Mətn ölçüsü:
  • 100%

Elza İbrahimovanın qardaşı: \"Tərlan xanım bir qəpik xərcləmədən qarşımıza iddia qoyur\"

Əfsanəvi bəstəkar, xalq artisti Elza İbrahimovanın qardaşı Çingiz İbrahimov "Ölkə.Az"-ın suallarını cavablandırıb

- Çingiz müəllim, bir neçə gün öncə şairə Tərlan Asnoun redaksiyamıza müraciət edərək bildirmişdi ki, Elza İbrahimovanın onun "Etiraf" adlı şeirinə bəstələdiyi mahnının ifasını bəyənməyib. Hətta sözlərinin mahnıdan çıxarılmasını istəmişdi. Siz də mövzuyla əlaqədar müraciət etdiniz, danışmaq istədiyinizi bildirdiniz. Buyurun...

- Elza xanımla qanımız birdir, bacı-qardaşıq, altmış ildən çox onun yanında olmuşam. Dörd ildir "Youtube"da Elza xanımın kanalını yaratmışam və ona xidmət edirəm. Artıq beş ildir aramızda yoxdur və yuxarıdan ruhu bizə baxır. Allah ona qəni-qəni rəhmət eləsin. Müxtəlif təbəqələrdən onun haqqında xoş sözlər eşidirəm və bu, mənimçün şərəfdir. O ki qaldı Tərlan xanıma, onu şəxsən tanımıram. Hətta nə zamansa Flora xanımın qudasının olmasından da xəbərsizəm, maraqlanmamışam. 18 il Yüngül Sənaye Nazirliyində çalışmışam. Axırıncı nazirim əməkdar incəsənət xadimi Fəxriyyə Xələfovanın atası, Heydər Əliyevin bacısının həyat yoldaşı Rafiq Xələfov olub. 

- Mahnıdan danışaq...

- Tərlan Asnounun üzünü də görməmişəm. Elza xanım çox dəyərli bir külliyat qoyub gedib. Kimsə desə ki, Çingiz müəllim, mən sizə bir milyon pul verirəm, Elza xanımın əsərini verin oxuyum, dünya alt-üst də olsa, icazə vermərəm. Onun adı brenddir, markadır və istəmərəm ki, kimsə bacımın əsərini səviyyəsiz formada oxusun. Onun əsərlərinin 90-95 faizi Flora Kərimovayla bağlıdır və əlli ilə yaxın əməkdaşlıq ediblər. O dövrdə pul, satmaq kimi məsələlər yox idi, əsərlərini də satmırdı.

- Bəs necə dolanırdı?

- Sovet dövrü tamam başqa idi. Düzdür, dövlət ona çox yüksək qonorar vermirdi, amma həm televiziyada işləyirdi, həm musiqi kollecində dərs keçirdi, normal dolanırdı. 

- Tərlan xanımla olan məsələ haqda danışacaqsız?

- Bu xanımı görməmişəm və tanımıram. Mən Elza xanımın hit əsərlərindən ibarət kitab tərtib etmişəm, Hacıqabul rayonunun icra başçısı da kömək edib, bu kitab işıq üzü görüb. Bu təşəbbüs mənimdir və borcumdur. Ömrü boyu Elza xanıma kömək etmişəm. Altmış il bacıma qulluq etmişəm, ancaq özümə nə prodüser, nə menecer, nə də impressario deməmişəm. Sadəcə, qardaş kimi arxa olmuşam. İncəsənət çətin bir yoldur. Özümü tərifləmək istəmirəm. Amma Çingiz olmasaydı, Elza xanım çətin olardı. Yol bağlayan çox olub. 

- Elza İbrahimovanın əsərlərinin vərəsəlik hüququ Ələkbərova Zəhra Adil qızındadır? Yəni, Elza xanımın qızında...

