İncəsənət sənə qurban olmalıdır, Hollivudda da gərək kimsə səni tapşırsın - Sain Fərhad eşitmədiklərimizi dedi - VİDEO

Ölkə.Az-ın budəfəki qonağı kaskadyor, aktyor, prodüser 38 yaşlı Sain Fərhaddır. Müsahibimiz uzun illər xaricdə yaşayıb, Azərbaycanda ali təhsil alıb, Hollivudda kaskadyorluq üzrə təlimlərə qatılıb, bir sıra xarici ölkələrdə film çəkilişlərində aktyor və kaskadyor kimi rol alıb.

- Əvvəlcə özünüz haqqında məlumat verərdiniz.

- Aktyor, döyüş səhnələri üzrə xareoqraf, kaskadyoram, hazırda da prodüser kimi fəaliyyətə başlamışam. Alp Ərən - Qədim Türk Döyüş Mədəniyyəti Mərkəzinin rəhbəriyəm. Orada ənənəvi türk döyüş növlərini inkişaf etdiririk. Türk oxçuluğu, qılınc döyüşü, nizə və s. bu kimi fəaliyyətlərimiz var. Həmçinin kaskadyorlar qrupum var. Həm yerli, həm xarici layihələrdə işləyirik. Nomad Stunts – beynəlxalq kaskadyorlar qrupunun üzvüyəm.

Həmçinin Kinematoqrafçılar İttifaqının üzvü, "Ganshar Pictures"in təsisiçisiyəm. Özümüz də hazırda döyüş janrında olan filmlərin istehsalına başlamışıq. 

- Maraqlı adınız var.

- Sain adı qədim adlardandır. Hətta onlar təkallahlı olublar. Onlar haqqında Quranda da var. Bir ayədə adları keçir. "Sabilər" deyirdilər. Mənası "çox yaxşı" deməkdir. 

- Sizdə kaskadyorluğa maraq necə yarandı?

- Əslində, kaskadyorluğa həvəs var idi. Ceki Çanın, Brus Linin filmlərinə baxanda həvəslənmişdim. Uşaq olandan daha çox aktyor kimi fəaliyyət göstərmək istəyirdim. Hansı ki, o aktyorlar öz tryuklarını edir, öz döyüşlərini qurur. Amma fəaliyyətə kaskadyor kimi başlamışam, sonradan aktyorluq etmişəm. Düzdür, epizodik, 2-ci dərəcəli olub.

Son olaraq "Netflix" üçün Bollivuda aid layihədə işləmişəm. Məni dəvət elədilər, komandamdan 5 nəfər apardım, qəbul olundu. Orada epizodik rollarımız oldu, əsas tryuku mən elədim. 
Hazırda isə daha çox çalışıram ki, aktyor kimi fəliyyət göstərim. 
Uşaqlıqdan idmanla məşğul olmuşam. 4-cü sinfi bitirdikdən sonra film həvəsi ilə döyüş növləri ilə məşğul olmağa başladım.

- Tarixi filmlərdə də çəkilmisiniz yəqin ki...

- Bəli, Qazaxıstanda"Tomris" filmində işləmişik. Həmin film beynəlxalq səviyyədə kaskadyorlara verilən "Taurusu Nomad Stunts" mükafatına layiq görülüb. Hazırda mükafat Qazaxıstanda qrup rəhbərimiz Caydarbek Kunqujinovdadır.

- Bizim rejissorlar deyir ki, tarixi film böyük xərc tələb etdiyindən bizdə belə filmlər çəkilmir. Bu barədə nə deyə bilərsiniz?

- Biz həm tarixi, həm müasir filmlərdə işləyirik. Əslində, bu fikirlə razı deyiləm. Bu, filmin keyfiyyətindən asılıdır. Döyüş janrında film olanda təbii ki, orada istər-istəməz daha çox büdcə tələb olunur. 30 milyona tarixi film də ola bilər, müasir film də. Tarixi filmlərin müasir filmlərdən daha baha başa gəlməsi ilə bağlı məlumat yoxdur. O baxır ssenariyə, ideyalara, təşkilatçılığa və s. Ona görə də təbii ki, büdcə dəyişir. 
Sadəcə bizim rejissorların bəhanələri çoxdur, "xaltura" ilə məşğuldurlar. Ona görə də ortalıqda bir şey yoxdur.

