Mətn ölçüsü:
  • 100%

Faciədən başlayan doğmalıq

Bəzi insanların qiyməti geyindiyi paltardan ucuz ola bilər, amma elə insanlar var ki, onların varlığı milyardlarla pulla ölçüyə gəlməz...

Əlimə qələm alıb SƏNİN yoxluğun haqqında rekviyem yazacağımı 10 ildən sonra təsəvvür edirdim. Nə qədər fikirləşsəm də, anam qədər doğma, böyüyüm qədər yaxın olan bir insan haqqında yazmağa indi söz tapa bilmirəm. Necə ki, ilk dəfə görüb tanıyanda ona necə toxtaqlıq verəcəyimi günlərlə fikirləşdiyim kimi indi də elə o cür çətinə düşmüşəm... İnsanlıq üçün nümunə olan bu böyük İNSAN, əməlləri ilə nurlu sifətinin vəhdət təşkil etdiyi təmiz qəlbli bir ŞAİRi çoxlarına yaxından tanıtmaq istəyirəm.
 
Dərd şairi Məmməd Araz ocağının çırağını sönməyə qoymayan Rəhilə Elçinlə tale bizi 2003-cü ildə rastlaşdırdı. 2003-cü il dekabrın 12-i. Əbədiliklə möhürlənmiş doğmalığımızın rastlaşdığı ildən 14 il ötür. Həmin gün bütöv Azərbaycanı və o cümlədən, dünyanı qara xəbər bürüdü. Türk dünyasının ulu öndəri, Azərbaycan xalqının böyük oğlu Heydər Əlirza oğlu Əliyev 80 yaşında vəfat etdi. Bu qara xəbər ölkədə sürətlə yayıldıqca, qədirbilən xalqımızın dəyərli nümayəndələrini çox sarsıtdı. O zaman mən “Naxçıvanın Səsi" radiosunda aparıcı-müxbir kimi çalışırdım.

Paytaxt Bakıda Fəxri Xiyabana doğru hərəkət edən insan izdihamı kimi, Naxçıvanda da Dahi Rəhbərin Mömünə Xatun Türbəsinin yaxınlığında yerləşən büstü önünə insanlar toplu halda gələrək, öz rəhbərinə əvəzsiz sevgisini nümayiş etdirirdilər. Büstün yerləşdiyi əraziyə düzülən tər qərənfillər bir daha sübut edirdi ki, əvəzsiz lider Heydər Əliyev xalqının qəlbində əbədiyaşarlıq qazanıb. Təbii ki, bu böyüklükdə İnsan haqqında danışmaq və ya efir üçün material hazırlamaq çox çətin və məsuliyyətli işdir. Səhər saatlarından həzin qar dənəcikləri altında Dahi Rəhbərini ziyarət edən insanların toplaşdığı Xatirə Parkından bir başa müsahiblərimlə görüşə yollandım. Ulu öndərin vəfatı günündə rekviyem reportaj hazırlamaqdan ötrü iki tanınmış ziyalı ilə (Rahilə Elçin və Asim Yadigarı) görüşməyi nəzərdə tutmuşdum.

İlk görüşüm Naxçıvanın Şahbuz rayonunda doğulmuş Azərbaycanın məğrur şair xanımı Rahilə Elçinlə baş tutdu. Məni səmimi qarşılayara, baş vermiş məlum hadisənin ona ağır zərbə vurduğunu göz yaşları ilə sübut edən bu Xanımı kəşf etməyə başladım. 10 dəqiqədən çox davam edən sükutumuzu o şeirlə pozdu:
 
Ölümünlə diksindirdin, səksəndirdin Sən cahanı,
Yollarına döşənibdi, yanır hamı, tütür hamı,
Sənsiz necə qalacağıq axı, mətin Heydər atam?!..
 
Bu məramın, bu məqamın bizə çətin,
Dünyalara sərhəd olub, şöhrət olub məhəbbətin, sədaqətin.

Odərbağday məşəlinin sönməz odu, yaşar adı,
Hikmətə bax, bir hökmə bax, Sən yandırdın dostu, yadı.
Kimsə üçün tökülməyib, bu göz yaşı, deyilməyib belə ağı.. 
Qərinələr ötər, keçər, zaman -zaman çəkəsiyik, biz bu dağı...

Türk dünyasının ulu öndəri, Azərbaycan xalqının böyük oğlu Heydər Əlirza oğlu Əliyevin vəfatı hamı kimi onu da sarsıtmışdı. Onun həmin gün için-için, hönkürtü və haray çəkərək ağlaması hələ də gözümün önündən getmir. Bu məqamda şairə toxtaxlıq verərək, yalnız "BAŞIMIZ SAĞ OLSUN!" deyə bilirdim. Ədəbiyyatmızın FƏDAİSİNİN cismani yoxluğu ağı və bayatılar deyərək oxşamasını yalnız təsəlli hesab edirdim. Elə o zaman şairin qələminin mürəkkəbi qurumamış yazdığı "Heydərnamə-Dastan" poemasının ilk oxucusu mən oldum..

Azərbaycan adlı yurdun,

Özü boyda bir qürursan.

Başımızın üstə yenə,

Əzəmətlə Sən durursan,

Dədə Heydər, Ulu Öndər!

Dahim! Zirvələrə dastan boyusan,

Ha yazaq, oxuyaq qurtaran deyil.

Bu yurdun, vətənin sevgi odunu,

Min tufan qəlbindən qoparan deyil.