- Bəli, ondadır və qızı mənə etibarnamə verib. Ona görə öz-özümdən soruşuram ki, bu mübahisənin predmeti, məntiqi nədir? Elza xanımın səslənməyən çox mahnıları var. Bacım dünyadan köçəndən sonra əsərlərinə yaxın durmurdum. Musiqiçi deyiləm, amma bir sinif skripka, bir sinif də pianino oxumuşam, ifa da edə bilirəm. Ancaq beş ildir heç bir alətə yaxın durmuram. Biz hələ o təsirin altındayıq. Çox adam küçədə saxlayıb, soruşur ki, imicinizi dəyişmisiniz? Deyirəm, Allah o imicdən sənə qismət eləməsin, bacımla əlaqədardır. Heç vaxt saqqal və bığ saxlamamışam, yalnız əsgərlikdə bığ saxlamışam. O mühitdən çıxmaq istəmirəm. Bacım dünyasını dəyişəndə Flora xanım yanımdaydı, mənə təsəlli verirdi. Maraqlıdır ki, şairə xanım nə bacım xəstə olanda, nə də vəfat edəndə bizə gəlməyib. Elza xanım bir ay Mərkəzi Klinik Xəstəxanada yatdı, bütün media yazırdı, diqqət göstərirdi. Elza xanım da onu tanımırdı, hörmətli müğənni Teymur Əmrah vasitəçi olub. Söhbət 10-12 il əvvəldən gedir.

- Tərlan xanım bildirir ki, şeirin adı "Etiraf"dır, amma gənc ifaçı mahnını başqa adla oxuyub...

- Sizə Tərlan xanımın öz xəttiylə yazılmış kağızı da təqdim edəcəyəm. O, həmişə peşəkar şairlərlə işləyib, özfəaliyyət şairlərin şeirlərinə yaxın durmayıb. Həyat yoldaşım İsmayıllıdandır. Onun bir rəhmətlik qohumu özfəaliyyət şeirlər yazırdı, ona da yaxın durmadı. 

- Deməli, Tərlan Asnounun şeirini bəyənib ki, musiqi bəstələməyə razılıq verib.

- Elza xanım bir neçə şeirin içindən bir şeiri seçib. Ona heç kim sifariş verməyib və verə də bilməzdi. Dəfələrlə öz qulağımla eşitmişəm. Deyiblər ki, guya Elza xanım tək-tənha olub, varisi yoxdur. Onun varisi qızı və mənəm. 

- Aygül Ağayeva Tərlan Asnouna bildirib ki, mahnıya və aranjimana böyük məbləğdə pul xərcləmişəm...

- Mənə Aygül Ağayeva zəng vurdu və bildirdi ki, nömrənizi Aybəniz Haşımovadan almışam, görüşə bilərikmi? Aybəniz xanıma da böyük hörmətim var, Şövkət Ələkbərovanın tələbəsi olub. Görüşdük, soruşdum ki, müğənnisinizsə, neçə ildir mən sizi niyə heç yerdə görməmişəm? Həm də sizin səhnə mədəniyyətinizdən xəbərsizəm, ifanızı eşitməmişəm. Soruşdum ki, ifa olunmuş mahnılarından oxumaq istəmirsiniz? Bir haşiyə çıxım. Elza İbrahimova "Ey vətən" mahnısını Flora Kərimova üçün yazıb. Amma Rəşid Behbudov kimi dahi "Ey vətən"i Flora Kərimovadan sonra oxudu və bütün dünyaya tanıtdı. O əsər ifa olunanda mən ayağa qalxıram. Bu ifaçını tanımadığıma görə də dedim ki, başqa mahnılarını oxuyun.

- Bəs sizi necə inandıra bildi?

- Dedi ki, çalışaram, Elza xanımın adına layiq şəkildə təqdim edim. Növbəti dəfə mənə disk göstərdi. "Gəl barışaq" mahnısını ifa etmişdi. Həm də Aybəniz Haşımovanın təqdimatı diqqətimi çəkmişdi. Gördüm ki, zövqlü xanımdır, eyni zamanda yazıçıdır, ziyalıdır. Maraqlı gəldi ki, niyə məhz Elza xanımın repertuarı? Axı indi hamısı toyxana janrında oxuyur. Nə yaxşı ki, belə şüurlu, gələcəyi fikirləşən insanlar var. Nə yaxşı ki, bu mahnı mənim telefonumda olub.

- Tərlan xanımda da həmin ifa var idi. 

- Bilmirəm, xəbərim yoxdur. Nəysə, Aygül xanımın bu mahnını oxuması, aranjiman prosesi altı ay çəkdi. Gürcüstanlı aranjimançı Givi mahnını aranjiman etdi, ifanı da bəyəndim. 

- Məbləği açıqlamadınız...

- Elza xanımın varisi qızıdır və hüquqlar da ona məxsusdur. Amma kiminsə nəsə hədiyyə etməsi məbləğ sayılmır.  

 - Konkret məbləğ?

