\"Qərb Rusiyada \"Rus baharı\"nı həyata keçirə bilməyəcək\"

Aksiyaçılar əsasən Rusiyanın baş naziri Medvedyevin istefasını tələb edir. Aksiyalara Aleksey Navalnınin başçılıq etməsi burada Qərbin izini göstərən fakt sayılır. Bəzi ekspertlər "ərəb baharı"ından sonra, "rus baharı"nın ola biləcəyini iddia edirlər.

Rusiyada baş verən proseslərlə bağlı politoloq Elşən Manafov fikirlərini Ölkə.Az-la bölüşüb:

"Rusiyada baş verənlərin rəsmi tərəfinə gəlincə Rusiyanın baş naziri Medvedyevə aid dəyəri milyardlarla dollarla ölçülən əmlakın açıqlanması ilə bağlı məsələlər ölkə ictimaiyətində ciddi etirazlara səbəb olub. Aleksey Navalnınin başçılıq etdiyi məlum hərəkatı və narazılıqları əslində daha çox Qərbin müvafiq institutları tərəfindən maliyyələşdirilən hərəkatlar kimi dəyərləndirə bilərik. Hərçənd ki, Rusiyanın özündə buna qədər ictimai narazılığa səbəb olacaq hadisələr yaşanıb. Bu, Putin iqtidarının həddən ziyadə korrupsiyaya bulaşması ilə bağlıdır. Hələki bu istiqamətdə konkret tədbirlərin həyata keçirilməməsi, bütün bunların Rusiya ictimaiyyətində doğurduğu narazılıq müəyyən dairələrdə belə bir fikrin formalaşmasına gətirib çıxarıb ki, Rusiyada ərəb ölkələrində yaşanan hadisələr yaşana bilər.

Ərəb ölkələrində yaşanan "ərəb baharı"nın texnoloqları əslində Qərbdə əyləşmişdilər. "Ərəb baharı" Qərbin müvafiq institutları tərəfindən maliyyələşdirilir, sanksiyalaşdırılır və həyata keçirilirdi. İcraçılar isə Qərb dövlətlərinin siyasi dairələri ilə əlaqəli olan "inqilabçılar" olmuşdular".

Rusiyada "Rus baharı"nın keçirilə biləcəyi məsələsinə gəldikdə isə politoloq bildirdi ki, Rusiyada belə bir inqilabı keçirə bilən şəxs Aleksey Navalnıdir:

"Aleksey Navalnınin gözlənilmədən həbsdən çıxması və həbsdən çıxandan dərhal sonra məlum hadisələrə rəhbərlik etməsi çoxlu suallar doğurur. Rusiyada bu hadisələrdən sonra kütləvi həbslərin olacağı birmənalıdır. İstisna deyil ki, Putin onun əleyhinə çıxış edən, onu korrupsiyada günahlandıran bir sıra inqilabçıları, Qərblə təmasları olan, Qərb tərəfindən maliyyələşdirilən ictimai-siyasi xadimləri zərərsizləşdirə biləcək.

Aleksey Navalnınin gerçəkdən hələ hansı maraqlara kökləndiyi, kimlərin dəyirmanına su tökdüyü özü də sual altındadır. Çünki onun gözlənilmədən həbsdən çıxması və bu hadisələrə rəhbərlik etməsi sual doğurur. Aleksey Navalnınin çıxışlarından Putin ona müxalif olan dairələri müəyyən etmək, onlara qarşı müvafiq sanksiyaları həyata keçirmək üçün istifadə edəcək.

Rusiyanın özündə korrupsiyanın varlığı danılmaz bir faktdır. Putin və onun ətrafındakı yüksək çinli məmurlar Rusiya ictimaiyyətini psevdomillətçilik dalğası üzərində kökləməyə nail olublar. Artıq o dalğa Putin iqtidarının gözlədiyi ümidləri doğrultmur. Çünki Qərbin Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar Rusiya iqtisadiyyatında müəyyən iqtisadi problemlər yaradır. Krımın 2 il əvvəl Rusiya tərəfindən ilhaqı ilə bağlı məsələlər, bu ilhaqın Rusiya cəmiyyətində doğurduğu rezonans, əks-səda sevinc notlarının yaşanmasına səbəb olsa da, Rusiyanın imperiya siyasətini həyata keçirməsi konteksində qəbul olunsa da, bu gözləntilər də əvvəlki gözləntiləri doğrultmur. Artıq rus cəmiyyəti, rus ictimaiyyəti psevdomillətçilik dalğasından yorulub.

