İkram Kərimov
Azərbaycanda bu ad bir çoxlarına tanış deyil. Amma Rusiya elmi dairələrində və müdafiə nazirliyində Kərimovu tanımayan demək olar ki, yoxdur.
İkram Kərimovun adı tektonik silahın yaradıcısı kimi tarixə düşüb. SSRİ dağıldıqdan sonra İkramın qurduğu sistem və qrup da dağılır. Eyni zamanda, Amerika xüsusi xidmət orqanlarının da onun izinə düşdüyünü nəzərə alsaq, onun həyatının necə keşməkeşli olduğunu anlamaq olar.
Ölkə.Az bu gün oxucularına İkram Kərimovun ixtirası və keşməkeşli həyat yolu barədə məlumat verəcək. Qeyd edim ki, bu materialların toplanmasında araşdırmaçı alim, siyasi elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zaur Əliyevin xüsusi köməyi olub.
Tektonik silah
Süni zəlzələləri törədə biləcək vasitələrdən biri kimi tektonik silahlar göstərilir. Lakin bu silahların mövcudluğu barədə yalnız ehtimallar var. Qeyd edək ki, tektonik silah yerin altında toplanan enerjidən istifadə edərək zəlzələ, vulkan püskürməsi və buna oxşar təbii fəlakətlər törədə biləcək hipotetik qurğu, yaxud sistemdir. “Tektonik silah” termini ilk dəfə 1992-ci ildə istifadə olunub. Amerikalı alimlər isə belə bir qurğunun yaradılmasını mümkün hesab etsə də, müasir dövrdə belə ehtimalın az olduğunu iddia edirlər. Lakin bununla belə tektonik silahın yaradılması cəhdləri olub.
İkram Kərimov və SSRİ-nin tektonik silahı
Amerika başda olmaqla, dünyanın bir çox ölkəsi tektonik silah üzərində baş sındıran zaman artıq SSRİ-də bu mövcud idi. Bu gün bir çox insanın xəbəri yoxdur ki, dünyada ilk tektonik silahın yaradıcısı həmyerlimiz, qarabağlı, zəlzələşünas alim İkram Kərimov olub. Ağdam rayonunda anadan olan İkram Kərimovun adı bu günə qədər Rusiya arxivləri tərəfindən gizli saxlanılır və onun barəsində məlumatları əldə etmək olduqca çətindir. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyəti nəzdində Seysmologiya Elmi Mərkəzinin direktoru olmuş fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor İkram Kərimov məşhur seysmoloq alim Şamo Rəhimovun məsləhəti ilə seysmologiya ixtisasını seçib.
Professor dərəcəsi alan İkram müəllimin 1968-ci ildə “Merkuri-18” məxfi proqramı (kod: NİR № 2M 08614 PM) Qırğızıstanın Batken şəhərindən 50 kilometr məsafədə yerləşən poliqonda işə başlayıb və o, dünyanın ilk tektonik silahını ixtira edib. Böyük Britaniyada sovetlərin xüsusi sifarişi ilə hazırlanan qəbul mərkəzi və rəqəmsal sistem üç daşınma stansiyasının işində "9690" xüsusi şifrəsi istifadə olunub. Rusiya kəşfiyyatının fikrincə, eksperimentlər uğurla keçib və sonrakı illərdə daha böyük intensivliklə digər Özbəkistanda yerləşən poliqonda davam etdirilmişdir.
SSRİ Müdafiə Nazirliyi İkram Kərimov başda olmaqla, bir qrup alimi gizli seysmik laboratoriyalarda aparılan və tektonik silahın kəşf edilməsinə yönələn tədqiqat işlərinə cəlb etdi.
Sonralar “Soverşenno sekretno” qəzeti yazırdı:
“70-ci illərin sonlarında azərbaycanlı alim İkram Kərimov və onun rəhbərlik etdiyi elmi tədqiqat qrupu zəlzələlərdən öncə yüksək tezliklərdə baş verən anormal dəyişikliklərə diqqət yetirdilər. Əvvəllər belə zəlzələ xəbərçilərini yalnız xüsusi rəqəmsal aparatların köməyi ilə müəyyən etmək olurdu. Amma Kərimov və onun qrupu yeni elmi metodla adıçəkilən cihazlara ehtiyac olmadan öncədən zəlzələ əlamətlərini müəyyən etmişdilər”.
İkram Kərimovun İxtirası indiyədək bütün dünya hərbçilərini narahat edir. Deyilənə görə, bu silahdan Rusiya Müdafiə Nazirliyi vaxtaşırı istifadə edərək okeanlarda sunami dalğası yaradır.
Bir neçə il ardıcıl olaraq keçirilən sınaqlardan sonra SSRİ Kəşflər və İxtiralar Komitəsi Kərimovun yeni metoduna patent verərək, onu qeydə aldı. Bu kəşf məhz SSRİ Müdafiə Nazirliyi tərəfindən “Merkuri” kodu adı altında həyata keçirilən geofiziki (tektonik) silahın hazırlanmasında istifadə edilməyə başladı.
SSRİ-nin dağılması və sənədlərin oğurlanması
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində SSRİ-nin dağılması nəticəsində Kərimov və onun qrupu dağıdıldı və dünyanın bir neçə ölkəsinə köçürüldülər. 1995-ci ilə qədər ölkədə qalan Kərimovun qrupunun dünyanın müxtəlif bölgələrinə səpələyən rus kəşfiyyatına sızmadan sonra Kərimovun evinə basqın edən Amerika kəşfiyyatı onun bütün tədqiqatlarının surətini oğurlamağa nail olur. Bu hadisədən sonra Kərimov öz qrup üzvlərinin ancaq Cənubi Afrika Respublikasında təhlükəsiz yaşayacağına dair təminat aldı.
NASA İkram müəllimin 1995-ci ildə dediyi sözü bu yaxınlarda təsdiqlədi ki, qütblərdəki buzların əriməsi atmosferin deyil, Yer qabığının qızması ilə bağlıdır və ondan sonra NASA siyasətini dəyişməyə başladı.
Hazırda alimin adı dünyanın 10 qızıl aliminin adı arasındadır və onun kəşfləri bütün dünya alimlərini heyrətləndirməkdə davam edir.
Hikmət
Ölkə.Az
