Adını dəyişdi, nazir müşaviri oldu...10 min insanın gözü qarşısında asıldı

 Tarixdə  müharibənin taleyini həll edə bilən qeyri-leqal kəşfiyyatçılar az olmayıb. 

“Ölkə.Az” xəbər verir ki, bunlardan biri də Eli Koendir. İsrail kəşfiyatının əməkdaşı olan Eli Koen  Suriya rəhbərliyinin  etimadını qazanaraq,  generalitetlə dostluq edərək, illərlə Suriyanın ən məxfi məlumatlarını öz ölkəsinə ötürüb. Məhz sionist kəşfiyyatçının fəaliyyəti nəticəsində İsrail məşhur “Altı günlük” müharibədən qalib  çıxıb.

Yaxın Şərqin Ceyms Bondu Eli Koenin həyat yolu və fəaliyyəti  İsrailin gələcək qəhrəman oğlu   İsrail dövləti və “Mossad” mövcud olmadığı bir zamanda , 1924-cü ildə dindar yəhudi ailəsində dünyaya gəlib. Ailədə Elidən başqa daha 7 uşaq olub. Onu ailəsi  İsrail dövləti yaranan kimi ora köçüb. 25 yaşlı Eli isə ailəsi ilə getməyərək, Misirdə qalır. Buna baxmayaraq Eli uşaq yaşlarından sionist və Yəhudi dövlətinin yaranma ideyasının  tərəfdarı olub.

Eli Koen ailələri köçdükdən sorna İsgəndəriyyədə  6 il yaşayaraq  İsrail kəşfiyyatından verilən tapşırıqları yerinə yetirib.
Misir xüsusi xidmət orqanları Eli Koenin rəhbərlik etdiyi şəbəkəni ifaç edən zaman, o, özünün günahsız olduğunu sübut edib. Bildirib ki, sadəcə yaşadığı mənzili tanış yəhudilərə kirayəyə verib. Onların orada hansı işlər gördüyündən məlumatı olmayıb.

E.Koen kəşfiyyat məktəbini bitirərək 1955-ci ildə İsrailə köçür və burada fəaliyyətə başlayır.  Süveyş böhranı zamanı xüsusi xidmət orqanlarının nəzarəti altına düşən E. Koen ölkəsinin xeyrinə iş görə bilmir. Nəticədə Misirlə münasibətlərin pozulması nəticəsində oradakı yəhudilərin əksəriyyəti İsrailə köç etməli olurlar.

Koen bundan sonra  xarici kəşfiyyatda işləməyi qərara alır.  Onu ilk anlarda “Mossad”da işə götürmürlər.  Bu zaman o univermaqda mühasib işinə düzəlir  və 1959-cu ildə iraqlı bir yəhudi qızla evlənir. Onu da qeyd edək ki, Koen ingilis, fransız və ərəb dillərini bilir. Bununla yanaşı onun çox yaxşı  fotoqrafik yaddaşı olub.

“Mossad” onu sıralarına qəbul etməsə də, kəşfiyyat onun xidmətini yaddan çıxarmadığı üçün  hərbi kəşfiyyat Koenin xidmətindən yararlanmaq qərarına gəlir. Hərbi kəşfiyyat sıralarına daxil olduqdan sonra “Mossad” a  keçid edir. Nəhayət,  Koen 1960-cı ildən etibarən “Mossad”ın agenti kimi məşqlərə başlayır. 9 ay müddətində ona mürəkkəb radiotexnika, şifrələrlə və digər hərbi texnikalarla bağlı məsələləri öyrədirlər. Ona eyni zamanda Suriya ərəblərinin dialektində danışmağı da öyrədirlər. Ona adını unutmaqnvə tamamilə başqa bir insan olmaq tapşırığı verilir. Ailəsi ilə vidalaşan Koen Argentinaya uçur. Hansı ki, XIX əsrdə orada böyük ərəb icması  formalaşıb. Eli Koen Sürixdən Buenos-Ayresə gələn artıq Kamil Amin Taabet kimi gəlir. O, valideynləri  tərəfindən böyük həcmdə varidatı olan bir suriyaəsilli biznesmen kimi gəlir. Qısa zamanda ispan dilini də öyrənən kəşfiyyatçı ətrafındakıları tez bir müddətdə inandırmağa çalışır ki, guya o, 15 ildən çoxdur Latın Amerikasında yaşayır. Taabet  mütəmadi olaraq evində qonaqlıqlar təşkil edir. O, bir il ərzində ərəb diasporasının rəhbərləri ilə  yaxşı əlaqəyə girə bilir.  Koen qısa zamanda özünü  iş adamlarına, diplomatlara, jurnalistlərə, ən əsası da suriyalı hərbçilərə sevdirə bilir.  Argentinaya dostlarının və qohumlarının yanına gələn suriyalı hərbçilər onu daha çox sevməyə başlayır. Gənc milyonçu tez bir zamanda  “Baas” partiyasının üzvü və zabiti Amin əl-Hafizlə dostlaşır. Amin əl-Hafiz həmin dövrdə Argentinada  Suriyanın hərbi atteşesi olub. 1963-cü ilin martında  basistlər Suriyada  hərbi çevriliş həyata keçirir.  Amin əl-Hafiz də inqilabın liderlərindən biri olduğundan  onu Suriyanın prezidenti seçirlər.