İnci, saf kəlamım, misramda Sənin,

Şan- şöhrətinə sevgim tükənməz. 

Sənli duyğularla coşan könlümün,

Məhəbbət dastanı sona yetənməz...

40 gün Dahi Rəhbər üçün göz yaşları tökərək qələmə aldığı rekviyem poemanı oxuyanlar, məni yaxşı başa düşər. Bizi doğmalaşdıran o illərə, anlara qayıtdıqca şairin çəkdiyi acıları dilə gətirməyi özümə borc bilirəm. Müsahibimin sonuncu kəlməsi də yaddaşıma həkk olunub. “Hər bir azərbaycanlının taleyində Heydər Əliyev dühasının bir zərrəsi var”. Şair demişkən: "ONUNLA müqayisə oluna biləcək, vətəninə, xalqına, elinə, obasına bağlı ikinci böyük şəxsiyyət təsəvvür etmək belə mümkün deyil".

Sonradan yaradıclığında daha çox bu mövzuda şerlər yer aldı. Rahilə Elçin yaradıcılığını elə-belə vərəqləmək mümkün deyil.......

Vətənpərvərlik duyğuları ilə zəngin olan Məmməd Araz yaradıcılığının əvəzsiz davamçısı ilə tanışlığıma o qədər sevindim ki, bu gün də təəssüratlarımı özümlə bölüşərək, həmin anları xoş xatirələrlə gözlərimin önündən keçirirəm. Şairlər tək bir insan ömrü yaşamırlar. Şairlər nə qədər insan ömrü yaşayırlar. Öz ömürlərini yaşamağa vaxtları qalmır. Təbii ki, bu, mənim subyektiv fikrimdir. Bir də ki, mən rasional insanam. “Şairin tərcümeyi-halı olmur, taleyi olur” deyiminin doğruluğuna bu yazını hazırlayarkən bir daha əmin oldum. Məni izləyən dostlarım yaxşı bilir ki, söhbət kimdən gedir. Əbəs yerə yazmamışam, Rahilə Elçin yaradıcılığını elə-belə vərəqləmək mümkün deyil.

Naxçıvanda 4 il yaşadığımdan gördüklərim və müasir muxtariyyət ədəbi mühiti ilə yaxından tanışlığım mənə bu sözləri deməyə əsas verir. Yaradıcılıq söhbətini yadda saxlayaraq, fikirimi digər səmtə yönəltmək istəyirəm. Tanışlığımızın sonrakı mərhələsinə..

Rahilə xanım Məmməd Arazın qardaşı qızı ola bilər, ancaq əmi gücündən, əmi adından bir dəfə də olsun “istifadə” etmədi. Təbii ki, əmi sözündən, əmi yaradıcılığından başqa.. Çünki poeziya Fatehindən güc almaya bilməzdi. Səfalı guşədə doğulasan, Nursu bulağının suyundan içəsən, poeziya vurğunu olmayasan?! Bəxtiyar Vahabzadə misrasını xatırlatmaq yerinə düşər: "Öz alın tərilə bircə ömürdə yüz insan ömrünü qazanan da var".

Bəli, Rahilə Elçin də öz alın təri ilə o ocağın etimadını doğruldaraq POEZİYA nurunu sönməyə qoymadı. Şairlər Tanrının sevib- seçdiyi seçmə qələm adamlarıdır və onların bütün dünyagörüşü, həyata baxışı, keçirdiyi hisslər, bunların ifadəsinə çevrilən əsərləri kimi seçmədir. Poeziya isə su çeşməsindən süzülüb gələn duruluqdur. Rahilə xanım Nursu bulağından su içməsəydi, Məmməd Araz ocağından qidalanmasaydı, Özü də poeziyada Böyük şəxsiyyətə çevrilməzdi.. 

Hardasan, kövrəlib elə dolmuşam,

Sənə səs yetişib ün çata bilmir.

Sənsiz günlərimdə sənli olmuşam,

Sənli günlərimə gün çata bilmir...

Sonuncu kursda oxuyanda tez-tez onun evinə gedirdim. Evlərindəki bütün məclislərdə, bayramlarda məni oğlu kimi qəbul edərək, qızlarına da qardaş kimi nümunə göstərərdi. Bax elə həmin gündən mən də bu ailənin bir üzvü kimi özümü doğma hiss edib, hər yerdə Rəhilə Elçin ocağını təmsil etməyə başladım. Bizi onsuz qoyan günə kimi hər zaman onun yanında olmağı bacardım. Bu insanı mənim qədər yaxından tanıyan, onun iç dünyasına bələd olan başqa insan tanımıram. Bəlkə də, bu etimadı elə ilk gündən doğrultduğumdan hər görüşümüzdə mənimlə dərdləşərək, ürəyində olan sirlərini paylaşmaqla yüngülləşirdi. Elə hey deyərdi, “Oğlum bizi nə vaxtsa atarsanmı? Bizdən üz çevirərsənmi? Vəfalı oğlum, bacılarını tək qoyma”.

Yox, Şair! Məni sizdən ancaq ölüm ayıra bilər" cavabını verib onu bağrıma basırdım. İndi isə deyirəm, Şair, mən əhdimizi pozmadım. Sən bir kəlmə belə olsa bir söz demədən bizi sənsiz qoydun.. Sən bizi atıb getdin, Şair.. Biz sənə qarşı hər zaman vəfalı olacağıq!...

İsmayıl Cəfərli