"Əgər qadın azadlıq davası edirsə, bunun axırı..."

Feminizm - bu sözü son vaxtlar əksər xanımların dilindən eşitmək mümkündür. Hər kəs qadın azadlığından, onların qarşılaşdığı çətinliklər, və yaxud da qadın-kişi bərabərliyindən danışır. Gəlin görək "feminizm" nə deməkdir?

İndiki dövrdə feminizmi müxtəlif formalarda müəyyən edirlər. Çox zaman feminizm qadınların azadlıq uğrunda hərəkatının əsasında duran cinslərin bərabərliyi nəzəriyyəsi kimi anlaşılır. Lakin daha çox onu geniş şəkildə-cinslərin hüquq bərabərliyi təsəvvürlərinə əsaslanan qadın hüquqlarının müdafiəsi üzrə müxtəlif hərəkatlar kimi izah edilir.

Ölkə.az cəmiyyətin tanıdığı qadınların bu məsələyə münasibətini öyrənib:

Elza Seyidcahan: "Hər şeyin öz yeri var. Xanım öz xanımlığını qorumalıdır. İmkan verməməlidir ki, bəy ona hər hansısa bir irad tutsun. Bəy də həmçinin. Ümumilikdə hər iki cinsin nümayəndələri bir-birinə hörmət etməlidir, çünki onlar bir-biriləri üçün bəzənib, qəşəng görünməyə çalışırlar. Əlbəttə ki, bəy nə deyirsə, xanım onun sözünü dinləməli, xanım nə deyirsə, bəy də eyniylə qarşılıq verməlidir. Xanımı bəyi necə geyindirirsə,bəy də o cür geyinməlidir. Əgər belə olsa, cütlüklər arasında qarşılıqlı istək olar. Əgər qadın kişinin dediklərinə sərt şəkildə yox deyirsə, azadlıq davası edirsə, bunun axırı ya ayrılığa, ya da boşanmaya gedir. Vaxtı ilə mənə də ailəmdə müəyyən qadağalar qoymuşdular onların hər biri nə deyibsə, onu da etmişəm. Qatığa qara deyiblərsə, demişəm qaradı".

Nüşabə Ələsgərli: "Bu cür şeylər mənə qəribə gəlir. Məncə, hər şey hər iki cins arasında bərabər paylanılıb. Kimi incidirlər ki? Məgər xanımlara nəyisə etmə deyirlər? Əgər həyat yoldaşım və yaxud oğlum mənə hər hansı bir qadağa qoymuş olsaydı, desəydi ki, bunu eləmə mən etməzdim. Amma buna sərt reaksiya verən, qəti şəkildə etiraz edən xanımlar da var təbii ki. Mən onlara məsləhət vermək istəmirəm, ancaq ümumi dil tapsalar daha yaxşı olardı".

Ofeliya Sənani: "Mən indiyə qədər yoldaşımın mənə "bunu geyinmə, onu geyinmə, filan saatda evə gəlmə" və başqa qadağalar qoyduğunu görməmişəm. indikiləri daha bilmirəm, ancaq mənim nəvələrim də sərbəst, normal həyat keçirirlər. Həyat yoldaşları da anlayışlıdır. Düzdür, onlar özləri istədikləri vaxt, istədiklərini edə bilməzlər. Hər şey xanımın bəyini necə qəbul etməsindən asılıdır. Əgər bəy xanımına deyirsə ki, "gözlə səni gəlib işdən özüm götürəcəm" və xanım buna etiraz edirsə, bu artıq özbaşınalıq olur. Mən həyat yoldaşımla 70 yaşınadək birlikdə yaşadım və hər dəfə mənim arxamca gəlib, gedəcəyim yerə aparırdı. Bizim ailədə bəyinə hörmətsizlik heç vaxt olmayıb. Buna görə də, biz bu mövzuda heç vaxt çətinlik çəkməmişik. Bizim ailədə hər zaman bəylər xanımlarının yanında olduqlarına görə, onlara geyim qadağası qoyulmayıb, amma icazəsiz də bir yerə çıxmaq olamayıb. Hansısa xanım ərinin əleyhinə gedirsə, mən belə şeyi qəbul etmirəm, çünki elə boşanmalar da bunun ucbatından baş verir. Əgər xanımda sevgi yoxdursa, bəyin heç bir imkanı, maddiyyatı onu yanında saxlaya bilməz. Biz sevgiyə birtəhər baxırıq, amma hər şey sevginin başında dayanır".

Flora Kərimova: "Hər qadının öz düşüncəsi, həyata tələbi və həyatdan da tələbi var. Bu qadının nə qədər qayğıkeş olması və biganə olmasından asılıdır. Bizim cəmiyyətdə azad olmaq mümkün deyil deyirlər bəzən, ancaq cəmiyyəti qoyaq bir kənara, əgər qadın özü sağlam mənada özünü azad hiss edirsə, onda cəmiyyət də ona azad gəlir. Bu fərdin özündən asılıdır. Elə qadın var ki, hansısa bir xırda problemi böyüdüb, gecəni gündüzünə qata bilər. Dünyaya açıq gözlə baxmaq lazımdır. Hər zaman deyinən qadınlar bir dəfə Şərqdə baş verənlərə nəzər salsınlar, oradakı məhdudiyyətləri görsünlər və oturub min şükür etsinlər".

Qeyd edək ki, feminizm XX əsrdə meydana gəlmiş – sosial transformasiya və siyasi sarsıntıların elmi-texniki yüksəliş və inkişaf dövrü olmaqla yanaşı "qadın inqilabı" adlanan yeni formul qismində gündəmə gəlmişdi.

Ölkə.az