Mətn ölçüsü:
  • 100%

Azərbaycanın ən gur səsi

Onu Azərbaycanın ən gur səsli diktoru hesab edirlər

İllərdir ki, idman arenalarında idmançılarımızı qələbələrə səsləyir, azarkeşləri ruhlandırır. Siması tamaşaçıya o qədər də tanış olmaya bilər. Amma Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunda bir neçə oyuna baxmış şəxs onu tanımamış deyil.

Beləliklə, Ölkə.Az-ın suallarını tanınmış diktor Ramiz Qafarov cavablandırır. Amma maraqlıdır ki, ilk sualı da özü verir.

- Məni bura hansı ampluada dəvət etmisiniz? Bəstəkar, müğənni, diktor, iqtidarçı, müxalifətçi? Deyəsən tədricən müxalifətə tərəf keçirəm.

- Ən yaxşısı, özünüz-özünüzü təqdim edərdiniz.

- Məni dövlət tədbirlərinin, aparıcısı-diktor Ramiz Qafarov kimi tanıyıblar. Niyə dövlət tədbirləri? Çünki bura idman tədbirləri, mədəniyyət və incəsənət tədbirləri, siyasi tədbirlər də daxildir. Çünki mən YAP-ın qurultayının da, Dünya Azərbaycanlılarının Birinci Qurultayının da aparıcısı olmuşam. Ümummilli lider Heydər Əliyevin iştirakı ilə keçirilən tədbirləri də mən aparırdım. Azərbaycanın yeganə canlı diktoru kimi bu tip tədbirlərlə təkcə mən dəvət olunurdum. 

- Yeri gəlmişkən, fəxri adınız varmı?

- Yoxdur. Sualı məqamında verdiniz. Bəlkə də çox adam düşünəcək ki, özüm bu müsahibəni, sualı xahiş etmişəm. Ötən il mənim 60 illik yubileyim və yaradıcılığımın 30 ili tamam oldu. İlk dəfə mikrofonu 1986-cı ilin noyabrında əlimə almışam. O zaman "Neftçi" ölkəmizi SSRİ birinciliyində təmsil edirdi və mənim də debütüm Tofiq Bəhramov adına Respublika Stadionunun diktoru kimi olub. Gənclər və idman naziri Azad Rəhimovun, mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs Qarayevin qəbuluna yazılsam da, heç biri məni nə qəbul etmədi, nə də quruca təbrik göndərmədi. Doğum günümdə-aprelin 7-də kiçik bir tədbir keçirdim, bir ay öncədən onları da dəvət etmişdim. Adətdir də, özləri də gəlməsə, sürücülərini göndərib təbrik edirlər. Amma o da olmadı. Əbülfəs müəllim hazırda mədəniyyət və turizm naziridir, ondan əvvəl idman naziri idi və bütün fəaliyyətimdən xəbərdardır. On beş il onun rəhbərliyi altında idman tədbirlərinin aparıcısı olmuşam. Özü də bilir ki, peşəkar olmasa da, onlarla mahnıların müəllifiyəm.

- İxtisasca kimsiniz?

- İdmançıyam. Bədən Tərbiyəsi İnstitutunu bitirmişəm, qalıb müəllim işləmişəm. Sonra məni 1986-cı ildə stadiona dəvət etdilər. Həmin illərdə respublika stadion

- Toylara da gedirsiniz?

- Getmək istədim, amma alınmadı. 

- Tələbat olmadı?

- Son zamanlar şou biznesdə də durğunluq var, sənətçilər mahnı almırlar, toyları köhnə xalq mahnılarıyla yola verirlər. Deyirdilər ki, mahnılarınızı çox yaxşı oxuyursunuz. Bir-iki mahnımı özüm oxudum, işlərim azaldığına görə düşündüm ki, ailəni dolandırmaq lazımdır. Toy biznesinə qoşulmaq qərarına gəldim. Verilişlərə çıxdım, konsert verdim və durğunluq olduğuna görə mahnılarım tutsa da, özüm toylara dəvət olunmadım. Elə bilirlər ki, gecə-gündüz toydayam. Ancaq heç vaxt müğənni kimi toyda olmamışam. Yalnız dost-tanışın məclislərində iştirak etmişəm.

