Kimdir ciddi? - Biz bunu dərk edirikmi...

“Çox ciddi adamdır” - insanlarımız bir çox hallarda müsbət keyfiyyətdən danışarkən, kiminsə haqqında iltifat edərkən belə bir cümlə işlədir. Lakin hələ də ciddilik məfhumunun harada, necə işləndiyi haqqında təsəvvürlərə sahib deyillər sanki. Bütün günü üzündən zəhrimar yağan insan haqqında da “ciddi adamdır” deməklə onu tərif edirikmi? İnanmıram. Ən yaxşı halda yumşaq şəkildə “dözüləsi adam deyil” demək istəyirik.

Bir tərəfdən DSX mayorunu döyən qolu zorlu idmançıların ciddiliyi yadıma düşür. Qara, neqativ, cinayət tərkibli və s. və i. Üstəlik, bu hadisə dövlətin övladına – zabitə qarşı törədilirsə və işin içindən sifariş, o cümlədən mütəşəkkillik çıxırsa, deməyə söz tapa bilmirsən.

Bu günlərdə əksəriyyətimizi üzən bir hadisə də yaşandı - Azər Baxşəliyevin ölümü. Bəzilərinin qeyri-ciddi qəbul etdiyi layihənin – “Bozbaş”ın personajını canlandıran aktyor. Hərçənd Azər özü də ağsaqqal obrazının yaxşı insan olmadığını deyir, yəni canlandırdığı rolla belələrini tənqid etmiş olur. 

İnsan dünyasını dəyişəndə onun haqqında bir çox hallarda neqativ sözlər işlədilmir. Hüzn, kədər olan yerdə yalnız yaxşı şeylərdən danışılır, amma bir nəfər qəribə bir bənzətmə apardı. Deyir, bir Hacı Şahin rəhmətə gedəndə, bir də Azər vəfat edəndə bu qədər təsirlənib. Fikrini belə əsaslandırır: “1 mənfi fikir bildirilməyən, hamı tərəfindən sevilən ikinci şəxsi Azərin ayrılığında gördüm. Sadə, zarafatcıl, heç kimin ağlında hər hansı mənfi nüansla yadda qalmayan ağsaqqal”.

Üstəlik, hər iki şəxsin sağlığında ikən ölüm haqqında pozitiv – bəli, səhv oxumadınız, məhz pozitiv – açıqlamaları üst-üstə düşür. Təbii ki, fərqli həyat tərzləri olub. Amma bu iki bənzərlik adamı çox düşündürür. 

Təsəvvür edin, bu gün bir qrup insanın “təlxəklik” adlandırdığı sferanın nümayəndəsinin müsahibəsinə, həyata yanaşmasına baxırsan, yaxşı mənada heyrətlənirsən. Digər tərəfdən ciddilikdən dəm vuranların cinayətə meyilli olmasına, qara işlərə sifarişlə, ürəklə yanaşmasını görürsən. Doğrudanmı, ciddiliklə qeyri-ciddiliyin fərqini, bunların nə olduğunu anlamışıq?
Dünən Şirin obrazı ilə məşhurlaşan Nicat Rəhimovun halının pisləşdiyini oxudum. Azərin ölümündən sonra özünə gələ bilmir. Verilişə çıxa, serialın növbəti bölümünü çəkə bilməyib. Əlbəttə, Nicat yenidən özünə gələcək, bunu Azər də istəyərdi. Sadəcə, bir nüansa toxunmaq istəyirəm. Nicat da “Şirin”i ona görə canlandırır ki, belə insanlara tənqidi yanaşır. Ümumiyyətlə, “Bozbash Pictures”in adından göründüyü kimi, bu layihənin personajları nümunəvi olmayan, tənqid olunası obrazlardır. Yəni “bozbaş”lar belə olur. Maraqlıdır ki, “Bozbaş” çəkilişlərini dayandırdı, səhnəmizdə və cəmiyyətimizdə belə “bozbaş”ların sayı durmadan artır.
Bir tərəfdə insanların üzündə təbəssüm yaradanlar, onları düşündürənlər, digər tərəfdə daim qışqırıqla danışan, neqativliyi ilə insanları yükləyən, “seryoznu” (ciddi) söhbətləri ilə diqqət çəkməyə çalışanlar...

Hansılar zərərlidir və ya zərərsiz? Hansılar insanların taleyində travmalar qoyur, insanları yaralayır? Hansılar bağışlana bilər? Zarafatın bəzən duzunu qaçıranlar, yoxsa kiminsə “qələmini qırmağa” cəhd edənlər, yaxud qıranlar?

Suallar ritorikdir, lakin nəticə çıxarmaq üçün faydalıdır. Xanımlar və cənablar, güldürən şəxsin işinə ciddi yanaşması, məhz onun güldürməyi və zarafatı ilə ölçülür. Güldürürsə, işində ciddidir. Təzadlı səslənsə də, ciddiliyin göstəricisidir. Amma kimsə, yaxud kimlərsə cana qəsd etməyə yönəlik davranırsa və bunun adını ciddilik qoyursa, deməli, nəsə düz getmir.

Samir Mirzə