Amin əl-Hafizin prezident seçilməsi ilə israilli kəşfiyyatıçının qarşısında qoyulan hədəflərə  nail olub və tapşırıqları  yerinə yetirmək  üçün “yaşıl işıq” yanır.  Belə ki, Amin əı-Hafiz prezident  seçildikdən sonra  gənc milyonçunun vaxtının çoxu  Dəməşqdə  keçir. Demək olar ki, gənc milyonçu ilin çoxunu burada yaşamalı olur.

Taabet Suriyanın siyasi elitasının etimadını qazandığından   “Baas” Partiyasının qurultaylarında iştirak edir,  çıxışların stenoqrafiyasını  hazırlayır və kluarlardakı söhbətləri diqqətlə izləyir. 

O, Dəməşqdə Prezident qonaq evi və Ordu Baş qərargahı ilə üzbəüz mənzil kirayə tutur.  İsrailli kəşfiyyatçı bu otağından  Suriyanın yuxarı eşalon hərbçilərini və siyasilərini rahat izələyə bilir. O, eyni zamanda  bu otağından hansı otaqlarda daha çox müzakirələr  və bunun nə qədər çəkdiyni getdiyini də rahatca izləyə bilib.

İsrail kəşfiyyatçı Dəməşqdə də olarkən Argentina praktikasından istifadə edərək qısa zamanda  xeyli insanla əlaqələr qurur. O, əsasən suriyalı yuxarı çinli zabitləri  ordu Baş qərargahının zabitləri ilə dostluq edir.  Argentinada olduğu kim, yenə də evində mütəmadi olaraq ziyafətlər təşkil edir. Həmin  ziyafətlərdə spirtli içkilər verildiyindən zabitlər nə gəldi,  uzun-uzadı danışıblar.  Koen Suriya siyasi və hərbi elitasının etibarını qazandığından  qısa bir müddətdən sonra müdafiə nazirinin müşaviri təyin olunur. Baxmayaraq ki, ərəblər bu faktı indi inkar  edirlər.

Kamil Amin Taabet öz istedadı nəticəsində onlarla hərbi obyektin fotosunu çəkərək, onların yerini yadında saxlayır. Bundan əlavə olaraq dövlətin gizli sirrlərini  öyrənir. Əldə etdikləri məlumatları şifrələnmiş formada portativ radiötürücü vasitəsi ilə İsrailə ötürüb. O, yazılı məktubları isə gözəgörünməyən qələmlərlə yazaraq göndərib. Cavabları və yeni tapşırıqları isə müxtəlif yollarla, o cümlədən radio vasitəsi ilə  “oxucuların xahişi ilə mahnılar” adı altında alıb. Koenin dəyərli məlumatları əsasında 3 il ərzində İsrail dövləti öz mövqelərini və təhlükəsizliyini möhkəmlətmiş olur. Koen 1964-cü ildə daha bir ciddi məlumat yollayır. O, Suriyanın İordan çayının məcrasının dəyişdirilməsi barədə planlarını İsrailə çatdırır.  Suriya bu yolla İsrailin əsas su ehtiyat mənbəyindən məhrum etmək istəyirmiş.  Məhz əldə edilən bu məlumatdan sonra İsrail Hərbi-Hava Qüvvələri Suriyanın bu planının qarşısını almaq üçün İordan çayında iş aparan texnikalarını bombalayaraq məhv edib.

