İqtisadçı: "İranın enerji bazarında rolunun əhəmiyyətli artımı gözlənilir"

İranın nüvə proqramı ilə bağlı aparılan danışıqların müsbət nəticə verməsi dünya birjalarında neftin qiymətinə təsir edəcəkmi?

"İranın nüvə proqramı ilə bağlı razılaşmanın əldə edilməsi birmənalı qiymətləndirilə bilməz. Yeganə, bu razılaşmanın birmənalı olaraq enerji bazarlarına təsir edəcəyi ilə bağlı heç kəsdə şübhələr yoxdur. Belə ki, analitiklər hesab edir ki, bu razılaşma ilk növbədə neftin dünya bazarında qiymətinin ucuzlaşmasını şərtləndirəcək. Artıq bu tendensiya müşahidə olunmaqdadır və razılaşmadan ötən 3 gün ərzində Brent markalı neftin qiyməti 5 faizdən çox aşağı düşüb. Lakin, onu da nəzərə almaq lazımdır ki, hazırda baş verənlər hələ bazarlara olan prixoloji təsirlərin nəticəsidir. İqtisadi təsirlər də işə düşəndə qiymətlərin ucuzlaşması daha da sürətlənəcək".

Bu sözləri Ölkə.az-a iqtisadçı ekspert Qubad İbadoğlu deyib.

"Hələ 2012-ci ildə İran İslam Respublikası (İİR) ABŞ və Böyük Britaniyaya və 2013-cü ilin əvvəlindən isə Avropaya neft satışını dayandırıb. Sanksiya tətbiq edilənə qədər İran gündə 2,5 milyon barel neft ixrac edib. Yalnız 2012-cü ildə neft ixracatına qoyulan sanksiyaya görə İranın itkisi 70 milyard dollar olub. Hazırda Iranın gündəlik neft istehsalı 2,85 milyon bareldir. Bu ölkə hasilat səviyyəsinə görə dünyanən 4-cü ölkəsdir, lakin istehsalın çox olmasına baxmayaraq gündəlik ixracatı 1 milyon barel səviyyəsi ilə məhdudlaşır və İran neftinin əsas alıcıları Çin və digər Asiya ölkələridir.

İranın neft bölməsinə sanksiyanın götürülməsi İRİ-nin qlobal enerji bazarına yenidən və daha təsirli qayıdışını stimullaşdıracaq. Bu yalnız neft satışı sahəsində deyil, həm də qaz təklifində də hiss olunacaq. Beləliklə də İran bazara daha böyük həcmdə neft və qaz çıxara biləcək. Bu isə xüsusilə də bizim regionda enerji siyasətində yendən qiymətləndirmələrə (həm də TAP-la bağlı) gətirib çıxara və İranın enerji bazarında rolunun əhəmiyyətli artımına xidmət edə bilər".

Fatimə İbrahimova
Ölkə.az