“Bu, Azərbaycan dilli gənclərin inteqrasiyası üçün bir silahdır”

“Ölkə.Az” gürcü nazir Aleksandr Cecelava ilə geniş müsahibəni təqdim edir:

- Cənab nazir Azərbaycan dilli məktəblərdə kadr qıtlığı var. Bunun üçün hansı layihələr həyata keçirilir?

- Müəllim çatışmazlığını aradan qaldırmaq üçün   Milli İnkişaf  mərkəzində bir çox dövlət proqramları həyata keçirilir. “Gürcüstan üçün öyrət” proqramı çərçivəsində 193 məsləhətçi  müəllim kadr çatışmazlığını və qeyri-gürcü dilli məktəblərinin müəllimləri üçün inkişaf proqramını təmin etmək məqsədilə məktəblərə göndərilib. Eləcə də “Qeyri-gürcü məktəblərinin müəllimlərinin inkişafı proqrmı” çərçivəsində  114 məsləhətçi və 136 köməkçi müəllim məktəblərə göndərilib.Bunun üçün 13 ali məktəbdə universitet proqramıyla 60 kreditlik proqramı həyata keçirilir. Bu proqrama qatılmaq üçün fənn imtahanı vermək lazımdır. İmtahandan uğurla keçən namizədlərin təhsilini dövlət maliyyələşdirir.

- Ümumiyyətlə Azərbaycandilli məktəblərin daha da inkişaf etdirilməsi nəzərdə tutulurmu?

- Ümumtəhsil məktəbblərinin inkişafına xidmət edən bütün proqramlar  azərbaycandilli məktəblərə də şamil olunur.  Bura mühitin təhsilə təsiri, məktəblərin vətəndaş cəmiyyəti kimi formalaşması, məktəblərin idarə olunması və müəllimlərin ixtisas artımı layihələri daxildir.  Dövlət dilinin səviyyəsini gücləndirmək və əhalinin inteqrasiyasının əlverişliliyi məqsədilə gələn tədris ilindən etibarən məktəblərdə “bilinqual” (ikidilli) modelin tətbiqi planlaşdırılır. Eləcə də təlim qruplarının hazırlanması və onlar üçün ana dillərində fənn təliminin keçirilməsi layihəsi də davam edir.  Qeyd edilən modelin əhalinin tələblərini qarşılaması, azərbaycanlıların kompakt yaşadığı bölgədə qarşıda duran əsas məsələlərdən biridir. Həmçinin qiymətləndirici qruplar və ana dilində təlimlərin keçirilməsi üçün layihə hazırlanır. Təqdirəlayiq haldır ki, neçə ildir davam edən problemlərdən sonra müəllimlərin inkişafı üzrə ixtisas mərkəzi bir çox layihələrin həyata keçirilməsini, direktorların, təbiət elmlərinin, riyaziyyat, ingilis dili və coğrafiyə fənnləri üzrə müəllimlərin hazırlanmasını planlaşdırır. 

- Təhsillə bağlı Azərbaycan hökümət ilə əməkdaşlıq hansı səviyyədədir?

- Gürcüstanın təhsil və elm nazirliyi  Azərbaycanda olan gürcü məktəbləri ilə bağlı proqram həyata keçirirdi. Proqram Azərbaycanda yaşayan gürcü dilli milli azlıqların oxuduğu məktəblərin dərsliklərlə təminatına yardımı nəzərdə tuturdu.  

Proqram çərçivəsində 2013-cü ildə nazirlik 5542 ədəd gürcü dili və riyaziyyat dərsliyi Azərbaycana göndərildi. 2015 ci ildə isə 5937 ədəd gürcü dili və ədəbiyyatı və riyaziyyat dərsliyinin göndərilməsini həyata keçirdi. 

- Hazırda Gürcüstanda təhsilin səviyyəsini necə qiymətləndirmək olar?

- Bir neçə istiqamətlə islahatlar həyata keçirilir.  Ümumtəhsil sisteminin təkmilləşdirilməsi, dərsliklərim müasir standartlara uyğunlaşdırılması, müəllimlərin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı layihələr icra olunur. Ümumilikdə səviyyə fərqi var. Müəllimlər var ki, bütün sahələrin inkişafı üçün səy göstərirdilər. Müəllimlər də varki, aktivliklərinin artırılmasına ehtiyac var. Müəllimlər şagirdlərin beynəlxalq səviyyədə inkişafının təmin edilməsi və onların daha da yüksək nəticə göstərməsi üçün şərait yaratmalıdırlar. Ancaq hazırda Gürcüstan təhsilinin inkişafı əvvəlki illərlə müqayisədə nəzərəçarpacaq qədər inkişaf edib. 

- Azərbaycanlılar 1+4 proqramı vasitəsi ilə universitetlərdə təhsil alır. Proqramın yenilənməsi nəzərdə tutulurmu?

- Etnik azlıqların ali təhsil almaq imkanlarını təmin etmək məqsədi ilə 2010-cu ildən bu qroqram həyata keçirilir. Tələbələr bir il gürcü dilində hazırlıq kursunu bitirdikdən sonra əsas təhsilə başlayırlar. Bu proqrama qatılmaq üçün yalnız ümumi qabiliyyət imtahanını öz ana dilində verir. Bir il hazırlıq mərhələsində onlar gürcü dilini mükəmməl səviyyədə öyrənir və təhsillərini sonra rahat şəkildə bu dildə davam etdirirlər. Proqram çərçivəsində hər il 100 azərbaycanlı tələbə ali təhsil almaq imkanı qazanır. Bu məqsədlə hər il dövlət büdcəsindən 450 000 lari vəsait ayrılır. Bu məbləğ tələbənin 5 il təhsil almasını təmin edir.  Proqramı bitirən tələbələr məktəblrdə işlə təmin olunurlar. Cari ildə “Qeyri-gürcü məktəblərinin müəllimlərinin ixtisas inkişafı proqramı” çərçivəsində 28 kurs bitirən şəxs işlə təmin olunub.
Proqram uğurla davam edir  artırılması planlaşdırılır. Bu proqram Azərbaycan dilli gənclərin inteqrasiyası üçün bir silahdır. 

- Gürcüstanda müəllimlərin attestasiyası keçirilirmi və bu Azərbaycan dilli müəllimlər arasında necə aparılır?

- Müəllimlər öz bacarıqlarını ixtisaslarına uyğun verdikləri imtahanla təstiq edirlər. 2016-cı ildə yalnız etnik azərbaycanlılara öz ana dillərində imtahan vermək imkanı yaradıldı. Bundan başqa müəllimlər öz ixtisasların artırmaq və gələcək karyeralarının inkişafını nəzərdə tutan xüsusi proqrama da qoşulublar.  Bu proqram müəlimlərə fərdi inkişafın bir çox istiqamətlərini təqdim edir. 

Amil Hacıyev

Ölkə.Az