- Səsiniz vətənpərvərlik ruhunda olan mahnıları ifa etməyə də imkan verir...

- İlk mahnılarım vətənpərvər ruhda olub. Çingiz Mustafayev adına Əsgər və Vətənpərvərlik Mahnıları Müsabiqəsinin qalibiyəm. Bu 2003-2004-cü ilə təsadüf edir. "Əsgər balam" mahnısını yazdım və fikirləşdim ki, ciddi mahnı olduğu üçün ciddi müğənni oxusun. İlk ağlıma gələn Azərin oldu. Prodüseri Cavidlə evimizə gəldi, öz ifamda mahnıya qulaq asdılar. Cavid bildirdi ki, bu mahnıya kişi səsi lazımdır və belə oxunmalıdır, hesab etmirəm ki, Azərin bu mahnını daha da gücləndirəcək. Məni həmin müsabiqəyə yönləndirdi. Bir ay sonra ANS-dən zəng gəldi ki, mahnınız qalib gəlib. Getdim, diplom və qonorar verdilər. Həmin müsabiqəyə 160 əsər təqdim edilmişdi. Qardaşım Qarabağ şəhididir. Düşündüm ki, "Şəhidlər" adlı bir əsər də yazım. O mahnı ilk illərdə ANS-in efirində tez-tez səsləndirilirdi. Çoxu elə bilirdi ki, mahnını Şəmistan Əlizamanlı oxuyub.

- Şəxsi tanışlığınız var?

- Konsertlərdə ünsiyyətdə olmuşuq. Bəzən ifalarımızı da səhv salırlar. 

- Televiziya diktoru, aparıcısı kimi fəaliyyətiniz olub?

- Olmayıb. Respublika Stadionunun diktoru kimi fəaliyyətim məni qane edirdi. Millət vəkili Rafael Hüseynov Vaqif Mustafazadənin yubileyinin aparıcısı idi, mən isə diktor idim. Tədbirdən sonra yaxınlaşıb soruşdu ki, siz AZTV-də işləyirsiniz? Dedim ki, yox. Təəccübləndi və bildirdi ki, bu səs orada olmalıdır, istifadə etməlidirlər.

- Təklif olsa indi gedərdiniz?

- Bu, mənim səsim deyil ki, Allah vergisidir, istifadə etmək lazımdır. ATV-yə "Bozbaş pictures"in uşaqları dəvət etdilər, getdim. Bir filmi səsləndirməliydim. Dedilər ki, bunu oxuyun. Bildirdim ki, verin mətni oxuyum, xarakteri öyrənim. Dedilər birbaşa oxuyun, mən bacarmadığımı bildirdim. 

- Elə bir səs varmı ki, sizi qısqandıra bilsin?

- Deyəsən mənim özümü qısqanırlar. Rafiq Hüseynovdan, Roza Tağıyevadan öyrəndiyimi deyə bilərəm. Danışıq tərzimi Roza Tağıyevadan götürmüşəm. Səsimdə Rafiq müəllimə, tərzimdə Roza xanıma-qadın tərzinə oxşarlıq var. Bir az əvvələ qayıdım da. 1979-cu ildə ali məktəbə daxil oldum. 1979-cu ilin qışında Azərbaycan SSRİ yarışında qalib gəlmişdi və keçici bayraq təqdim olunurdu. Leonid İliç Brejnyev həmin il Azərbaycana gəldi və Respublika sarayında keçici bayrağı Heydər Əliyevə təqdim etdi. Bunlar AZTV-nin fondunda var. O zaman Əbülfəs Qarayev Nərimanov rayonunda komsomolun təlimatçısı idi. Ona görə deyirəm ki, bir yerdə işləmişik, fəaliyyətimi bilir. Bizim instituta gəldi, idmançıları seçdilər. Mən də ali məktəbdə fakültənin komsomol katibiydim. Uşaqlara mən rəhbərlik edirdim və səsimi eşidib dedilər ki, zaldan şüarlar səsləndirilməlidir, bir-ikisini də sən deməlisən. Diktor kimi ilk sözlərim belə olub: "Sov.İKP Mərkəzi Komitəsinin baş katibi Leonid İliç Brejnyevə eşq olsun". Yaxşı da olsa, pis də olsa bu, tarixdir.

