Ermənistan KTMT üçün çox etibarsızdır

 Bu barədə bu yaxınlarda “RİA Novosti” nəşri xəbər yayıb. Bu mövzu Ermənistan üçün ağır mövzudur və erməni ekspert cəmiyyəti dərhal məsələyə reaksiya verdi.

“KTMT-nin hüquqi statusu barədə dəyişiklik 2018-ci ilin noyabr ayında Astanada imzalanıb. Ermənistanı isə bu dəyişikliklər arasında bundan sonra KTMT-yə daxil olmayan dövlətlər və eyni zamanda beynəlxalq təşkilatlara “Təşkilatın praktiki tədbirlərində iştirak etmə öhdəliyi olmadan KTMT-nin fəaliyyətinin təcrübə və praktikasını, hüquqi bazasını öyrənmə marağı yarananda” müşahidəçi statusu verilməsinin nəzərdə tutulması maraqlandırır. Bundan əlavə, Təşkilatla qarşılıqlı əməkdaşlıq münasibətlərini inkişaf etdirməyə hazır olan, KTMT-nin məqsəd və prinsiplərini paylaşan dövlət və təşkilatlara KTMT-nin partnyor statusu verilə bilər”,- bunu Yerevanın “Aysor” nəşrinin analitiki Alla Aydiyan deyib.

Onun sözlərinə əsasən, son illər Azərbaycanın KTMT-da müşahidəçi statusu almasının imkanlarından çox danışılıb.

“Xatırladıram ki, Ermənistanın Xarici İşlər nazirliyi Azərbaycanın Təşkilata üzvlüyünə etiraz edəcəyini bəyan edib. Məsələn, 2016-cı ildə KTMT Parlament Assambleyasının iclasında Ermənistan anti-erməni mövqeyinə görə Pakistana Təşkilatda müşahidəçi statusunun verilməsinin qarşısını alıb. Azərbaycan məsələsinə gəldikdə isə, biz bilirik ki, Azərbaycan bu qurumun üzvü olub və öz istəyi ilə Təşkilat sıralarını tərk edib.

Bu gün geosiyasi və geostrateji reallıqlar dəyişdiyi üçün müxtəlif ölkə və strukturların da maraqları dəyişir. Ermənistan bütün imkanları dəyərləndirməli, maraqlar palitrasını, Azərbaycana KTMT-də müşahidəçi statusu verilməsi ilə bağlı şərt və imkanları nəzərdən keçirməlidir. Dəyişilən dünyada uzunmüddətli və strateji vacib qərarları qəbul etməyi bacarmaq, bloklamaqdan tutmuş müəyyən şərtləri qəbul etməyə qədər bütün hərəkətlərin nəticələrini nəzərə almaq lazımdır”,- deyə erməni ekspert bildirib.

Alla qeyd edir ki, KTMT-yə üzv ölkələrin bəzi dövlət başçıları Azərbaycanla daha yaxın və daha institutsional əməkdaşlıqda maraqlıdırlar. 

“Buna görə də erməni hökuməti son bir neçə ildə səhvlərə yol verdiyimiz hərbi-siyasi blokda maraqlarımızı qorumaq üçün çox diqqətli olmalıdır”, - deyə Aydiyan qeyd edib.

Qısacası, “səhv” sözü çox yumşaq səslənib. Ermənistan KTMT-yə yeni baş sədr seçilməsi məsələsində digər bütün üzv dövlətlərlə üz-göz oldu.
Bu yaxınlarda Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan Rusiya prezidenti Vladimir Putinlə danışıqlar aparıb. Kreml və Yerevandan danışıq barədə verilən açıqlamada bəzi fərqlər var və erməni KİV-ləri buna diqqət ayırıblar.

“Əgər Ermənistanın açıqlamasında əməkdaşlıqdan danışılırsa, Kreml KTMT çərçivəsində əməkdaşlığın problemlərini göstərirdi. Ermənistanın “Lraqir” qəzeti bunu Yerevan və Minskin KTMT-nin baş sədri seçilməsi məsələsində qarşıdurması kimi qiymətləndirir və Belarus öz namizədinin Ermənistanın kvotası başa çatana qədər təyinatına çalışır”.
Belarusun məşhur hərbi-siyasi analitiki Aleksandr Tixanskiy Media.Az-la söhbətində bu məsələyə toxundu:

“Mən yenə də Nikol Paşinyanın çıxışına baxardım: “Bizim münasibətlərdə bir çox yaxşı yenilik var, sadəcə bunları qeyd etmək və müxtəlif istiqamətlərdə qərarlar qəbul etmək lazımdır. Təbii ki, bizim münasibətlərin gələcəkdə daha dinamik inkişafı üçün nələr etmək lazım olduğu barədə də düşünmək lazımdır”.

