31 ildir ət yeməyən, döyüş növlərinin yaradıcısı, filmlərin döyüş ssenarisi yazan məğlubedilməz Süleyman Məmmədli - FOTOLAR

Xəbər verdiyimiz kimi, Şərq əlbəyaxa döyüş növləri üzrə tanınmış mütəxəssis, beynəlxalq dərəcəli hakim, Turan Do döyüş sənətinin banisi Süleyman Məmmədli bir neçə gün əvvəl 73 yaşında vəfat edib.

Ölkə.Az xatırladır ki, S.Məmmədli 1948-ci ildə Tovuz rayonunda anadan olub. Orta təhsilini Tovuzda, ali təhsilini isə Rusiyada alıb. Daha sonra Azərbaycanda İdman Akademiyasını bitirib. 1969-cu ildə ilk dəfə karate idman növüylə tanış olduqdan sonra Şərq döyüş növləriylə məşul olmağa başlayıb. 1980-ci illərdə şəxsi çağırışla Macarıstana gedib və idman dərəcəsi alıb.70-dən artıq döyüş sənətini bilir.

1983-cü ildə bu ölkəyə növbəti səfər zamanı bura məşq keçməyə gəlmiş kyokşinkayın yaradıcısı məşhur Ayamayla tanış olub.1990-cı illərdən başlayaraq taekvandoyla da məşğul olmağa başlayıb. 

2004-cü ildə Amerikada taekvandonun yaradıcılarından olan Bok Mann Kimlə tanış olub. Bundan sonra Çun Kuhn Do ilə məşğul olub. İlk dəfə dünyada ən yüksək dərəcə olan Qrand master dərəcəsini Amerikada alıb. Bundan əvvəl və sonralar bir neçə seminarlarda iştirak etmiş,hazırda 4 növ üzrə 10-cu dan qara kəmər, 10 növdən isə Qrand masterdir. Dünyada ikinci belə bir idmançı yoxdur. Beynəlxalq dərəcəli hakim və eyni zamanda gənclərlə birgə yarışlarda çıxış edir

Bir çox döyüş növlərini Azərbaycana məhz o gətirib. Belə ki, Azərbaycanda taekvondonun, hapkidonun, uşunun, kikboksinqin, subakso tanqsudonun, çun kundonun, Tae Kuk Mu Sul-un, Cit Kun Do-nun, Donq Ku Yudo Kvan-ın və s. yaradıcısıdır. Chun Kuhn Do, Turan Do, Combat Mixed MA, Combat Chinese, Musul Taekwon Do, Combat Korea MA, Jeet Kune Do döyüş sənəti üzrə qrand-masterdir. Tae Kuk Mu Sul, Universal Combat MA və Turan Do üzrə 10-cu dan qara kəmər ustasıdır.
S.Məmmədli həmçimin Turan Do döyüş sənətinin yaradıcısıdır. Turan Do qədim Türk döyüş sənətləri üzərində qurularaq, müasir idman tələbinə müvafiq hərəkətlərlə zənginləşdirilib. İstifadə olunan hərəkətləri daha da çevik, mütəhərrik, sürətli etmək üçün çoxlu sayıda silahlardan istifadə edilir. Yığcam, mütəşəkkil, dolğun, yüksək, dinamik və sürətli olmasına görə digər növlərdən ciddi surətdə fərqlənir. Turan Do iki istiqamətdə - idman və real döyüş (kombat) üsulunda öyrədilir. 

Qırx ildən artıq müddətdə idmanla məşğul olan S.Məmmədli müsahibələrində dəfələrlə bildirib ki, elə döyüş növü və idman sahəsi yoxdur ki, onunla məşğul olmasın. Turan Do-nu Koreya döyüş növündən götürərək təbiləşdirdiyini deyən professor hər zaman bu idman növünün istər zərbə, istərsə də zərbənin sürətinin tamamilə fərqli olduğunu deyirdi:

“İdmanda da başqa sahələrdə olduğu kimi dəhşətli ayrı-seçkilik qoyurlar. Türk və müsəlman olduğumuzudan bəzi məsələləri nəzərə almırlar. Özünü tərifləmək kimi çıxmasın, mən hələ inanmıram ki, dünyada məndən sürətlisi zərbədə tapıla bilsin. Əlimin sürəti təxminən saatda 500 - 600 km.

Mən bir dəfə hardasa oxudum ki, Bruslinin əlinin sürəti saniyədə 20 km-dir. Məni kompüterlə çəkib təxmini hesabladırlar ki, sürətim saniyədə 150 -200 m çıxır. Bunu isə km-ə çevirəndə 600-700 km edir”.

S.Məmmədli həm idmanla yanaşı, məşhur Brüs li haqqında da kifayət qədər məlumatlı idi. O deyirdi ki, Brüs Li elə də müsbət adam olmayıb və çinlilər onu sevmirlər.

Dünyanın 47 ölkəsində olan, 40-dan çox yarışa qatılan S.Məmmədli heç bir yarışda məğlubiyyəti olmadığını söyləyib.

“2004-cü ildə Amerikada məni yoxlayanda inanmadılar ki, 56 yaşım var. Kompüter mənim orqanizmimə 18-22 yaş "vermişdi". Bunun da səbəbi odur ki, 31 ildir ət yemirəm”(2011-ci ildəki müsahibəsindən). 
S.Məmmədli təlimçi, müəllim, idmançı olmaqla yanaşı həm də filmlərə çəkilib. 1981-ci ildə çəkilmiş "Qorxma, mən səninləyəm" filminin bütün döyüş ssenarilərini quran da məhz o olub.
Bundan əlavə, idmançı 32 seriyalı "Koroğlu" filminin də döyüş səhnələrinin müəllifi olsada,  bu film ekranlara çıxmadı.

Süleyman Məmmədli kombat hapkido üzrə dünya çempionu (2004), Taekvondo üzrə Dünya Kubokunun sahibi (2005). *Döyüş sənətləri üzrə Avropa çempionu, Tam kontakt üzrə dünya çempionu (2007), Döyüş və kompleks üzrə dünya qızıl kubokunun ikiqat qalibi (2007), Mudo

Dünya kubokunun ikiqat qalibi – Kompleks və döyüş (2008), döyüş sənətləri üzrə Avropa kubokunun qalibi, hapkido üzrə dünya çempionatının müxtəlif növlər üzrə 1 qızıl və 2 gümüş medal sahibi (2010), BUDO Döyüş sənətləri üzrə Dünya çempionu (2011), Çin Döyüş sənətləri üzrə dünya çempionu (2011) Qarışıq Döyüş sənətləri "Fight Cup" çempionu (2011) vəQarışıq döyüşlər üzrə Avropa çempionudur (2011).

Billurə