- Hansı ölkələrdə fəaliyyət göstərmisiniz?

- Qazaxıstan, Rusiya, Türkiyə, Küveyt, Hindistan, Ukrayna, Qırğızıstan və s. Hara çağırırlar gedirik. Epizodik rollar da olur. Tələbata uyğun işləyirik.

- Hindistan demişkən, bu ölkənin filmlərində döyüş səhnələri və s. çox fantastik olur. Sizin çəkildiyiniz elə fantastik bir səhnə olubmu?

- Sonuncu işlədiyimiz Hindistan istehsalı film "RRR" oldu. Film demək olar ki, bütün nominasiyaların hamısında qalib oldu. "Oscar" da aldı. Orada döyüş səhnələri çox idi. Təhlükəli, çətin və maraqlı idi. Onların öz stili var. 

Bilirsiniz, əsas odur ki, Hindistan, İran, Almaniya, Koreya filmi deyəndə bilirik ki, nədir. Yəni vaxt var idi Hindistan filmlərinə və yaxud da hansısa başqa ölkələrin filmlərinə gülürdük. Hamının öz stili var, hamısı da özünü doğruldub. Onları bütün dünya tanıyır. Yəni artıq gülməli vəziyyətdə biz qalmışıq. Çünki bizim kinoda heç bir stilimiz yoxdur ki, biri desin ki, bu, Azərbaycan filmidir. Yəni nə iləsə fərqlənsin, öz təsdiqini tapsın. Əslində, onlar (hindistanlılar) çox peşəkar işləyirlər. Onlarla işləmək çox maraqlıdır, fantastik tryuklar edirlər.

- Bir dəfə çıxışınızda demişdiniz ki, Hind xalqı bütün o fantastik və təhlükəli hərəkətləri aktyorların özlərinin etdiyinə inanır.

- Hind aktyorları, əsasən döyüş, macəra, fantastik janrdakı filmlərdə rol alanların hamısı o xalq üçün qəhrəmandır. Orada olanda bizə dedilər ki, bununla bağlı kiminləsə mübahisəyə girməyin. Deməyin ki, filan-filan şeyləri biz edirik. Dedilər ki, buna görə sizi döyə də bilərlər. Çox inanırlar və yaxud özlərini inandırırlar. Onlar aktyorlarını elə görmək istəyirlər və o təsəvvürlə də yaşayırlar. 
Düzdür, Tom Kruz təhlükəli hərəkətləri özü edir, amma Hindistanda bir-iki elə aktyor var. 

- Yəqin ki, çəkilişlər vaxtı başınıza təhlükəli və ya maraqlı məqamlar gəlib.

- Təhlükə həmişə var, atlarla, alovla işləyəndə, kütləvi döyüşlərdə, silahla olanda...
Bir dəfə kimisə xilas eləmişəm, bir dəfə özümü xilas eləmişəm, bir dəfə məni xilas ediblər, bir dəfə bəxtim gətirib. Belə cürbəcür hadisələr olub. Bu da bizim üçün normaldır, işimizin bir parçasıdır. 
Zədələr də çox olub, həmişə ağrısını hiss edirik. Əzələ yırtığı olub, burun sınması olub, qulaq kəsilməsi və s. o qədər şey olub ki..

- Bəs sizin valideynləriniz "ay bala, özünə iş tapmadın?!" deməyiblər?