Qərbin "Rus baharı" layihəsinin baş tutub-tutmayacağı məsələsinə gəldikdə isə Elşən Manafov bunları dedi:

"Güman edirəm ki, indiki rejimin imkanları konteksində Qərb ərəb ölkələrində olduğu kimi "Rus baharı"nı həyata keçirə bilməyəcək. Rusiyanı çökdürmək üçün düşünülmüş bir sıra layihələr var. Bu layihələrdən biri Ukrayna ilə Rusiya arasında məlum qarşıdurmanın yaşanması idi ki, Qərbin maliyyə və siyasi cəhətdən dəstəklədiyi Ukrayna layihəsinə Putinin alternativ mövqeyi oldu. Bu mövqe bir tərəfdən Krımın ilhaqı oldu, digər tərəfdən də təbii ki, Dombasda və Ukraynanın digər bölgələrində Rusiyanınn dəstəyi şəraitində separatizmin güclənməsi oldu. Qərbin atdığı addımlara qarşı Putinin və rus kəşfiyyatının atdığı addımlar da Qərbdə ciddi məyusluq və narahatlıq yaradıb. Soyuq müharibədə qələbə çalmağa nail olmuş Qərbin mövqeyində məyusluq ondan ibarətdir ki, soyuq müharibə illərində SSRİ-nin Qərblə əməkdaşlıq edən yüksək çinli məmurları kifayət qədər idi, bunların da başında Qorboçov gəlirdi. İndi isə vəziyyət kifayət qədər fərqlidir. Rusiyanın iqtisadi, elmi potensialı, onun nəhəng resursları Qərbə Rusiyanı qısa zaman ərzində çökdürməyə imkan verməyəcək.

Rusiya dünyada karbohidrogen ehtiyatlarının 35%-nə malikdir, su ehtiyatlarının da 35%-i Rusiyanın payına düşür. Rusiyanın meşə, aliminium, qızıl ehtiyatları dövlətçiliyin xeyrinə işləyə biləcək təbii resuslar kimi qiymətləndirilir. Qərb heç bir vəchlə bu nəhəng resuslara malik olan Rusiya faktoru ilə razılaşmaq istəmir. Qərbin bütün institutlarının fəaliyyəti məhz Rusiyanı çökdürməyə və Rusiya federasiyası ərazisində Qərbdən asılı olan, kiçik dövlətlərin yaradılmasına yönəldilib. Qərb təkcə Aleksey Navalnınin başçılıq etdiyi hərəkatdan deyil, bu günlərdə Çeçenistanda yaşanan hadisələrdən də yararlanmaq istəyəcək. Rusiyanı çökdürmək üçün Qərb institutları tərəfindən işlənib hazırlanmış, həyata keçirilən müəyyən layihələr var. O layihələr arasında Rusiyada etnik və milli zəmində münaqişə ocaqları yaratmaq da var. Dağıstan və xüsusilə Şimali Qafqaz milli zəmindəki müşaqişə ocaqları üçün həssasdır. Yaddan çıxarmaq lazım deyil ki, Rusiyada müsəlmanların sayı çoxalıb. Bu, postsovet məkanından gedənlərin hesabına artmaqdadır. Bu da Rusiyada demoqrafik durumu rusdilli və rus olmayan əhalinin xeyrinə dəyişməkdədir. Təxminən Rusiyada 25-30 milyona yaxın müsəlman yaşayır. Qərb də indiki vəziyyətdə bundan istifadə etməyə çalışacaq. Qərbin özündə də bununla bağlı problem var. Avropa ölkələrində islamofobiya Rusiyanı, Rusiyada yaşayan müsəlman xalqlarına münasibətdə məhz Qərb ölkələrində yaşanan bu hadisələrə kökləməyə imkan verəcək. Rusiya artıq Qərbin özünü islamafobiyada ittiham edəcək. Bu gün Avropa ölkələrində İslama münasibətdə yaşanan hadisələr İslam faktorundan Rusiya əleyhinə istifadə etmək istəyən Qərb dövlətlərinin kəşfiyyat qurumlarının marağına işləmir və Rusiya bundan istifadə etməyə çalışacaq.

Rusiya nəhəng dövlətdir. Qərbi özünün nüvə, atom silahı ilə şantaj edə biləcək dövlətdir. Digər tərəfdən Rusiyanın müsəlman dövlətləri arasında müttəfiqləri də az deyil. Bu dövlətlər arasında ərəb ölkələri də var. İslam dünyasının liderlərindən biri-İranın Rusiya ilə xüsusi münasibətləri var. Son zamanlar İranla ABŞ arasındakı gərginlik haradasa Rusiyanın maraqlarına xidmət edir. Bu baxımdan güman etmirəm ki, soyuq müharibədə qələbə çalan Qərb, Putin iqtidarının hakimiyyətdən getməsinə nail olacaq".

Hər kəsi düşündürən əsas məsələlərdən biri də, Putindən sonrakı Rusiyanın taleyidir. Bununla bağlı politoloq qeyd etdi ki, Qərbin Putinsiz Rusiya ilə bağlı da layihələri var:

"Qərbi də, Rusiyanın imperialist düşüncədə olan insanlarını da, Putinin özünü də Putinsiz Rusiyanın aqibəti düşündürür. Yəqinki bununla bağlı Qərbin alternativ planları var. Hələlik Putin və Putinin yaxın ətrafına Qərbin bu aylarda tətbiq edə biləcəyi sanksiyalar qısa zaman kəsiyində səmərə verməyəcək. Yaddan çıxarmaq lazım deyil ki, Qərbin maliyyələşdirdiyi və dəstəklədiyi Boris Nemtsovun aqibəti necə oldu. Bu, Qərblə əməkdaşlıq edə biləcək rus siyasətçilər üçün görk olmalıdır".

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az