Qərbsayağı manipulyasiya və "aldanmış Ukrayna"
"Avropa Ukrayna siyasətçilərinin Rusiyaya satılacağından qorxur"
Ukrayna ətrafında getdikcə qızışan ehtiraslar və sonu görünməyən müharibə, artıq dünyanın tanınmış beyin mərkəzləri tərəfindən fərqli şəkildə şərh olunmaqdadır.
Analoji hadisə Suriya ətrafında gedən prosseslər zamanı da baş vermişdi. Suriyada vətəndaş müharibəsinin başladığı andan əksər strateji araşdırmalar mərkəzlərinin və siyasi-iqtisadi problemlərin araşdırılması ilə məşğul olan institutlarının dərc etdikləri hesabatlarda Bəşər Əsədin çox qıda müddətdə devrilərək xalq tribunalı qarşısına çıxarılacağı proqnozlaşdırılsa da, hadisələrin gedişi bu beyin mərkəzlərinin konkret ölkələrin siyasətini izləyərək onun təbliği, dünya ictimaiyyətinə "yedizdirilməsi" funksiyasını yerinə yetirdiyini sübut etdi.
"Ərəb baharı"nın qısa müddət ərzində devirdiyi Müəmmər Qəddafi, Hösni Mübarək və Tunis hakimiyyətinin əksinə olaraq, Suriyada "daş qayaya rast gəldi". Artıq 4-cü ildir ki, Bəşər Əsəd çox güclü silahlı müxalifətə müqavimət göstərir və hakimiyyətini ölkənin yarısında qoruyub saxlamaqdadır. Suriya müxalifətinin parçalanması, İŞİD-in meydana çıxması isə Əsədin mövqelərini bir az da möhkmləndirərək ona ordusunun qalıqlarını toplayaraq əlində olan şəhərlərdə nəzarəti gücləndirmək imkanı verdi. Artıq İŞİD bir tərəfdə İraq ordusu, digər tərəfdə kürd yaraqlıları ilə döyüşə-döyüşə Əsədin nəzarətində olan ətrazilərdə ehtiyat qüvvələrini cəmləşdirərək həlledici hücuma hazırlaşır. Hərtərəfli yardımları ilə Əsədin ömrünü uzadan Rusiya isə bunun bədəlini Ukraynada ödədi. Ukrayna böhranı ilə Rusiyanın zəif yerinə basan Qərb bu istiqamətdə konflikti dərinləşdirərək Moskvanın diqqətini Suriyadan və ümumilikdə Yaxın Şərqdən yayındırmağa çalışır. Hələlik nəticə görünməsə də, konfliktin qızışması, ikinci plan kimi nəzərdə tutula neftin qiymətinin aşağı salınması Rusiyanı kifayət qədər sarsıdıb və artıq Kreml iqtisadi təlatümlərin gəldiyini ehtiyatla etiraf edərək cəmiyyəti psixoloji cəhətdən bu fəlakətə hazırlamağa çalışır.
Ukraynada böhranın dərinləşməsi isə Avropanın yürütdüyü siyasəti dünyaya son həqiqət, əsas insanlıq dəyərləri kimi çatdıran bir çox beyin mərkəzlərini bir il əvvəl verdikləri proqnozları unutmağa məcbur edib. Qaz məsələsində Rusiyanın şərtlərinə boyun əyərək borcunun bir hissəsini nağd ödəmək məcburiyyətində qalan Ukrayna siyasətçiləri artıq yavaş-yavaş Avropa siyasətçilərinin tənqid topları altına düşməyə başlayırlar. Rusiyanın qış qabağı məngənəyə saldığı Ukrayna rəhbərliyi, qazın kəsiləcəyi təqdirdə Maydanın ildönümündə xalqın bu dəfə də özlərini süpürüb atacağından qorxuya düşərək Avropanı "vəziyyəti necə qarışdırdınız, eləcə də kömək edin vəziyyətdən çıxaq" deyərək fakt qarşısında qoydular. Avropa isə Ukrayna xalqının acqarına, qışı qazsız keçirərək Rusiyanı öz əzmi ilə sındıracağına ümid bəsləyirdi. 1,5 milyard dollar borcun Rusiyaya verilməsindən sonra, bir tərəfdən Moskvaya sanksiyalar tətbiq edərək, digər tərəfdən onun qzını idxal edib yenidən büdcəsini doldurduğunu görən Avropa bəzi beyin mərkəzləri və media qurumlarının dili ilə Poroşenko hökumətini tənqid etməyə başladı.
"Reuters" agentliyinin yaydığı bir material bütün dünya, xüsusən də Ukrayna rəhbərliyi üçün böyük sürpriz oldu. Agentlik adını açıqlamadığı yüksək vəzifəli Avropa İttifaqı bürokratının sözlərini sitat gətirub. Agentlyin saytında dərc edilmiş materialda avropalı bürokrat "Ukraynanın Avropa İttifaqından manipulyasiya etdiyini" bildirib. Onun sözlərinə görə, demikratik cəmiyyət qurmaq üçün Avropanın dəstəyini alan Ukrayna rəhbərliyi artıq Rusiya olan konfliktlərində İttifaqı silah kimi istifadə etməyə çalışırlar. Agentlik eyni materialda yenə adını çəkmədiyi avropalı diplomatın sözləridən sitat gətirərək, "Çoxları kiçik və kasıb Ukraynanın ampluasına aldandılar, amma onlar özlərinə gələn kimi Avropa yadlarında çıxacaq" deyə yazıb.
P.S. Bu çox ciddi siqnaldır. Məlumatı, həm də planlı suratdə hazırlanmış bu materialı tirajlayan agentliyin çəkisini nəzərə alsaq, onda Qərbin Ukraynada Rusiyaya hazırladığı sürprizlərin hələ davam edəcəyini aydın görərik. ABŞ propaqandasının ruporu sayılan "Reuters" agentliyinin dünyanın gündəminə oturduğu bu məlumat Ukraynanın siyasi şahmat taxtasında ciddi fiqurların yerinin dəyişəcəyindən xəbər verir. Bu isə bütövlükdə strategiyanın, yürüdülən siyasətin dəyişməsi deməkdir. Deməli çox yaxın zamanlarda Ukrayna hadisələri özünün yeni fazasına keçəcək.
Qafqaz Ömərov
Ölkə.az, analitika xidməti