- Şükür ki, valideynlərim həmişə dəstək olublar, bu gün də məni dəstəkləyirlər. Düzdür, anadır, işə görə narahat olur, amma bilir ki, nə olsa da mən həmişə öz bildiyimi eləmişəm. Həm də ki, məndə nə isə yaxşı alınırsa, əsas olan budur. Əgər gedib hansısa bir işlə məşğul olsam, oradan çox pul qazansam belə, özümü bədbəxt hiss edəcəyəmsə, ondansa istədiyim işlə məşğul olsam, daha yaxşıdır. Valideynlərin üzərinə düşən odur ki, sağ-salamat qayıtmağımız üçün dua eləsinlər. 
Ailəmdə olmasa da, qohumlar arasında lazımi məsləhətləri verə bilməyənlər olub, onların hamısını uzaqlaşdırmışam. Ağıl qoymaq istəyiblər. Guya mən bilmirəm nə ilə məşğulam. Amma ailənin içində elə bir söhbət olmayıb.
4-cü sinfi bitirəndən atam məşqlərə aparıb. Sonra özüm getməyə başladım. Bir neçə döyüş növü ilə məşğul olmuşam. Hazırda da məşğulam. 
Çətinlik ailə tərəfdən olmayıb, ölkəmizdə filmin inkişaf etməməsi ilə bağlıdır. İnsanı yoran budur. 
İndi Qarabağ məsələsi də həll olunub. Ümid edirik ki, bundan sonra nə isə dəyişikliklər olar. Yəqin ki, çətin dövrlər keçmişdə qaldı.

- Valideyn olsaydınız, övladınızın da bu işlə məşğul olmasını istərdinizmi?

- 11 il oxuyuruq, sonra 4 il ali təhsil, 2 il magistratutası, ora-bura... Sonra görürsən ki, uşaq istədiyi yola gəlir, istədiyi işlə məşğul olur, oxuduğu illər də boş-boşuna gedir. 

Ziyalılıq oxumaqdan asılı olmayan bir şeydir. Ziyalılıq insanın gördüklərini düzgün analiz etməsidir. Dövrünü başa düşən adam ziyalı adamdır. Yəni uşaq 5 universitet bitirib axmağın biri də ola bilər. Fərqi yoxdur, istəyir papaq tikən olsun, istəyir siyasətçi, yenə də dəstək olmaq lazımdır. Pis iş görmürsə, onu sadəcə dəstəkləmək lazımdır. Az və ya çox qazanc sonranın məsələsidir. Öz seçdiyi yoldursa, o az qazanca da qane olacaq. 
Ona gələn qız da bunu əvvəldən bilməlidir. Bunu biləndən sonra istəyir gəlsin, istəyir gəlməsin. Yəni burada kimsə kiməsə nəyisə sırımamamlıdır. Belə inkişaf olmur. 

Tutaq ki, anası cavanlıqda pianoçu olmaq istəyib, alınmayıb deyə uşağını məcbur edir. Bəlkə uşaq başqa işlə məşğul olmaq istəyir? Bu, düzgün yanaşma deyil. Hər bir işdə dünyada uğur qazanmış insanlar var. Kimsə deyə bilər ki, aşpaz nə işdir, get prokuror ol, həkim ol və s. Amma elə aşpazlar var ki, həkimlərdən çox tanınır və çox qazanır. 
Pis oxumaq da problem deyil. Onda da uşağı sıxmaq olmaz. Ola bilər ki, 5 fənnə həvəsi yoxdur, 3-nə var. Qoyun, elə 3 fənn üzrə inkişaf eləsin. Bəlkə yaxşı tarixçi olacaq, bəlkə yaxşı riyaziyyatçı olacaq?!

İstəyirlər ki, uşaq bütün dərslərdən yaxşı cavab versin. Onda məntiqlə belə çıxır ki, məktəbi, universiteti bitirdikdən sonra bütün fənləri də bütün sənətləri də mükəmməl səviyyədə bilməliyəm. Bu da mümkün deyil. Heç bir insanın beyni, enerjisi bunu çatdıra bilmir. 

- Neçə dil bilirsiniz?

- Çox bilmirəm. Öz dilimiz, Türkiyə türkcəsi, rus və ingilis dilləri.

