Şimali İraqın iqtisadi vəziyyəti getdikcə ağırlaşacaq

“Ölkə.Az” xəbər verir ki, bu barədə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyıb Ərdoğan İranın paytaxtı Tehranda iranlı həmkarı Həsən Ruhani ilə görüş zamanı bildirib. Onun sözlərinə görə, Türkiyə kürdlərlə bütün ticarət əlaqələrini dayandıracaq.

“Şimali İraqa qarşı bundan sonra şərtləri daha da sərtləşdirəcəyik. Referendum addımı Şimali İraq yerli idarəetmə orqanını yalnızlığa məhkum edəcək. İran və Türkiyə bu məsələdə qərarlıdır. Bu referendumu qeyri-qanunidir. Mossadla masaya oturub verilən qərar qeyri-qanunidir”, - deyə Ərdoğan bildirib.

Əgər Türkiyə kürdlərlə ticarət əlaqələrini dondursa, bu zaman Şimali İraqdan neft ixracatına da son qoyulacaq. Bununla da, dünya bazarında neftin ixracı kəskin azalacaq və bahalaşma baş verəcək.

Azərbaycanlı mütəxəssislər düşünürlər ki, bu amil həm siyasi, həm də iqtisadi baxımdan regionda gərginlik yaradacaq. Politoloq Elxan Şahinoğlu “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, Şimali İraqda keçirilən kürd referendumu Türkiyə ilə münasibətləri avtomatik olaraq gərginləşdirib. Onun sözlərinə görə, bunun çıxış yolu kürdlərin referendum nəticələrindən imtina etməsidir.

“Muxtariyyətlərini davam etdirməklə, qonşularla normal münasibətdə inkişaf etmək kürdlər üçün ən yaxşı seçimdir. Bu olmayacaqsa, Şimali İraqın iqtisadi vəziyyəti getdikcə ağırlaşacaq”, - deyə E.Şahinoğlu bildirib.

Ekspert düşünür ki, kürdlər düzgün yol seçəcəklər: “Bərzani anlayacaq ki, itkiləri böyükdür. Müstəqil olmaq alınmayacaq. Qonşu İran və Türkiyə də sərhədləri bağlayıb. Bununla da, vəziyyət getdikcə ağırlaşır. Ona görə də, çıxış yolu tapmaq lazımdır. İndi top Şimali İraq liderinin “meydan”ındadır. Onun qərarından çox şey asılıdır. Əgər onlar verdikləri qərardan vaz keçsələr, münasibətlər yenidən normallaşma mərhələsinə qədəm qoya bilər”.

E.Şahinoğlu deyir ki, əgər kürdlər öz inadlarından dönməsələr, Türkiyə neft ixracını dayandıracaq: “Bununla da, dünya bazarında neftin qiymətində bahalaşma müşahidə ediləcək”.

İqtisadçılar da bu zaman neftin dəyərinin artacağını düşünürlər. İqtisadçı ekspert İlham Şaban “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, Türkiyə Şimali İraqla ticarət əlaqələrini dayandırsa, dünya iqtisadiyyatına, xüsusən də neft bazarına böyük təsir göstərəcək.

“Əgər Türkiyə Şimali İraqdan neft ixracını dayandırsa, bunun neft bazarına təsiri böyük olacaq. Təxminən 600 min barel neftin dünya bazarından çıxarılması baş verə bilər. Bununla da, neft bazarında bahalaşma sürətlənə bilər”, - deyə İ. Şaban bildirib.

Millət vəkili, iqtisadçı ekspert Vahid Əhmədov da “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, bu münasibətlər dünya iqtisadiyyatına müəyyən mənada təsir edəcək. Onun sözlərinə görə, bu təsir neft bazarında özünü büruzə verəcək.

“Kürdlərə həm Türkiyə, həm İran və həm də İraq tərəfindən müəyyən təzyiqlər var. İran artıq Şimali İraqa neft ixracı baxımdan embarqo qoyub. Hətta ola bilər ki, onlar arasında müharibə alovlansın. Bunların hamısının neftin qiymətinə təsiri var. Lakin bu təsir uzun müddətdə olmayacaq. Türkiyənin də bu baxımdan kürdlərə neftlə bağlı qadağa qoyması neftin qiymətinin həddindən artıq bahalaşmasına təsir etməyəcək”, - deyə V. Əhmədov bildirib.

Ziya Səccad
Ölkə.Az