Dünya Meteorologiya Təşkilatı həyəcan təbili çaldı

DMT qlobal istilikdən qaynaqlanan hava hadisələrinin artdığını bildirib.

Ölkə.Az xəbər verir ki, təşkilat bu barədə məlumat yayıb.

Adıçəkilən qurum 2011-2015-ci illər arasında qlobal iqlimin və təhülkəli təsirləri olan hava və iqlim hadisələrinə aid çalışmasını yayımlayıb. İnsan mənşəli iqlim dəyişikliyinin sel və quraqlıq kimi həddindən artıq hava hadisələrinin sıxlığını və təsirini artırdığı ortaya qoyuldu.

Dəm qazları

Rekord istilik dəniz səviyyəsinin yüksəlməsi, şimal qütbündə buzların əriməsi, kontinental buz qatlarının və şimal yarımkürəsindəki qar örtüyünün azalmasına səbəb oldu. İqlim dəyişikliyi göstəriciləri uzun müddətli isinmə meylinin istixana qazları səbəbindən yarandığı qeyd edilib. Raporta görə havadakı karbon dioksitin səviyyəsi də artıb.

On dəfə artdı

Qlobal İqlim 2011-2015, həmçinin insan mənşəli iqlim dəyişikliyinin həddən artıq hava hadisələri ilə birbaşa əlaqəli olub-olmadığını araşdırarkən 2011-2014 illəri arasında Amerikanın Meteorologiya Məcmuəsi tərəfindən nəşr olunan 79 elmi işin yarısından çoxu insan mənşəli iqlim dəyişikliyinin araşdırılan həddən artıq hava hadisələrinə təsiri olduğu ortaya çıxdı. Bəzi çalışmaların həddən artıq istilərin olma ehtimalının ən az 10 dəfə artdığını göstərdiyi bildirildi.

Rekord səviyyədə yağışlar

Qurumun baş katibi Petteri Talaas bildirib ki, Paris müqaviləsinə əsasən qlobal istilik sənayələşmədən əvvəl olan istilikdən 2 dərəcə aşağıda olmalıdır. Raporta əsasən isə, 2015-ci ildə orta istilik dərəcəsi indidən 1 dərəcə yuxarı qalxıb. Rəsmi mənbələrdə son 5 il ən isti dövr sayılır və 2015-ci il ən isti il adlandırılıb. 2016-cı ilin nəticələri isə yeni rekorda imza atılacağını göstərir. İqlim dəyişikliyinin təsiri 1980-ci illərdən hiss edlir. Həm kontinentdə, həm də okeanlarda qlobal istilik artır, dəniz səviyyəsi yüksəlir, buzlar əriməyə başlayıb. Bu istilər dalğa, quraqlıq, rekord səviyyədə yağışlar və məhvedici sel riskini də artırıb.

Yüksək təsiri olan hadisələr artıb

Raportda ciddi ziyan vuran iqlim hadisələri və yüksək təsiri olan bəzi hadisələr xüsusilə qeyd edilib. 2010-2012-ci illər arasında 258 min insanın ölümünə, 2013-2015-ci illər arasında Cənubi Afrikada quraqlığa səbəb olan Şərqi Afrika quraqlığı, 2011-ci ildə 800 insanın ölümünə, 40 milyard maddi ziyana səbəb olan cənub-şərqi Asiyada baş verən sel fəlakətləri, 2015-ci ildə Hindistan və Pakistanda 4100 insanın ölümünə səbəb olan istilər, 2012-ci ildə Amerikaya 67 milyard dollar maddi ziyan vuran Sendi qasırğası, 2013-cü ildə Filippində 7800 insan tələfatına səbəb olan Hayan qasırğası kimi hadisələr insan mənşəli iqlim dəyişikliyinin insan həyatına təsirini ortaya qoyur.

Hikmət
Ölkə.Az