“200 manatlıq əskinaslar qiymət artımına və inflyasiyaya təsir göstərəcək”

Bu fikirləri “Ölkə.Az”a açıqlamasında İqtisadi və Sosial İnkişaf Mərkəzinin (İSİM) sədir, iqtisadçı alim Vüqar Bayramov bildirib. 

V.Bayramov deyib ki, iki yüz manatlıq əskinasların dövriyyəyə buraxılması məsələsi hələ 2012-ci ildə Mərkəzi Bank tərəfindən gündəmə gətirilib:
“Həmin vaxtı biz belə əskinasların dövriyyəyə buraxılmasının tərəfdarı olmadığımızı bildirmişdik. Nəticədə də həmin dövrdə bu əskinasların dövriyyəyə buraxılması prosesi yubandı”.
İqtisadçı ekspert qeyd edib ki, indi bu əskinasların dövriyyəyə buraxılması ilə bağlı müəyyən narahatçılıqlar mövcuddur:
“Əsas səbəb də odur ki, iri nominalda əskinaslar bir tərəfdən inflyasiya yaradır, digər tərəfdən isə pulun alıcılıq qabiliyyətinin aşağı düşməsinə gətirib çıxara bilər. Nəticədə isə yeni qiymət artımları müşahidə edilər”.
V.Bayramov bildirib ki, sözügedən əskinasların dövriyyəyə buraxılması ilə qiyməti yüksək olan malların dəyərində artım gözlənilir:
“Bu baxımdan da əslində 200 manatlıq əskinaslar Azərbaycan bazarında inflyasiyanın yaranmasına gətirib çıxaracaq. Eyni zamanda iri nominalda əskinaslar o zaman dövriyyəyə buraxılır ki, həmin vaxtı milli valyutada yığımlar çox olur. Ancaq bu gün Mərkəzi Bankın rəsmi statistikasına baxsaq, görərik ki, əsas yığımlar ABŞ dolları ilə aparılır. Depozitlərin və bank aktivlərinin dollarlaşma səviyyəsi yüksəkdir. Ona görə də iri nominalda əskinaslara Azərbaycanın valyuta bazarında tələb olduğunu demək çətindir. Təsəvvür edin ki, ABŞ kimi dövlətdə ən böyük istifadə olunan nominal 100 dollardır. Kimsə Avropa Birliyində 200 və 500 avroluq əskinasları misal göstərə bilər. Ancaq nəzərə almaq lazımdır ki, dünyada avro ilə yığım ikinci yerdə gedir. Dünyada 24 faiz yığımlar avro ilə aparılır. Həmçinin, Avropa Birliyində orta əmək haqqı kifayət qədər yüksəkdir. Yəni, Avropa Birliyində ən yüksək nominal 500 avrodur. Bu isə orta əmək haqqından  təqribən 5 dəfə aşağıdır”.
İqtisadçı alim yaxın vaxtlarda Azərbaycanda devalvasiyanın olma ehtimalı ilə bağlı fikirlərini açıqlayıb:
“Devalvasiya birbaşa Mərkəzi Bankın qərarından asılıdır. Mərkəzi Bank tərəfindən “üzən məzənnə” siyasəti həyata keçirilsə də, biz son 4 ayda dollara təlabatın artdığını müşahidə edirik. Dolların satışı yüksəlib”. 
V.Bayramov əlavə edib ki, 200 manatlıq əskinasların dövriyyəyə buraxılması manatın alıcılıq qabiliyyətinə mənfi təsir göstərəcək.

Vasif Həsənli