Azərbaycanda dil bilənlərlə bilməyənlər arasında çox böyük fərq olur. Çünki bizim dildə informasiya tapmaq olmur, ya da çox az olur. Rus, ingilis dillərini bilməsəydim, öz sahəmdə nə xarici əlaqələr qurub işləyə, nə də materiallar əldə edə bilərdim. 
2017-ci ildə Hollivudda "Hollywood Stunt Course"da oxudum, "Paramount Studios", "Universal Studios"də təcrübə keçdim. Bizim sahədə Hollivudun ən yaxşıları bizə dərs dedilər. Yəni ingilis dilini bilməsəydim, bunları edə bilməzdim. 
Ceki Çanla birbaşa əlaqəm var. İngilis dilində danışıram və yaxud da digərləri ilə. Dil olmadığı halda nə isə edə, hansısa bir sahədə dərindən öyrənə bilməzsən. İncəsənətdə oxuyursansa, ola bilər ki, müəllimlərin nə isə öyrədir, amma sən Avropadan da, ruslardan da nələrsə öyrənməlisən. Çoxunda dil problemi baryerdir.

İstənilən sahə ilə bağlı materiallar bizim dilə tərcümə olunmalıdır. 

Hollivuda oxumağa gedəndə (2017) Mədəniyyət Nazirliyindən dəstək istədim, dedilər, bu bizim prioritetimizdə deyil. Yəni bu sahə onlara maraqlı deyil. Oranı fərqlənmə ilə bitirmişəm, bir neçə ölkədə işləmişəm. Kaskadyorlar üçün nəzərdə tutulan “Oscar”dan da almışıq. 

Burada tanışlar təklif etdi ki, danışaq, Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində səhnə döyüşündən dərs de və s. Oradan soruşdular ki, magistraturası varmı? "Yox" dedim. Guya mən incəsənətdə 4 il Azərbaycanda oxusaydım, sahəmi bu səviyyədə mənə öyrədə biləcəkdilər? Gedib xaricdə işləyə biləcəkdim? İndi burada 2 il magistratura oxusam, nə öyrənəcəyəm? Yəni bu, mənasız bir şeydir. Uşaqlar da qalıb 2-3 nəfər müəllimin əlində. Həm də mənim verdiyim təcrübəni başqa kim verə bilər ki? Mənim öyrədəcəyim elədir ki, o insan xaricə gedəndə artıq buradan gedən başqa adamlardan fərqlənir. 
Mənə çatmır ki, bizim magistratura nəyə görə mənə lazımdır ki, mən orada uşaqlara dərs deyə bilim. Bu köhnə düşüncələr aradan qaldırılmalı, çoxlu materiallar tərcümə olunmalıdır. 

- Bu yaxınlarda sosial şəbəkələrdə "11+4" boş yerə yazmışdınız. Nə deməkdir?

- Təhsillə bağlıdır. Çünki mən oxuduğum illər hamısı boş şeydir. 11 il məktəbdə, 4 il də ali təhsil almışam.
Burada Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında təhsil almışam, sonra da incəsənətdə oxumağı düşünürdüm. Çünki ikisi də mənə aid olan sahədir. Amma 2 il xaricdə daha çox qazandım, nəinki burada. 
4 il universitet mənim həyatımda heç bir rol oynamadı.  
Düzdür, bəzi standartlar var ki, onları etməlisən. Harasa gedəndə 11 illik təhsilinin, universitetinin sənədi olmalıdır. Nə real təcrübənə, nə də biliyinə baxan var. 

- Ceki Çanla birbaşa tanış olmsunuzmu?

- Onun komandasıyla münasibətimiz var. Özüylə də ünsiyyətimiz olub, amma üzbəüz görməmişəm. Görüşmək qismət olmadı. Bir layihədə işləməli idik. İndi yenə danışıqlar gedir, görək, necə olacaq.

- Azərbaycanda kaskadyorluğa tələbat varmı?

- Azərbaycanda kaskadyorluğa maraq var. Sadəcə, bu sahə bəzi adamların əlində "xaltura"ya çevrilib. Yəni pul hərisi olan adamların əlindədir. O adamlar çox deyil, bir-iki nəfərdir. Onların da vaxtı çatıb. Bu məsələləri həll edəcəyik. Bu işlə məşğul olmaq istəyən uşaqları, gəncləri kütləvi şəkildə cəlb edirik ki, dünya standartlarına uyğun öyrənə bilsinlər. 

