“Azərbaycan maraqları təmin olunmayan heç bir sənədə imza atmır”

Bunu “Ölkə.Az”a açıqlamasında Cənubi Qafqaz Politoloqlar klubunun rəhbəri İlqar Vəlizadə deyib.

Onun sözlərinə görə, Avropa İttifaqı Gürcüstan və Ukraynanın ərazi bütölüyün pozulması ilə bağı Rusiyaya ən sərt mövqe sərgiləyib sanksiyalar tətbiq edir, Azərbaycana gəldikdə isə fərqli mövqe sərgiləyir. Rusiyanı işğalçı kimi tanısalar da, işğalçı Ermənistana tamamilə fərqli mövqe sərgiləyirlər.

 “Belə olan halda Azərbaycan “Şərq tərəfdaşlığı”nın yekun bəyannaməsinə imza atmamaqda düz edib.  Əgər bir sənəd Azərbaycanın maraqlarına uyğun deyilsə, ora niyə imza atmalıdır?!  Azərbaycan maraqları təmin olunan sənədlərə imza atmalıdır”,- politoloq qeyd edib.

Politoloq Tofiq Abbasov  “Ölkə.Az”a açıqlamasında deyib ki, NATO və digər beynəlxalq təşçkilatlar ölkələrin ərazi bütövlüyünə ciddi yanaşsalar da,  Aİ-nin “Şərq tərəfdaşlığı”nın  son sammitindən üzv ölkələrin ərazi bütövlüyünə hörmətlə yanaşmaması  nəticədə dünyada qlobal xaosa yol aça bilər. “Dünyada xaos yaradacaq qüvvələr isə yetərincədir.  Elə biz bunu qonşu Ermənistanın timsalında  göstərə bilərik. Ermənistan bu gün dünyanın təhlükəsizlik sisteminə ciddi təhlükədir. Ona görə də belə ciddi məqamlara  diqqət yetirilməməsi yol verilməzdir. Bu baxımdan bəyannamədə Azərbaycanın maraqları təmin olunmadığından sənədə imza atmayıb və buna görə düzgün edib. Azərbaycan hesab edir ki, belə hərəkətlərə yol vermək olmaz. Əgər belə hallar davam edəcəksə, o zaman dünyanı qarşıda  risklər gözləyəcək”,- T.Abbasov deyib.

Politoloq Elxan Şahinoğlu isə hesab edir ki, Avropa İttifaqı ölkələrinin və “Şərq tərəfdaşlığı” təşəbbüsünə qoşulan ölkələrin xarici işlər nazirləri tərəfdaşlığın 10 illiyinə həsr edilmiş yekun bəyannamədə tərəfdaş ölkələrin ərazi bütövlüklərinin vurğulanmaması Azərbaycanın maraqlarına uyğun deyil:
“Birincisi, ərazi bütövlüyü prinsipi Avropa dövlətləri üçün başlıca prinsiplərdən sayılır. Məsələn, Avropa Parlamenti bu illər ərzində tərəfdaş ölkələrin, o cümlədən Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü vurğulayan qətnamələr qəbul edib. Demək Avropa Komissarlığı ən azı Avropa Parlamentinin qətnamələrinə uyğun bəyannamə hazırlamalı idi. 

Bunun nəticəsində Azərbaycan nümayəndə heyəti sənədi imzalamaqdan imtina etdi. Etiraza baxmayaraq, bəyannamənin mətni dəyişdirilməyib və əvəzində statusunu aşağı salmağa qərar veriblər. Belə ki, bəyannaməni nazirlər yox, təkcə Avropa İttifaqının xarici siyasət və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali nümayəndəsi Federiko Mogerini imzalayıb.

İkincisi, Avropa Komissiyasının prezidenti Jan-Klod Yunker “Şərq Tərəfdaşlığı Proqramı”nın 10 illiyinə həsr olunmuş Yüksək Səviyyəli Konfransın açılışında özü deyib ki, dondurulmuş münaqişələrin həlli Avropa üçün prioritet məsələlərdəndir. Demək, əvvəlcədən bəyannamə ilə tanış olan Jan-Klod Yunkerin öz prinsiplərini əsas tutaraq ərazi bütövlüyü bəndinə lazımınca diqqət yetirməli idi. Ərazi bütövlüyü prinsipi vurğulanmadan Jan-Klod Yunkerin dediyi kimi “Avropanın sülh içində olması mühümdür” yanaşmasının reallaşması mümkün deyil.

Üçüncüsü, Gürcüstan və Ukraynanın mövqeyi maraq doğurur. Gələn xəbərlərə görə, bu iki ölkənin nümayəndə heyəti ərazi bütövlüyünün bəyannaməyə salınmasında Azərbaycan nümayəndə heyəti qədər israrlı olmayıb. 

Dördüncüsü, hazırda Avropa İttifaqına rəhbərliyi həyata keçirən  Azərbaycanın Avropa ölkələri arasında stateji tərəfdaşı olan Rumıniyanın bəyannamənin mətninə təsir imkanı olduğu halda ərazi bütövlüyü məsələsinə həssas yanaşmaması sual doğurur”,- politoloq bildirib. 

Bununla belə E.Şahinoğlu  onu da əlavə edib ki, ərazi bütövlüyü ilə bağlı bəyannamələrin, bəndlərin qəbulu bizim üçün vacibdir, ancaq həmin bəndi vurğulayan qətnamələr belə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllini sürətləndirmir: “Yəni bu məsələni faciəyə də çerivməyə ehtiyac yoxdur”.

Mürtəza
Ölkə.Az