KTMT-nin erməni baş katibi Yuriy Xaçaturovun həbsindən sonra baş verənlər Rusiya-Ermənistan münasibətlərində dərin iz buraxdı. Təşkilatın prestijinə kifayət qədər ciddi zərbə dəydi. Eyni zamanda yeni baş katibin seçilməsi uğrunda yarım illik mübahisə və Ermənistanın yenə də bu posta öz namizədini təyin etmək cəhdi də təsirsiz ötüşmədi: Ermənistan özünü KTMT-nin çox etibarsız və çox iddialı üzvü kimi göstərdi. İndi Təşkilatın baş katibi məsələsində mübahisələr sadə həll olunub. Növbəti təyinata qədər bu post boş qalacaq, səlahiyyətləri isə Rusiyanın nümayəndəsi, baş katib vəzifəsini müvəqqəti icra edən Valeriy Semerikova tapşırılıb”, - deyə Tixanskiy qeyd edib.

- KTMT-yə üzv ölkələr təşkilatın partnyorları və müşahidəçiləri institutunu təyin edən normativ-hüquqi bazaya dəyişiklikləri təsdiq etməyə hazırlaşırlar. Bu barədə bir çox KİV məlumat verir, eyni zamanda Belarusun “BELTA” agentliyi də məsələ ilə bağlı xəbər yayıb. Bu dəyişikliklərin KTMT-nin fəaliyyət coğrafiyasını genişləndirməyə imkan verəcəyi deyilir. Ola bilərmi ki, Ermənistan bundan narahat olur. Çünki əgər Bakı müşahidəçi statusu alsa, bununla da KTMT-yə əlavə təsir imkanı əldə edəcək. Yerevanda isə bu məsələdən çox narahatdırlar.

- Mən çoxdan demişəm ki, KTMT-nin 2018-ci ildə keçirilən dekabr Sammitində bu məsələ də (müşahidəçi statusu) nəzərdən keçirilməli idi. Məhz o sammitdə Ermənistan tərəfindən təşkilatın yeni baş katibi məsələsi fiaskoya uğradı və buna uyğun olaraq da, KTMT partnyorları və müşahidəçiləri institutu ilə bağlı qanun layihəsi də havada qaldı. Bu vəziyyətdə Belarus və Rusiya Ermənistanın mövqeyini dəyişmək üçün gərgin iş aparırlar. Geosiyasi təhlükəsizlik məsələsi hansısa üzvün eqoist mövqeyindən kifayət qədər vacibdir.

- Xüsusi sual-KTMT-yə üzv ölkələrdən Azərbaycana silah satışı. İyulun əvvəlində Belarus prezidenti Aleksandr Lukaşenko Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanla telefon danışığı barədə erməni həmkarı Armen Sarkisyana məlumat verdi. “Sputnik Ermənistan” nəşrinin xəbəri isə artıq qəribədir-Belarus prezidenti Ermənistanın baş naziri ilə danışığı barədə Ermənistan prezidentini məlumatlandırır. Bundan əlavə, Paşinyan Sarkisyana salam göndərməyi xahiş edir. Bununla yanaşı, Aleksandr Lukaşenkonun sözlərinə əsasən, onun bir qaydası var: “Dostluq dostluqdur, dövlət isə tam başqadır”.
Belarus prezidenti “Polonez” raketlərinin Azərbaycana satılması ilə bağlı bəzi siyasi rəylərə reaksiya verdi. Yerevanın fikrinə əsasən, bu tip silah satışı KTMT çərçivəsində əməkdaşlıq məsələsinə ziddir. Siz nə düşünürsünüz?

- Azərbaycanın müdafiə naziri Belarusa səfər edəndə Lukaşenko onu KTMT çərçivəsində növbəti görüş barədə məlumatlandırdı və erməni tərəfi bundan qalmaqal yaratdı. Biz bunu niyə etdiyimizi bilirik- Bakının təşkilata müşahidəçi qismində siyasi inteqrasiyası üçün lazımdır. Bu isə Ermənistanda emosiyalara səbəb oldu. Silah məsələsinə gəldikdə isə, KTMT-nin nizamnaməsində təşkilata üzv olmayan üçüncü ölkələrlə hərbi-texniki əməkdaşlığı qadağan edən maddə yoxdur. Azərbaycan və Ermənistanın silahlı qüvvələri arasında hərbi balans yaratmaq isə KTMT-yə üzv ölkələrin maraq dairəsindədir.

Ölkə.Az