- Aygül xanım mənim bilmədiyim formada Elza xanımın qızına hədiyyə edib. Tərlan xanım isə bir qəpik xərcləmədən qarşımıza iddia qoyur. Niyə? İlk gündən işimizə maneçilik törədirdi. Elza xanımı tanımır, xəstə olanda yanına gəlməyib, beş ildən sonra internetdən mənə başsağlığı verir. Bu gülməli deyilmi? Bu adam bizimlə tanış olmaq istəmir. Niyə? Bu günə qədər Elza xanımın qızıyla tanış olmaq istəməyib. Flora xanımın özünü tənqid edir, qızını tərifləyir. Flora xanım özü sənətkar olduğu üçün gənclərə qısqanclıqla yanaşmır, dəstək olur. Öz aranızda danışın da, keçmişdə quda olmusunuz. Deməli, bu, "qara piar"dır və bu yolla şöhrət qazanmaq istəyirsiniz. Elza xanımın əsərləri Xəlil Rza, Vaqif Səmədoğlu, Bəxtiyar Vahabzadə, Vahid Əziz, Əliağa Kürçaylı kimi peşəkar, tanınmış şairlərin sözlərinədir. Onun dəst-xətti olan not hər bir şair üçün böyük bayram idi. Hər adamın şeirinə əsər yazmırdı. Tərlan xanım, papağını göyə atmalıdır ki, Elza İbrahimovanın mahnısıyla tarixə daxil olub. 

- Amma doğrudan da mahnının yaxşı sözləri var...

- İmtina etmək istəyirsə, bunu yazılı surətdə etsin. Bunu etməsə, səhər deyəcək ki, sözlərimi niyə mahnıdan çıxartmamısınız? Bu xanım bir qara qəpik xərcləmədən həmin mahnıyla tarixə düşüb. 

- Aygül Ağayeva mahnının sözlərini dəyişib?

- Şeir "Bağışla, gülüm" adlanır. Orada gülüm sözü dəyişilib, vəssalam. Dedim ki, böyük qəbahət deyil, olar.  "Nazəndə sevgilim yadıma düşdü" adlı məşhur mahnı var, müəllifi bədnam qonşumuzun nümayəndəsidir, Azərbaycan xalqı üçün işləyib, Qara Qarayevin birinci tələbəsidir-Andrey Babayev. O mahnının sözləri İslam Səfərlinindir, Muazzez Ersoya qədər o əsəri oxuyub. İslam Səfərlinin oğlu indi böyük rəssamdır. Belə çıxır ki, İslam Səfərlinin oğlu desin, bu musiqini bədnam qonşumuz yazıb, sözləri mahnıdan çıxardıram? "Kimlər gəldi, kimlər getdi" əsərini də Andrey Babayev yazıb, sözləri Zeynal Cabbarzadənindir. Axı bu Azərbaycan xalqına xidmət edib. 

- Olmazdımı ki, Aygül Ağayeva mahnını oxuyanda Tərlan Asnounla əlaqə saxlayıb, halallıq alaydı? Yaxud siz bu barədə Aygül xanımı məlumatlandıra bilərdiniz...

- Flora xanım efirdə bu barədə danışıb da.

- Amma Tərlan xanım deyir ki, Flora xanıma elə söz deməmişəm.

- Necə olur, dahi adama inanmaq istəmirsiz? Flora xanım bir addım atanda yüz dəfə fikirləşir. 

- Məgər dahi sənətçilər yalan danışa bilməzlər?

- Tərlan xanım deyir ki, bu mahnını Teymur Əmrahın oxumağını istərdim. Oxusun da, yolunu bağlayan var? Bəs Sevda Ələkbərzadə "Sən yadıma düşəndə"ni on beşinci ifaçı kimi necə oxuyur? İkinci oxuyanda nə olar? Bu kaprizdir? İndiyə qədər niyə oxumayıb? Pul buraxardınız, aranjiman etdirərdiniz, Teymur oxuyardı da, niyə yatmışdınız? Teymur Əmrahın anası üç il əvvəl vəfat edib. 
Ona görə də kimsə bizim adımızdan danışmasın. Heç kim bizdən icazə almadan onun mahnısını oxuya bilməz, mahnını korlaya bilərlər. Bu əsərlər xalqımızın milli sərvətidir. Söhbət puldan getmir. O əsəri də Elza xanım Flora Kərimovaya görə yazıb.

Sonda qarşıdan gələn 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Bayramı münasibətiylə bütün qadınları təbrik edirəm. 

Söhbətləşdi: İntiqam VALEHOĞLU
Fotolar: Nurlan Gülməmmədov
Ölkə.Az