Dünyanın gözü adı Xoşbəxt, özü isə bədbəxt olan fildə - məhkəməsi 2 günə yekunlaşır

Adı Xoşbəxt olan, amma 51 il əsrlik həyatı yaşayan dünyanın ən bədbəxt filinin məhkəməsinin yekunlaşmasına 2 gün qalıb.

Ölkə.Az xarici KİV-ə istinadla xəbər verir ki, Vyetnam müharibəsi zamanı Taylandda doğulan bu fil körpə ikən qəfəsə salınıb. O, yük maşınına, sonra nəhəng Boeing 747-yə yüklənib və Sakit okeanı keçərək ABŞ-a gətirilib. Həyatının ilk illərini Floridada, “Disney World” yaxınlığında keçirib. O, daha sonra Nyu Yorkun Yanki Stadionunun yanındakı Yaşayış sahəsinə yerləşdirilib.

İndi təqaüddədir, 51 yaşı var. Amma onun həyatdan həzz almağı bacardığını söyləmək çətindir. Hələ də eyni yerdə yaşayır. O, bu həyata o qədər öyrəşib ki, dörd tərəfdən bambuklarla əhatə olunmuş kiçik torpağın qarşısından keçən qatarları yelləməyi də diqqətdən kənarda qoymur.

Adı xoşbəxt mənasını verən fil barəsində davam edən məhkəmə prosesi 21-ci əsrin ən mühüm heyvan hüquqları işidir.

Onu təmsil edən Qeyri-İnsan Hüquqları Layihəsinin (NHRP) vəkilləri mayın 18-də Nyu-York ştatının ən yüksək məhkəməsi olan Nyu-York Apellyasiya Məhkəməsi qarşısında çıxış edəcəklər. Vəkillər “Happy”nin (Xoşbəxt) Bronx Zooparkında qanunsuz saxlanıldığını və Tennessi və ya Kaliforniyadakı "fil ziyarətgahı"na göndərilməli olduğunu iddia edəcək. Çünki bu sığınacaqlarda fillər daha böyük ərazilərdə, təbii yaşayış şəraitinə yaxın yerlərdə yaşayır və digər fillərlə ünsiyyət qurma şansına malikdirlər.

NHRP sədri Stiven Vays “Wall Street Journal”a açıqlamasında Xoşbəxtin iradəsinə zidd olaraq 40 ildir həbs edildiyini deyib. O, “xoşbəxt” adlı filin çox bədbəxt olduğunu və depressiyaya düşdüyünü iddia edib. Sədr həmçinin filin istsimar edildiyini bildirib.

Təbii mühitində gündə orta hesabla 50 kilometr piyada yol qət etməli olan Xoşbəxt Bronks Zooparkında 4000 kvadrat metrlik ərazidə yaşayır. Bildirilir ki, bu fil artıq heç hərəkət etmir və sabit dayanır.

Məlumata görə, 51 yaşlı Xoşbəxtin həmin zooparkdakı 25 illik dostu və “həyat yoldaşı” Qranpi öldükdən sonra o tək qalıb.

Dünyanın hər yerindən mütəxəssislər fillərin hər fürsətdə çox sosial heyvan olduğunu bildirirlər. Araşdırmalara görə, sosial bağlar qura bilməmək və ailə üzvləri ilə öz yeməklərini axtarmamaq fillərin psixi sağlamlığına zərər verir. Bəziləri çoxalma kimi sadə həyati funksiyaları belə yerinə yetirmir. Tez-tez bir-birlərinə kömək etdikləri üçün empatiya duyğusuna sahib olduqları düşünülən fillərin ölən ailə üzvləri və dostları üçün kədərləndikləri də məlumdur.

Xoşbəxtin fərqi həm də ondadır ki, onun insanlara, şimpanzelərə və delfinlərə xas xüsusiyyətə sahib olduğu ortaya çıxıb: o güzgü testindən keçən ilk Asiya fili olub. Güzgü testi canlının özünü dərk edib-etmədiyini müəyyən etmək üçün ən vacib vasitədir.

Heyvanlar tez-tez öz əksini eyni növdən olan başqa bir heyvanla səhv salır və onunla danışmağa, ünsiyyət qurmağa, dostluq etməyə və ya döyüşməyə çalışırlar. MSR testindən keçən canlılar isə güzgüdəki təsvirin onlara aid olduğunu bilir və buna uyğun hərəkət edirlər. 

Qeyd edək ki, Xoşbəxtin hüquqi mübarizəsi üçün ilk iddia 2018-ci ildə qaldırılıb. Vəkillər məhkəminin Xoşbəxtin lehinə qərar çıxarmasının o qədər də mümkün görnümədiyini desələr də, bu mübrizənin 9 ildir davam etməsi heyvan hüquqlarının qorunması baxımından yüksək qiymətləndirilir.

Billurə