- Kaskadyorlara ehtiyac duyulursa, döyüş səhnələrinə gərək olursa, demək olarmı ki, Azərbaycan kinosu başqa bir səviyyəyə qədəm qoyub?

- Belə davam eləsə, Azərbaycan filmlərində döyüş səhnələrində heç bir inkişafdan danışa bilmərik. 
Xaricdə təcrübə yığıb gəlib Azərbaycanda işləmək də bir dərddir. Gəlib bura uyğunlaşa bilmirsən. 
Buradakı prodüserlərin çoxusu ilə işləmək çox çətindir. Çünki çoxu bayağı iş görür, normal ödəniş etmək istəmir, danışıqlarda prosesi axıra qədər peşəkar apara bilmir. 

Mən öz kaskadyorlarıma dəyər verirəm. Keyfiyyətli iş təklif edirəm. 
Bəzi prodüserlər həvəskar kaskadyorlardan istifadə edir. 5-10 manata oradan-buradan kimi gəldi yığıb gətirirlər, axırda da bədbəxt hadisələr olur: birinin burnu sınır, biri reanimasiyaya düşür və yaxud tryuk alınmır. Pul əldən çxmasın deyə özünə "kaskadyor" deyənlər bu işi götürürlər və iş keyfiyyətsiz alınır. 
Yəni bu cür davam etsə, heç bir inkişafdan danışa bilmərik. 

- Siz kaskadyor kimi hansısa aktyorun təhlükəli səhnəsini canlandırırsınızsa, bunun üçün boy, çəki, saç rəngi və s. onunla uyğunlaşmalıdırmı?

- Təbii ki, boya və s. baxılır. Düzdür, boyda müəyyən qədər fərq ola bilər, amma çox olmamalıdır. Saç və s. onsuz da qrim olunur, dəyişdirilir. Amma tipaj, oxşarlıqlar və s. olmalıdır ki, sən o adamın dublyoru ola biləsən

- Təhlükəli səhnələrdən əvvəl qorxduğunuz olurmu?

- Qorxu hamıda var. Qorxu çox vaxt bizə yaşamaq üçün kömək olur. İnstiktiv olaraq qorxursan deyə, özünü nədənsə qoruyursan. Kaskadyor da qorxur. Tryukdan əvvəl hər zaman həyəcan, qorxu olur. Bu, normal bir şeydir. Bəziləri fikirləşir ki, kaskadyorlar heç nədən qorxmurlar. Amma istər-istəməz qorxu yaranır. Sadəcə biz ona nəzarət etməyi bacarırıq. 

- Kaskadyor mütləq idmanla məşğul olmalıdır?

- Təbii ki, fiziki hazırlıq lazımdır. Haradasa 25 ildir, 13-14 növ idmanla məşğul oluram. Karate stilləri, boks, kapoeyra, bıçaq döyüşü, odlu silahlarla döyüşlər və s. var. 
- Nəyə görə kaskadyorlar arxa planda qalır? Çox çətin işlərin icrasını həyata keçirsələr də, adları az çəkilir, yoxsa bizə belə gəlir?

- Əslində, həmişə sırf kaskadyorluq işini görmək istəyənlər də var. Sadəcə mənim məqsədim aktyorluq idi deyə, artıq aktyor kimi də fəaliyyət göstərməyə başlamışam. Çünki kölgədə qalmaq istəmirəm. İşləyəndə görürük, elə adamları ulduz edir, elə adamlara milyonlar xərcləyirlər ki... Deyim ki, tipaj olaraq dəhşət biridir. Yox, deyil. Yaxud bacarıq desən, o da yoxdur, hamısını biz edirik. Düşünürəm ki, o əziyyəti kimin üçünsə çəkməkdənsə elə özümüzə sərf edə bilərik. 
Elə səhnələr var ki, aktyorların özünü hazırlayırıq. Aktyor özü o səhnəni oynamaq istəyirsə, bizim kimi məşqlərə getməli, döyüş növlərini öyrənməlidir. 

- Rejissor üçün hansı sərfəlidir?

