Zindan həyatı yaşayan yazıçılar

"Ölkə.Az" oxucularına zindan həyatı yaşayan yazıçıların siyahısını təqdim edir.

Migel de Servantes

Papanın İspaniyadakı səfirliyinə işə düzələn Servantes vergi yığmaqla məşğul olur. 1594-cü ilin avqust ayında yazıçı yığılan vergini bir tacirə etibar edir. Tacir isə tezliklə iflas olduğunu elan edir. Onların hər ikisini dövlət donanmasına 130 gəmi almaq üçün nəzərdə tutulmuş xəzinəyə məxsus pulu mənimsəməkdə ittiham edirlər. İspan ədəbiyyatının dahisi 3 aylıq həbsə atılır. 1602-ci ildə vergi işində yeni detallar üzə çıxır və yazıçıya yeni ittiham elan edilir.

Seviliya həbsxanasında Servantes "Don Kixot" haqqında kitab yazmağa başlayır. Əsər 1604-cü ildə işıq üzü görür.

Markiz de Sad

Fransız aristokrat və yazıçı Markiz de Sad dəfələrlə həbsxanaya atılıb. O, gənc qızları yoldan çıxarmaqda ittiham edilir. 1768-ci ildə Roza Kelleri zorlamaqda günahlandırılaraq iki illiyinə Somyur qəsrinə həbs edilir. 5 il sonra filosofu Miolan qəsrinə 5 aylıq həbs edirlər. Markiz buradan qaçır.
Bastiliya qalasına həbs edildikdən sonra Servantes 1782-ci ildə məşhur "Sodomun 120 günü və ya Salo" əsərini yazmağa başlayır. Eyni ilin 4 iyul tarixində yazıçı "Şaranton" psixatrik xəstəxanasında 9 aylıq müalicəyə göndərilir.

Fyodr Dostoyevski

1849-cu ilin aprel ayında Dostoyevski ictimai xadim Mixail Petraşevskinin gizli cəmiyyətində iştirak etdiyi üçün həbs edilir. Bu cəmiyyətin məqsədi çevriliş etmək və çarı taxtdan salmaq idi. Dostoyevski həbsdə 8 ay istintaqın başa çatmasını gözləyib.

1849-cu ildə dərnəyin həbs edilmiş üzvlərini divara düzərək başlarına torba keçirirlər. Amma atəş açılmır. Son anda imperator I Nikolayın əmri ilə edam hökmü həbslə əvəz edilir. Yazıçı 1854-cü ilin fevral ayında azadlığa çıxır.

Oskar Uayld

1895-ci ilin 25 may tarixində Oskar Uayld əxlaqsızlığa görə ittiham edilir. O, homoseksuallıqda və gəncləri yoldan çıxarmaqda ittiham edildiyi üçün iki il katorqa işinə məhkum edilir. İlk altı ay yazıçı təhlükəli canilərlə eyni həbsxanada yatır. 1895-ci ildə Oskarı "Redinq" həbsxanasına köçürürlər və burada dramaturqa qarşı pis münasibət göstərirlər.

"Redinq"də cəza çəkən Oskar 1896-cı ildə əsər yazır. Bu əsər həbsə qədər münasibətdə olduğu gənc oğlana aiddir. 1898-ci ilin 18 may tarixində Uayld azadlığa çıxır.

O.Henri

Yazıçı olmadan əvvəl Henri bankda kassir işləyib. Onun əsl adı Uilyam Porterdir. 1895-ci ildə o dövr üçün böyük məbləğ sayılan 1150 dolları mənimsəməkdə ittiham edilir. Bu günə qədər də yazıçının günahkar olub-olmaması məlum deyil. Henri azadlıqdan və yazmaqdan məhrum olmaqdan qorxduğu üçün Hondurasa, oradan Meksikaya qaçır.

1897-ci ildə ölüm ayağında olan arvadını görmək üçün vətənə qayıdır. Arvadını dəfn etdikdən sonra həbs edilir. 1898-ci ilin fevral ayında məhkəmənin hökmü ilə həbsə atılır. 3 il 4 gün həbsxana həyatı yatır. Həbsdə 14 hekayə qələmə alıb.

Daniil Harms

Daniil ilk dəfə 1931-ci ildə antisovet yazıçılar cəmiyyətində iştirak etdiyi üçün həbs edilib. 1932-ci ilin mart ayında "NKVD" yazıçını 3 il müddətinə islah düşərgəsinə göndərir. İki ay sonra hökm dəyişir və Daniil Kurska göndərilir.

1941-ci ilin avqust ayında Harms yenidən həbs edilir. "Dəlilik" kağızı yazıçını güllələnmədən xilas edir. Ölümdən qaçmaq istəyən Daniil özünü dəli kimi aparır və "Xaçlar" həbsxanasının nəzdindəki psixiatrik xəstəxanaya salınır. 1942-ci ildə ölümünə qədər cəmi bir hekayə yazıb.

Aleksandr Soljenitsın

Cəbhədə (1941-1945 müharibəsində) olduğu dövrdə Aleksandr dostu ilə yazışır. Onun göndərdiyi məktublar hərbi senzuradan keçmir. 1945-ci ilin 9 fevral tarixində yazıçı həbs edilir. Onun dindirilməsi 4 ay davam edir. 7 iyul tarixində Soljenitsın 8 illik islah-əmək düşərgəsinə məhkum edilir. Sonradan isə əbədi sürgün cəzasını alır.

1945-ci ilin 9 sentyabr tarixinə qədər Aleksandrı "Yeni Qüds" düşərgəsində saxlayırlar. Sonradan isə o, Moskvaya-Kaluja zastavasında bina tikməyə göndərilir. 1950-ci ilin 19 may tarixində Butırsk həbsxanasına göndərilir. 1953-cü ilin 13 fevral tarixində azadlığa buraxılıb.

Həbsdə olduğu dövrdə Soljenitsın "Prussiya gecələri", "Cığır" kimi poemalar yazır. Amma növbəti illərdə də dəfələrlə həbs edilir.

Hikmət
Ölkə.Az