Əvəz Zeynallının seçim “kriteriyası” və ya...
Akif Aşırlı
Tələsməyin cənablar, vaxta çox az qalıb
Son günlərin ən aktual, qızğın müzakirəsi gedir. Ənənəvi klassik mətbuatdan fərqli olaraq sosial şəbəkələr, bəzi saytlar bu mövzunun müzakirəsini şövqlə, bəzən isə həddi-hüdudu bilinməyən aqressiv metodla aparır. Anlaşılandır. Çünki, klaviaturanın arxasına keçib müzakirəyə həvəslə qatılıb yalanları dövriyyəyə gətirənlər üçün münbit şərait yaranıb. Heç kəs onların üzünü görmür, ədalət hissinin yoxluğundan azca qızaran sifətləri yaddaşlara yazılmır.
Kirayədə yaşayan, darısqal mənzillərdə illərdi əziyyət çəkən, bir-iki otaqlı mənzilə sahib olmaq arzusunu Azərbaycan dövlətinin imkanları hesabına reallaşdırmaq istəyən peşəkar jurnalistlərimiz isə nə baş verdiyinin fərqindədir. Ev istəyənlər yetərincədir. Amma haqq, ədalət deyilən bir anlayış da var. Müstəqillik illərinin qələm sahibləri ilə yanaşı, ömrünü-gününü ağ vərəqlərə köçürən, Azərbaycan ədəbi dilinin, milli varlığının qorunmasına həsr edən sovetlər dönəminin jurnalistlərini də bir arada götürsək, mənzilə ehtiyacı olanların böyük siyahısı yaranar. Bəs ehtiyacı olanları necə ayırd edib, ədalətli seçim etmək olar? Təbii ki, seçim kriteriyaları olmadan bu uzun-uzadı siyahılar bir-birinə calanar və müşkül bir durumla üz-üzə qalarıq. Mətbuat aləmində bunu bilməyən yoxdur ki, cənab Prezidentin bir-birinin ardınca verdiyi sərəncama uyğun inşa edilən binalarda jurnalistlərin evlə təmini iki seçim mərhələsində həyata keçir. İlk seçim məkanı jurnalistlərin çalışdığı redaksiyalardı. Ötən dəfə də, indi də belədir.
Redaksiyadaxili iclas çağırılır, jurnalistlər iş təcrübəsinə, ehtiyacına, faydalılıq əmsalına görə müəyyənləşdirilir. Bu seçim prosesi KİVDF-nin təmsilçiləri, Mətbuat Şurası İdarə heyəti üzvləri tərəfindən müşahidə edilir, seçki prosesinə göz qoyulur, qeydlər aparılır. Nəticə protokollaşdırılır və mənzillərin bölüşdürülməsi üçün komissiyaya təqdim edilir. Nəhayət, ikinci mərhələdə dövlətin media siyasətini həyata keçirən, jurnalistika mühitini dəyərləndirmək imkanları geniş olan struktur son seçimi həyata keçirir. Azərbaycan dövlətinin maddi vəsaiti hesabına tikilən mənzillərin bölüşdürülməsi prosesində dövlətin özünün iştirakı təbii, normal qarşılanmalıdır.
Jurnalistlərə evlər hansı meyarlar əsasında veriləcək deyə böyük bir məqaləyə giriş yazan Əvəz Zeynallı da bu kriteriyalardan xəbərdar olduğu halda, təəssüf ki, əsası olmayan iddialarla, bənzəri olmayan "ideyalarla” çıxış edir. Bir sözlə, müstəqil dövlətin Azərbaycan jurnalistlərinə etdiyi bu xeyirxah fəaliyyəti, işi Ə.Zeynallının xoşuna gəlmir. Elə özü məqaləsinin ilk abzasında da bunu danmır, açıq söyləyir. Maraqlı burasıdır ki, "jurnalist azadlığının buxovlandığını” iddia edən Ə.Zeynallı ötən dəfə mənzil alan 156 jurnalistin hansının yaradıcılıq imkanlarının məhdudlaşdırıldığını, boğulduğunu fakt olaraq göstərmir, göstərə də bilməz. Bildiyim qədər ötən mənzil bölgüsündə bu gün də öz tənqidi rəylərini, düşüncələrini qələmə alıb çap edən, müxalif mövqeyindən geri çəkilməyən azı 10 nəfərə yaxın jurnalist də pay alıb. Bu jurnalistlərdən hansına təzyiq olub və yaxud hansının qələmi qırılıb?
Sözün düzü, hakim zümrə deyib tənqid olunanların əməyi, fəaliyyəti sayəsində jurnalistlərin ev almalarında qara nöqtələr axtarmaq heç bir ədalətə, obyektivliyə, nə də jurnalist həmrəyliyinə sığmır. Əvəz Zeynallının özü də bunu çox gözəl bilir.
Sadəcə, mətbuatda müxalifət oyunu oynamaq lazım olduğunu, bu oyunun ona böyük "uğurlar” gətirəcəyini, böyük oxucu kütləsi qazandıracağını düşünür.