Məhz Koenin sayəsində İsrail suriyalı generallar haqqında,  hərbi texnikası, o cümlədən SSRİ-dən aldıqları hərbi texnikalar, onların harada və hansı məqsədlər üçün istifadə edilməsi barədə geniş bilgilər əldə ediblər. Kəşfiyyatçı eyni zamanda nasist  cinayətkar Frans Rademarxın  harada yaşadığı barədə Təl-Əvivə məlumat verir. Koen onun harada olması barədə təsadüfən eşidib və bu məlumatı də dəqiqləşdirdikdən, onun barəsində geniş məlumat əldə etdikdən sonra İsraili də xəbərdar edib. Onun məlumatlaır əsasında  Radenraxı ifşa edərək cəzalandırırlar.  

Koenin İsrailə ən böyük xidmətini isə Colan təpələri  münaqişəsində göstərir. Suriyalı generalların  və siyasətçilərin etimadını qazanan Koen mütəmadi olaraq Colan təpələrinə gedərək oradakı  hərbi obyektlər, mövqelər barədə məlumat əldə edib. O, hətta oradakı gizli artileriya mövqelərin və bunkerlərin  ətrafında evkalipt əkməyi tapşırıb ki,  guya bununla həm düşməndən gizləmək, həm də sərinləşək üçün istifadə etsinlər.

İsrailli kəşfiyyatçının  bu ideylarına qulaq asan suriyalılar qısa zamanda  Colan təpələrində sərinlənmək üçün “yaşıl adacıqlar” yaratdılar.  1968-ci ildə İsrail Hərbi-Hava Qüvvələri məhz həmin “yaşıl adacıq”lara bomba zərbələri endirdi. Hansı ki, bu təpələrdən İsrail dövləti əl içi kimi görünür. Koenin  planı əsasında həyata keçirilən Colan təpələri indiyədək də  İsrailin nəzarətində olan və iki dövlət arasında mübahisəli ərazi kimi qalır. Lakin Koen İsrailin Colan təpələrindəki qələbəsini görə bilmir.

Koen Suriyada olduğu müddət ərzində cəmi 3-4 dəfə İsraildə ola bilir.
Koen Əhməd əl-Suveydani  kəşfiyyat komandiri olduqdan sonra ümumiyyətlə, Suriyaya dönmək istəməyib. Çünki Suveydani Koenin şəxsiyyətinə qarşı fərqli mövqedə aaln adam olub. Ona görə də Koen ondan hər zaman həyatına təhlükə gözləyib.

Suveydandan başqa digər suriyalıların  aralarında agentin olması barədə şübhələri var idi. Ancaq onun kim olduğunu bilmirdilər. Kəşfiyyat yoxlama qaydaları əsasında  Koenin əsl siması bəlli olur və o, ifşa olunur.

Onun evində həyata keçirilən yoxlamalar zamanı  partlayıcı maddələr,  növbəti prezidenti fotoları, kəşfiyyat xarakterli məlumatlar aşkar edilərək götürülür. Digər tərəfdən  onu Misir xüsusi xidmət orqanlarının əməkdaşları  tanıyır.

Onu saxladıqdan sonra dörd həftə ərzində işgəncə verilir. Sonra  hərbi məhkəməyə vəkilsiz çıxarılır. Məhkəmə onun barəsində ölüm hökmü oxuyur və o may ayında Dəməşq  meydanında 10 min insanın gözü qarşısında  edam olunur. O, 6 saat asılı vəziyyətdə qalır. Koenin sonrakı taleyi barədə heç bir məlumat yoxdur. “Mossad” onun cəsədini tapa bilməsin deyə, harada dəfn edilməsi barədə məlumat verilmir. “Mossad” sadəcə onun saatını başqa bir ölkədə auksionda satılarkən tapır və alır.

Hazırladı: Mürtəza
Ölkə.Az