və aşağıda daha ətraflı müzakirə olunacaq bir sıra digər sahələrin inkişafı kontekstində çox perspektivli olmasıdır. 

Qısaca onu qeyd etmək olar ki, Bakı özü investorlar üçün necə yaxşı nümunə göstərdi  və hətta belə xarabalığa çevrilmiş, yandırılmış torpaqlarda qısa müddətdə çox iş görməyin mümkün olduğunu sübut etdi. Artıq Cəbrayıl rayonunun ərazisində “Araz vadisinin iqtisadi zonası” sənaye parkı yaradılır. Orada müxtəlif profilli müəssisələr yaradılacaq. İqtisadi zona bütün Qarabağı əhatə edəcək.

Həmin ərazidə bir sıra yeni infrastruktur obyektləri istifadəyə verilib. Füzulidə 8 ayda Azərbaycan beynəlxalq hava limanını tikib və ümumilikdə 3 belə obyektin tikintisi nəzərdə tutulub. Onlardan biri - uçuş-enmə zolağının uzunluğu 3000 metr olan Zəngilan hava limanı gələn il istifadəyə veriləcək. O, bütün növ təyyarələri, o cümlədən ağır yük təyyarələrini qəbul edə biləcək.

Bundan əlavə Şuşada bir neçə mədəni-tarixi obyekt bərpa edilib, mehmanxana tikilib, konfrans mərkəzi, yeni yaşayış kompleksi tikilir. Türkiyəli mütəxəssislər isə Qarabağda  yol infrastrukturunda fəal  iştirak edir.

Hazırda azad olunmuş ərazilərin bərpasına 2 milyard manat vəsait xərclənir və bu məbləğ, Bakıdakı səlahiyyətlilərin məlumatına görə, davamlı olaraq artacaq. Azərbaycanın energetika nazirinin müavini Elnur Soltanov bildirib ki, ilin sonuna kimi azad edilən ərazilər elektrik enerjisi ilə təmin olunacaq. O, həmçinin Laçın, Kəlbəcər və Suqovuşanda 4 su elektrik stansiyasından üçünün bərpası üzrə işlərin başa çatdığını açıqlayıb.

Bakı işğaldan azad edilmiş əraziləri 7200 MVt günəş enerjisi və 2000 MVt külək enerjisi istehsal etmək potensialına malik “yaşıl enerji” zonası elan edib. Bundan başqa, Qarabağ su ehtiyatları ilə də zəngindir. Rusiya biznesinin Qarabağda biznes maraq dairələrindən biri də məhz enerjidir. Müvafiq məsələ bu yaxınlarda Moskvada RF Energetika Nazirliyinin rəhbəri Nikolay Şulqinov və onun azərbaycanlı həmkarı Pərviz Şahbazov arasında müzakirə olunub. Digər məsələlərlə yanaşı, söhbət Rusiya, Azərbaycan və İranın enerji sistemlərinin birləşdirilməsindən gedirdi (Şimal-Cənub enerji körpüsü layihəsi).

Bakıda keçirilən “Qarabağın bərpası, yenidən qurulması və inkişafı” beynəlxalq sərgisində iştirak edən Rusiyanın Azərbaycandakı səfiri Mixail Boçarnikov Rusiya şirkətlərinin azad olunan ərazilərdə işləməkdə maraqlı olduğunu, bu yaxınlarda böyük biznes missiyasının Azərbaycana səfər etdiyini bildirib. İş adamlarından ibarətə növbəti qrupun isə noyabrda Bakıya səfər edəcəklərini deyib.

Rusiya şirkətləri Azərbaycan tərəfinə “ağıllı” şəhər və qəsəbələrin tikintisi, nəqliyyat kommunikasiyalarının bərpası, enerji təchizatı, internet texnologiyaları və s. sahəsində öz imkanlarını təqdim edəcəklər. 

Rusiya şirkətləri üçün ən perspektivli tikinti texnologiyaları, sənaye və mülki tikinti, enerji və fasiləsiz yüksək keyfiyyətli enerji təchizatının təmin edilməsi, su təchizatı və kanalizasiya ilə bağlı texnologiya sahələridir.

Artıq Sankt-Peterburqdakı şirkətlərdən biri gələn il istilik izolyasiya materialları zavodunun tikintisi üzrə investisiya layihəsinin icrasına başlamağı planlaşdırır. Dağıstanlı sahibkarlar isə azərbaycanlı tərəfdaşlarla birlikdə sosial və iqtisadi layihələr üzərində işləyəcəklər.

Bir sözlə, Qarabağda Azərbaycanda təşviq edilən müxtəlif sənaye sahələrində daxili və xarici investisiya fəallığı üçün yeni imkanlar açılıb. Çünki ölkə hakimiyyəti təkcə neft və qazın deyil, həm də digər ixracın artırılmasında maraqlıdır və diqqətini bu istiqamətə yönəldib. Sənaye parkları, azad iqtisadi zonalar isə bu məqsədə çatmaq üçün uğurlu platformalardır”- məqalədə qeyd olunub.

Yazıda eyni zamanda qeyd olunur ki, Qarabağda kənd təsərrüfatı sahəsində də geniş imkanlar mövcuddur və bu da qarşıdakı bir neçə ildə  Azərbaycan iqtisadiyyatında ciddi artım vəd edir.

“Həmin ərazilərdə torpaq münbit olmaqla yanaşı,  iqtisadi rayonlar  su ehtiyatları ilə zəngindir. Sənaye parkları və kənd təsərrüfatı torpaqları bir-birindən çox uzağa səpələnmədiyindən, mürəkkəb logistika xərcləri olmadan emal sənayesini yaratmaq daha asan olacaq. Bunu da xarici biznes, xüsusən də rus, belarus və israillilər nəzərə alıblar. Onlar İsrail praktikasına uyğun olaraq azad edilmiş torpaqlarda kənd təsərrüfatı şəhərləri və yaşayış məntəqləri tikməyə hazır olduqlarını bəyan ediblər.

Bir sözlə, bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, Qarabağ bölgəsi yaxın gələcəkdə Azərbaycanın investisiya mərkəzinə çevriləcək. Burada söhbət təkcə iqtisadi səmərədən deyil, həm də uzun müddət istifadə olunmayıb, xarabalığa çevrilmiş bir ərazinin qısa müddətdə çiçəklənən diyara çevirən hakimiyyətin göstərmiş olduğu nümunənin imicindən  gedir”, - mətbu orqanı yazır.

Hazırladı Mürtəza
Ölkə.Az