"Əhalinin banklardan çəkdiyi pullar xarici valyutalara çevrilərək hələ də yastıq altında saxlanılır"
"Bu pullar nə sahibi, nə də ki, milli iqtisadiyyat üçün əlavə dəyər yaratmır"
Manatın sabit qalmaması, bankların çökməkdə olması əhalini banklarda olan əmanətlərini geri çəkməyə məcbur edir. İnsanları banklardansa pulu evdə, yastıq altında saxlamağa məcbur edir. İnsanların nə manata, nə də banklara etibarı qalmayıb.
Bu mövzu ilə bağlı iqtisadçı-ekspert Qubad İbadoğlu fikirlərini Ölkə.Az-la bölüşüb:
"İlin əvvəlində 8 milyard 643 milyon manat əmanətə malik olan fiziki şəxslər son 7 ay ərzində 800 milyon manata qədər əmanətlərini banklardan geri çəkiblər. Banklardan geri götürülən əmanətlərin bir qismi məcburi şəkildə bankların bağlanmasına görə, digər qismi isə əmanət sahiblərinin iradəsi ilə etibarın azalmasına görə banklardan çıxarılıb. Hesabat dövrü ərzində, Əmanətlərin Sığortalanması Fondu tərəfindən 9 bank üzrə əhaliyə 252 milyon 367 min manatdan çox kompensasiya ödənişi həyata keçirilib.
Mərkəzi Bankın təqdim etdiyi məlumata görə, 2016-cı il avqustun 1-nə olan göstəricidə əhalinin banklardakı əmanətlərinin milli valyuta ekvivalentində olan məbləği 7 milyard 843 milyon manat təşkil edib. Əmanətlərin 80,8 faizi xarici, 19,2 faizi isə milli valyutada qoyulub. Əmənətlərin 76,6 faizi əhali tərəfindən özəl banklarda yerləşdirilib.
Bu dövr ərzində Azərbaycanda əsas kapitala yönəldilmiş vəsaitlər 31,7 faiz azalıb. Deməli, geri götürülmüş əmanətlər sərmayə qoyuluşuna da yönəldilməyib. Bəs onda bu vəsaitlər haradadır?"
Mərkəzi Bankın 2016-cı ilin birinci yarımilliyi üzrə tədiyyə balansının təhlili göstərir ki, Azərbaycandan çıxarılan depozitlər və nağd valyutanın həcmi 909,7 milyon dollar olub.
Ölkədə səhm bazarının inkişaf etmədiyini, mülk və torpaq bazarında durğunluğun hökm sürdüyünü əsas götürüb deyə bilərik ki, əhalinin geri çəkdiyi əmanətlərin bir hissəsi xaricə axıb, digər hissəsi isə xarici valyutalara çevrilərək hələ də yastıq altında saxlanılır. Belə olan halda bu pullar nə sahibi, nə də ki, milli iqtisadiyyat üçün əlavə dəyər yaratmır. Bunun başlıca səbəbi biznes mühitinin pis olması, eləcə də banklara inamın itməsi və səhm bazarının inkişaf etməməsidir.
Sərmayə ehtiyacı gündən-günə artan Azərbaycan iqtisadiyyatında bu mənbədən vəsait qoyuluşlarının aşağı düşməsi ölkədə biznes mühitinin yaxşılaşmaması ilə əlaqədardır. Bu isə o deməkdir ki, mühitin dəyişdirilməsi üçün yalnız fərmanlar kifayət etmir, xüsusilə də tənzilməyici sektorda ciddi dəyişikliklər tələb olunur. Bu dəyişikliklərdən öncə ölkədə maliyyə-vergi amnistiyasının elan edilməsi vacibdir. Əks təqdirdə yastıq altında yatan vəsaitlər daxildə sərmayə qoyuluşuna deyil, xaricə axacaq".