Və "qaynar qazana” salmağa adam axtarır. Ə.Zeynallı konfliktlər nəzəriyyəsini çox gözəl bildiyindən Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşovla, KİVDF-nin icraçı-direktoru Vüqar Səfərli arasında süni barışmazlıq sindromu yaratmağa cəhd edir. Guya ki, "Yeni Azərbaycan” qəzetində keçirilən iclasda Vüqar Səfərli, Əflatun Amaşovu şəxsi maraqlarda, özünə yaxın adamları siyahıya salmaqda ittihamlayıb. İnanmıram, çünki bir zamanlar mənimlə də qısa konfliktdə olan Vüqar Səfərlini bir çoxundan fərqli olaraq sözü üzə deyən adam kimi tanıyıram. O, heç vaxt arxada kiminsə ünvanına söz deməz, iradı varsa bir-bir həmin şəxsin üzünə oxuyar. Bu insanın xarakteri, dünyagörüşü imkan verməz ki, Əflatun Amaşov olmayan yerdə onun əleyhinə söz desin, fikir yürütsün. Bir də ki, ötən seçimlərdə mənzillərə namizədlərin müəyyənləşməsində əsas aparıcı təşkilat Mətbuat Şurası idi və həmin vaxt da heç bir ədalətsizliyə yol verilməyib. 156 mənzilli binada mətbuatdan kənar fəaliyyətdə olan bir kimsə ev almayıb. Varsa deyilsin, ad çəkilsin.
Prezident Administrasiyasına göndərilən siyahı Mətbuat Şurası İdarə heyəti tərəfindən səsə qoyulub, təsdiqlənib. Həmin Mətbuat Şurası İdarə heyətində də Ə.Zeynallının çox gözəl tanıdığı iqtidar, müxalif cəbhəni təmsil edən jurnalistlər, baş redaktorlar var.
Ə.Zeynallının "İddiaçılara xəbərdarlıq tələsi” yarımbaşlığı ilə təqdim etdiyi mülahizəsi də obyektiv yanaşmadan xalidir. Ona görə ki, mənzil almaq istəyənlər üçün müəyyən kriteriyaların müəyyənləşməsi prosesin sistemsizliyinin qarşısını almaq məqsədi güdür, ortada başqa niyyət, məram yoxdur. Ə.Zeynallı 2 il fəaliyyət göstərən "papasının gül balası” saytları misal gətirərək bir növ onların mənzil almasının əngəlləndiyini düşünür. Təbii ki, məqalə müəllifi həmin saytları çox gözəl tanıyır. Belə yerdə haqlı sual yaranır, azı 10 il jurnalistlik fəaliyyəti olmayan, 3 il müntəzəm nəşr olunmayan və ya yayımlanmayan media quruluşları nədən dövlətin imkanlarından yararlanmalıdır? Aydın həqiqətdir ki, peşəkar kollektivlərdə peşəkar jurnalist ən azı 3 ilə formalaşır. Buna görə də kriteriyada 10 il əmək stajı, üç il daimi bir yerdə çalışma tələbi ədalətli qərar kimi qəbul olunmalı və dəyərləndirilməlidir. Ancaq bütün bu obyektiv yanaşmaları bir kənara qoyan, "peşəkarları arayıb-axtaran” və siyahı tərtib edən Ə.Zeynallı isə yazır: "Anlaşılan odur ki, şərtlərin bu cür qoyulmasının səbəbləri var. Kimə istəsələr ev verəcəklər, kimə istəməsələr verməyəcəklər. Ona görə hər şeyi belə "ərəb saçı”na çeviriblər”.
Mənzilə haqqı çatan jurnalistləri necə, hansı üsullarla müəyyənləşdirmək lazım olduğunun ən "asan yolunu” sorğuda görən Ə.Zeynallı yenə də real mənzərəni, ədaləti unudur. Təqdim etdiyi siyahı hansı sorğu mərkəz tərəfindən aparılıb, anketlər neçə redaksiyaya, jurnalist təşkilatına paylanılıb? Yaxud hansı siyahıda 100 nəfərin adı verilib və internet üzərindən sorğulanıb? Bütün bu sualların cavabı açıq qalır, çünki ortada məntiq yoxdur. Ev almaq üçün adları sadalanan şəxslər bəlkə də heç 10-15 redaksiyanı əhatə etmir. Bəs bu hal yerdə qalan onlarla redaksiyanın, onun mənzilə ehtiyacı olan jurnalistlərinin hüquqlarının pozulması olmazmı? Bir şey su kimi aydındır, bu eksperimentin aparılması "haqq və nahaq tərəzisində” özünü haqlı göstərmək cəhdindən başqa bir şey deyil.
Adı siyahıya salınan jurnalistlərin içərisində həqiqətən də Azərbaycan mətbuatının inkişafında xidmətləri olan, imzaları tanınanlar da var. Ad, soyad və təxəllüsünü ilk dəfə gördüklərim də kifayət qədərdir. Əgər Ə.Zeynallı timsalı hər kəs bir "mənşəyi bəlli olmayan” sorğu keçirsə, öz məsləkdaşını, yaxın ətrafını o siyahılara yazsa nə xaosdan qurtula bilərik, nə də yalançı hay-küydən.
Səbirli olun, cənablar!
Vaxta çox az qalıb, çox az.