- Gur səsin yaxşı tərəfləri kimi pis tərəfi də var...

- Çox zaman iş yerlərimdə qadınlar məndən inciyiblər. Elə biliblər ki, onlara qışqırıram. Demişəm ki, səsim budur. Orada həmin şüarı səsləndirəndən sonra Şəhər Komitəsindən instituta məktub gəldi ki, Ramiz Qafarovu göndərin, diktor kimi yoxlamaq istəyirik. Getdim, məni studiyaya göndərdilər. Bir may və doqquz may paradları üçün səsim yazılmalıydı. Həmin vaxt Moskvaya sifariş verirdilər və böyük pullar qarşılığında orada səs yazılıb gətirilirdi. Burada rusca təmiz danışan və elə səsi olan diktor yox idi. Gördülər ki, məndə Levitanın səsi var. Səsimi yazdılar. Dedilər ki, çox gözəl səsiniz var, amma İran diktorlarının şirinliyi var. Çünki səsim gur olsa da, yumşaq danışıram, Roza xanımdan öyrənmişəm axı. Rektorumuz Rafiq Rəcəbov xəbər tutdu ki, tədbirlərə, dərsə gəlmirəm. Soruşdu ki, bu nə məsələdir. Dedim, özləri diktorluğa aparırlar. Əsəbləşdi, dedi ki, sən komsomol katibi olmaq istəyirsən, yoxsa artist? Mən səni partkom etmək istəyirəm. Dedi, onlar gedib diktoru İncəsənət İnstitutundan tapsınlar, İdman İnstitutu ilə nə işləri var? Aldı Şəhər Komitəsindən gələn məktubu da cırdı, dedi ki, qələt edirlər. Çox ötkəm və arxalı adam idi, heç kimi saymırdı. Onunla da mənim diktorluq karyeram bitdi. Sözsüz ki, paradları aparsaydım, AZTV-yə gedib, orada qalacaqdım. 

- İdmançılarla münasibətiniz necədir?

- Yerli idmançıların sevimlisi olmuşam. Deyiblər ki, sənin səsinlə qələbələr qazanmışıq.

- Ən yaddaqalan oyun hansı olub?

- Bildiyiniz kimi mən futbol yarışlarını aparırdım, heç kim də üzümü görmürdü. İlk dəfə Əl Oyunları İdman Sarayında Voleybol yarışını apardım. Zalın ortasında oturduğuma görə, camaat gördü ki, bu səs kimdən gəlir. Mən Azərbaycanda idman aparıcılığının banisiyəm. Voleybol, futbol, həndboldakı idman aparıcılarına diktor yox, hakim-informator deyirlər. Yəni, bunlar hakimlər briqadasının üzvüdür. Hakimin, katibin dediklərini çatdırıram. Diktorun protokoldan əlavə nəsə deməyə ixtiyarı yoxdur. İndi futbolda da elədir. Ancaq rəsmi informasiyanı deməliyəm. "Azərreyl"in 2000-ci illərin əvvəlində çıxışları yəqin ki, yadınızdadır. Komanda uduzanda tamaşaçıları ayağa qaldırırdım, inspektorlar gəlib irad tuturdular ki, olmaz. Bir-iki dəfə kəsdilər, amma sonra həyasızlaşdım. Gördüm ki, doğrudan da mənim tamaşaçıları ayağa qaldırmağımın köməyi var. Üçüncü dəfə inspektor gəlib mikrofonu əlimdən alıb, oturdu. Nemət Pənahovun 1988-ci ildə Azadlıq meydanında etdiyini, idman yarışlarında mən etmişəm. "Azərreyl"in qələbələrinin yarısında azarkeşlərin payı var. Dünyada idman yarışlarında diktor-aparıcılığının banisi mənəm. Rəsmi diktorun protokoldan kənar danışmağa ixtiyarı yoxdur. 

- Bir oyunda da cəzalandırılmışdınız...