- Təbii ki, aktyorun kaskadyor işini də özü görməsi, rejissora sərf edir. Çünki kaskadyor çağıranda əlavə ödəniş etməli olur. 

Aktyor başa düşsə ki, əlavə iş görür, buna görə də əlavə ödəniş tələb etməlidir. Bizdə prodüserlər çalışırlar ki, aktyorların çoxunu avam saxlasınlar ki, onlardan istifadə eləsinlər. Biz də çalışırıq ki, yavaş-yavaş aktyorları ayıldaq. 
Bəzi aktyorlar "mən edərəm" deyir, sonra da orasını-burasını sındırır, birinin üstünə at yıxılır. Adını çəkmək istəmirəm, bu yaxınlarda layihələrdən birində bir nəfəri güclə ölümdən xilas etdilər. 

- "Don Marleone" filminin treylerinə əsasən demək olardı ki, fərqli film ərsəyə gəlib. Hətta filmə marağın böyük olacağı ehtimal edilirdi. Amma belə nəticə vermədi. Nəyə görə tamaşaçı döyüş janrında bu tərzdə çəkilən bir ilkə istənilən səviyyədə münasibət göstərmədi? Filmin özünü şəxsən özünüz necə qiymətləndirirsiniz? 

- Adı çəkilən film nümayişdə bir ay qaldı və bir ay ərzində də seanslar get-gedə azaldı. Öna görə də çox adam görmədi. Mən özüm də həmin filmdə ikinci dərəcəli aktyor kimi rol almışam. Dost-tanışla o filmə 5 dəfə getmişəm. Hər dəfə gedəndə də zal dolu idi. Yəni maraq var idi. 

- Ölkəmizdə qadın kaskadyor varmı? Onların bu sahəyə marağı hansı səviyyədədir?

- Açığı, qadınların o qədər də marağı yoxdur. Amma ola bilər ki, gələcəkdə olsun. Qadınlar da ki ərə gedənə qədərdir. Onlara bel bağlamaq olmur. Ərə getdilərsə, fəaliyyət dayanır. 

- Kişilər qadınların əvəzinə kaskadyorluq edə bilərmi? 

- Əbəttə, kişi kaskadyorlar qadınları əvəz edirlər. Mənə də təklif gəlib, amma qəbul etməmişəm. Xoşlamıram ki, qadın paltarı geyinim. 
Bəzi kaskadyorlara nə deyirlərsə, edir. Təki pul qazansın, qabağa getsin, onu görsünlər. 
Mən heç vaxt sənətimə görə olsa da, istəmədiyim şeyi etmirəm. Komandamda olanlara da təklif edirəm ki, baxın, belə bir şey var, qadına dublyor olmaq lazımdır. İstəyən varsa, edək, yoxdursa, məcbur eləmirəm.

- Qadın paltarı geyinənlərə münasibətiniz necədir?

- Hərənin öz seçimi var. 

- Bu işdə çörək varmı, dolanmaq olurmu?

- Xaricdə işləyəndə yaxşıdır, amma burada yox. Bir filmdə 20 nəfər işləyirsə, bir nəfər qazanmalı deyil. Sənin, onun, bunun haqqını kəsim yeyim, mən qazanım, özümə maşın, ev, bağ alım. Buna yol vermək olmaz, kişiliyə yaraşmaz. Kimin haqqı nədir gərək verəsən. Gücün nəyə çatırsa, denən, bax, budur. Hamının ailəsi var, uşaq böyüdür. Başqasının uşağının haqqı ilə gedib maşın alırsansa, sənə necə kişi demək olar?!

Günahkarlar həm də aktyorlar özləridir. Baxırsan ki, Xalq artistidir. Seriala çəkilmək üçün 50 manat pul verirlər. Avtobusdan düşüb yetim kimi gedib-gəlir. Deyin ki, işləmirik. İşləməyin, görün nə olacaq. 

Biz deyirik ki, ay beləyik, ay eləyik. Haqqını tələb etmək məsələsində bir çox millətlər bizdən qeyrətlidir. Burada heç nə tələb edə bilmirlər. Deyirlər ki, 3-5 manat qazanc olsun. Bu nə yaşayışdır?! Gedib başqa iş görərəm, oradan qazanaram, amma öz sənətimə də xəyanət etmərəm. 

