Bu vergi ləğv olunmalıdır - AÇIQLAMA

Vergi Məcəlləsinə 2016-cı ildə edilmiş dəyişiklik əsasında hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar tərəfindən pul vəsaitlərinin nağd qaydada bank və digər ödəniş hesablarından çıxarılmasına görə 1% dərəcəsi ilə sadələşdirilmiş vergi tətbiqinə başlanıb. Bu verginin tətbiqində məqsəd ölkədə nağdsız ödənişləri stimullaşdırmaq və 2017-ci ildən qüvvəyə minən “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Qanunun tətbiqinə dəstək vermək olub. Hazırda cəmiyyətdə “nağdlaşdırma” vergisi kimi tanınan bu vergi növü ləğv olunmalıdır.

"Ölkə.Az" xəbər verir ki, bunu iqtisadçı ekspert Samir Əliyev deyib. O bildirib ki, bunun həm obyektiv səbəbi var, həm də bu vergi növü qanunvericiliklə uyğunluq təşkil etmir:

"Obyektiv səbəb onunla bağlıdır ki, son 7 ildə nağdsız ödənişlərdə əhəmiyyətli artım var. Məsələn, ödəniş kartlarının sayı 3 dəfədən çox artaraq 5,4 milyondan 17,7 milyona çatıb. Maaş və sosial müavinət kartlarını saymasaq, digər debet və kredit kartlarının sayı 9 dəfədən çox artıb. Hazırda onların sayı 11,5 milyona çatıb. Ödəniş kartları vasitəsilə aparılmış nağdsız əməliyyatların həcminə gəlincə, 2016-cı ildəki 1,9 milyard manatdan 2023-cü ilin sonuna 52,2 milyard manata yüksəlib.

Əgər vergi stimullaşdırmaq xarakteri daşıyırsa, artıq biznes subyektləri tərəfindən əhaliyə kifayət qədər stimullar təklif edilir. Banklar 1-7% aralığında kəşbək kampaniyası aparır. Hətta bəzi ticarət obyektlərində daha yüksək faiz təklif edilir. Hökümət öz növbəsində “ƏDV- geri al” kampaniyası çərçivəsində nağdsız ödənişlərə daha çox “geriqaytarma” faizi tətbiq edir. Hər iki kampaniya və ticarət obyektlərinin tətbiq etdiyi “bonus kart” kampaniyası vasitəsilə əhali nağdsız qaydada ödədikləri vəsaitin 5-10%-ni geri ala bilir. Belə bir halda məhdudlaşdırıcı stimulun - 1%-lik verginin tətbiqinə lüzum yoxdur".

Bu verginin qanunvericiliklə uyğunsuzluq təşkil etməsinə gəlincə, ekspert deyir ki, bu da “nağdsız hesablaşmalar” ifadəsinə yanaşma tərzindən qaynaqlanır: “Nağdsız hesablaşmalar haqqında” Qanunun 3.1.1.-ci maddəsində nağdsız hesablaşmanın izahı verilir: Nağdsız hesablaşma - bir şəxsin bank hesabından digər şəxsin bank hesabına köçürülməklə (o cümlədən ödəniş alətləri (ödəniş kartları, ödəniş tapşırığı və s.) və ödəniş vasitələri (mobil telefon aparatları, kompüter və digər avadanlıq) ilə həyata keçirilən hesablaşmalardır. Yəni söhbət iki fərqli şəxs, subyekt arasındakı hesablaşmalardan, pul köçürmələrindən gedir, bir şəxsin ayrı-ayrı hesabları arasındakı hesablaşmalardan yox. Hətta bir kart hesabından digər kart hesabına da köçürmə nağdsız sayılır. Ancaq fərdi sahibkarın cari hesabından kredit və ya depozit hesabına köçürülən vəsaitdən 1%-lik sadələşmiş vergi tutulur. Əvvəla, burada vergitutmanın mahiyyəti təhrif edilir. Çünki vergi əldə edilən gəlirdən tutulmalıdır. Bir hesabdan başqa hesaba köçürülən vəsait isə gəlir deyil, ən yaxşı halda xidmət haqqı obyekti ola bilər. İndiki vəziyyət köçürülən vəsaitin ikiqat vergiyə cəlb edilməsi ilə nəticələnir. Yəni, məsələn, mikro sahibkar hesabına gəlmiş vəsaitə görə həm 20%-lik gəlir vergisi ödəyir, həm də 1%-lik sadələşdirilmiş vergi.

İkincisi, burda bank hesablarından pul çıxarılması hadisəsi baş vermir. Vergi Məcəlləsinin 220.12-ci maddəsinə görə, hüquqi şəxslər və fərdi sahibkarlar tərəfindən pul vəsaitlərinin nağd qaydada bank hesablarından çıxarılmasına görə 1% dərəcəsi ilə sadələşdirilmiş vergi hesablanır. Müştərinin bir hesabında digər hesabına pul köçürməsi nağdılaşdırma deyil, hesablar arasında nağdsız əməliyyatdır".

"Belə vəziyyətdə hökumət nağdlaşdırma əməliyyatına görə 1%-lik sadələşdirilmiş vergini ləğv etməlidir", - deyə S. Əliyev əlavə edib.

Könül
Ölkə.az