- O qədər azğınlaşmışdım ki, eyni şeyi futbolda da edirdim. Serbiya və Çernoqoriya futbol millisiylə "Şəfa" stadionunda (indi "İnter" arena) oynayırıq, komandamız səfərdə 2:2 hesabla heç-heçə oynayıb, Bakıda 0:1 uduzur. Bizim azarkeşlər ancaq udanda azarkeşlik edirlər axı. Qol buraxandan sonra tamaşaçıların səsi lap kəsildi. Gördüm ki, komanda uduzur, tamaşaçılar da yatıblar. Götürdüm mikrofonu, dedim ki, orada 2:0 uduzurduq, 2:2 elədik, indi bir top fərqiylə uduzuruq. Ardınca "Azərbaycan" sədaları stadionu bürüdü, oyunun bitməyinə də 10-15 dəqiqə qalır. Birinci topu vurduq, ardınca ikinci qol rəqib qapıdan keçdi. Rəqibin nümayəndəsi UEFA-ya şikayət etdi ki, sizin diktor bizim komandaya psixoloji təzyiq etdi və o təsirin altında biz məğlub olduq. Buna görə UEFA məni 2500 İsveçrə frankı cərimələdi. 

- Cəriməni kim ödədi?

- Sözsüz ki, AFFA. 

- Tələbəniz varmı?

- Xeyr. 

- Sənan Şəfizadə son zamanlar idman yarışlarını daha çox aparır. Bəyənirsinizmi?

- Sənan diktor deyil axı, qardaş. Hərdən uşaqlar gəlib oyundan əvvəl məndən soruşurlar ki, bu gün iki diktor olacaq, Sənanla işləyəcəksiniz. Zarafatca deyirəm ki, yox, niyə iki diktor? Mən danışacam, o qışqıracaq. Belə deyəndə gülürlər. Mən futbol oyununun rəsmi diktoruyam. Sənan oyun vaxtı danışmır, oyundan yarım saat əvvəl tamaşaçılarla işləyir. O, fanklubun diktorudur. 

- Bacarırmı?

- Sözsüz ki, artıq bacarır və onu fanklubun üzvləri qəbul ediblər. Stadiona otuz min tamaşaçı gəlirsə, yekəqarınların səsi çıxmır. Dəstəyi ancaq fanklublar verir, bir də beş-on nəfər gənc azarkeşlər. 

- Yəni nitqini də bəyənirsiniz...

- Orada nitq-zad yoxdur ki. Sənan mənim dostumdur, yaxşı da uşaqdır, amma diktor səsi, tələffüzü yoxdur.

- Kimdə var?

- Bu səsdən yoxdur, azdır. Xalqın içində var, amma onlar diktorluqla məşğul deyillər. Belələri qarşıma çox çıxır. Bir ay əvvəl bir cavan oğlan yaxınlaşdı, səsi mənim səsimdən də gurdur. İndi belə səslər lazım deyil. İndi çobanları da gətirib cır səslə televiziyaya, idman yarışlarına salırlar. İndi nə səs, nə tələffüz, nə savad vacib deyil.

- Nə vacibdir?

- Dostluq, tanışlıq, qohumluq. Deyir, gəl səni düzəldim bura, sonra öyrənərsən. Amma heç bir dəyişiklik də olmur. Belə şeylərə görə azarkeş də, televiziya tamaşaçısı da əsəbləşir. Azərbaycan televiziyası yerli publikanı qazanmaq istəyirsə, birinci növbədə o aparıcılardan canlarını qurtarmalıdır. Məgər bunlar saytları, sosial şəbəkələri oxumurlar? Camaat yazır ki, biz filan aparıcıya görə o kanala baxmırıq. Bax məni niyə heç olmasa kadr arxası səs yazılarının yazılmasına dəvət etmirlər? Görürsünüzmü? Onlara irad tuturam, amma hərdən düşünürəm ki, məni də ora rəhbər təyin etsələr, həmin yolu gedəcəyəm-dost-tanışımı çağıracağam. Çünki bu bizim qanımızdadır. Amma düzgün deyil.


Söhbətləşdi: İntiqam VALEHOĞLU
Fotolar: Nurlan Gülməmmədov

Ölkə.Az