Borderline xəstəliyi

Borderline xəstəliyi yaxın zamana qədər elmi ədəbiyyatda çox az yer alan və yenə ruh sağlamlığı işçiləri tərəfindən çox bilinmədiyi üçün də, elə də çox diaqnoz qoyulmayan bir şəxsiyət pozuqluğu növüdür. Ancaq son illərdə "Borderline" şəxsiyyət pozuqluğu və müalicəsi mövzusunda vacib təcrübələr aparılmış və sadəcə bu sahədə mütəxəssisləşən terapevtlər belə inkişaf etməyə başlamışdır.

Bəs bu "Borderline" şəxsiyyət pozuqluğu nədir? Ədəbiyyatda adı keçən əlamətlərini saymadan əvvəl dərk edilməsi asan olsun deyə, bir nümunə ilə mövzunu izah etməyə çalışaq. Borderline şəxsiyyət pozuqluğu olan fərdin ruh dünyasının ortadan ikiyə bölünmüş olduğunu fərz edək. Bu ruh dünyasının bir tərəfində Cənnət, bir tərəfində Cəhənnəm olsun. Fərdin mütəmadi olaraq bu Cənnət və Cəhənnəm arasında gedib-gəlməsi borderline şəxsiyyət pozuqluğunun təməl xususiyətidir. Bir gün görərsiniz dünyanın ən xoşbəxt insanıdır. Şeirlər yazan, təriflər söyləyən, ətrafa gülüş səpələyən, sevgi kəpənəyidir... Yəni Cənnətdir.

Ertəsi gün dünyanın ən bədbəxt insanıdır, tərk edilmişdir, intiharın eşiyinə gəlmişdir, inanılmaz dərəcədə nifrət və əsəblə doludur və bunu qarşısındakı birindən çıxar ... Yəni Cəhənnəmdir. Mütəmadi Cənnət və Cəhənnəm arasında gedib-gələrkən Cəhənnəmdə qalma müddətinin Cənnətdə qalma müddətindən daha çox olması vacib bir detaldır.

"Borderline" şəxsiyyətin psixi quruluşu analiz edildiyində burada diqqət çəkən ən vacib xüsus “bölmə” adlı ən primitiv müdafiə mexanizmasının aktiv olmasıdır. Bölmə (Splitting): Bölmə primitiv müdafiə mexanizmalarının ən vacibidir. Fərdin şəxslik inkişafı və mənlik anlayışı (ruhi və fiziki baxımdan özünü necə idrak etdiyi) 0-6 yaş arasında yaranır.

Borderline xəstələri Cənnət dönəmlərində sürətlə aşiq olur, israrla evlilik təklifi edir, dünyaları vəd edirlər. Lakin bir neçə gün sonra heç bir səbəb olmadan kədərlənib geri çəkilərkən qarşısındakını suallar içində buraxır-görəsən nə yalnışım oldu, məni sevmirmi, başqasınamı aşiq oldu? Əslində günah atılan tərəfdə deyil. Bu cür xəstələri tanımaq asan deyil, zaman istəyir. Kənardan tamamilə sağlam görünürlər. Sadəcə ən yaxınları bu xarakter dəyişmələrini müşahidə edib onları daha yaxşı tanıya bilirlər.

Odur ki, hansı yaşda olursa-olsun, qarşılqılı münasibətlərə başlamazdan öncə ağlınızda uçuşan kəpənəkləri bir kənara qoyub yaxşı-yaxşı düşünün, həyatınıza daxil etdiyiniz insan psixoloji cəhətdən nə dərəcədə sağlamdır?

İlhamə
Ölkə.Az