- Yeni nəsil aktyorlar, kaskadyorlar və s. film sahəsində çalışanların kasıb olmadığını düşünüb bu sektora üz tuta bilərmi?

- Bu məsələ tək pulla da bağlı deyil. Guya bu dəqiqə Azərbaycanda fəaliyyət göstərənlər nə qədər pul qazanır. 
Bəziləri fikirləşir ki, burada qiymət vermirlər, xaricə gedəcəyəm. Hara gedirsən get, Hollivudun özünə qədər - hər yerdə tanışlıq, yerlibazlıq, millətpərəstlik var. "Mən talantam, ora gedəcəyəm yol açacaqlar" deməklə olmur. O qədər talantlar var ki, tökülüb qalıb orada. 
Guya Ceki Çan Ceki Çan edən kim oldu ki?! O vaxt Hollivud studiyasında çinli yalnız o idi. Adını dəyişdilər və s. Başladılar onun üzərində biznes qurmağa. Ora getsəniz, kastinqə girəndə görəcəksiniz ki, sizə oxşayan 100 nəfər adam dayanıb. Yəni ancaq tanışlıqla olmalı, kimsə sizi kiməsə təqdim etməli, tapşırmalıdır.

- Siz də tanışlıqla getmişdiniz?

- Mənə sadəcə orada oxumağı təklif elədilər. Ondan əvvəl də xarici layihələrdə işləmişdim. Sonra getdim oxudum, yenə işlədim. Düzdür, özünü göstərməlisən, bacarığın olmalıdır, amma əlaqələrin də olmalıdır. 

Ceki Çan komandasında elə adamlar var ki, biz onlardan çox-çox bacarıqlıyıq, amma sadəcə onlar bir-birlərini çağırırlar. Yəni bizdəki kimi. 

- "İncəsənət qurban tələb edir" fikrinə münasibətiniz necədir?

- Bu fikir bizimkilərin şüuraltına yeriyib. Hamısı boş şeylərdir. İncəsənət sənə xidmət etməli, qurban olmalıdır. Bizimkilər neçə ildir özlərini boş yerə qurban edirlər. Nə oldu, bu qurbanlıqdan bezmədilər? Bəs nə vaxt sənət bizə xidmət edəcək? Ancaq elə filankəs filan aldı, mükafat aldı. Nə olsun? Baxırsan ki, yaşayışı yoxdur. Necə olur ki, Kianu Rivz kaskadyorların hamısına brend saat bağışlaya bilir. Burada isə heç kaskadyora qonorar vermək istəmirlər. Biz hansı qurbandan danışırıq. Özümü ömrü boyu sənətə qurban verməyə doğulmuşam?! 
Mən sənətimlə partnyorluq edirəm. Mən sənət üçün nəysə edirəm, sənət də mənim üçün. 
Sənət üçün gedib universitetdə dərs deyə bilərdim. Yoxsa gedib 2 il bunların magistraturasını oxumalıyam. Üzr istəyirəm, uşaqlar da avam kimi oxuyub çıxacaqlar, heç birinin xarici təcrübəsi olmayacaq. Bilməyəcək ki, nə etsin. 

- Bizdə nədənsə komediya filmlərinə üstünlük verilir.

- Bizdəki komediya da deyil. Ssenarilər bərbaddır. Səhnələrin bir-birilə dramatik bağlılığı yoxdur. Struktur sadəcə zibildir. Camaatın başını qatmaq üçün vaynlardan film yaradırlar. Onu da ki girirlər bir dənə villaya 5-10 günə çəkib çıxırlar. 
Kino sahəsi o vaxt inkişaf edir ki, dövlət marağında olur. Hollivudun ssenariləri Ağ Evdə təsdiqlənir, ondan sonra çəkilir. Yəni filmdə dövlətçiliyin maraqları təmin edilmirsə, təbii ki inkişaf etməyəcək. Əks halda özümüz üçün yüngülvari nəsə edə bilərik.

Söhbətləşdi: Billurə Yunus