Onlar \"facebook\"dan danışdılar: \"Burada hamı özünü müəllim kimi aparır\"

Bu gün əsası 2004-cü ildə Mark Zukerberq və onun otaq yoldaşları Eduardo Saverin, Dastin Moskovits və Kris Hyuz tərəfindən qoyulmuş, dünyada ən böyük sosial şəbəkə hesab edilən "facebook"-un yaranmasının üzərindən 11 il keçir.

Ölkə.az olaraq hər birinizin tanıdığı, sosial şəbəkənin aktiv istifadəçiləri arasında sorğu keçirdik. Sorğuda iştirak edənlər "Facebook"-un onlara qazandırdıqları və verdiyi zərərlərdən danışdılar.

Ərəstun Oruclu (politoloq): "Facebook istifadəçisi olduğum müddətdə mən bu sosial şəbəkədən əsasən informasiya və kommunikasiya vasitəsi kimi yararlanmışam. Onun vasitəsilə həm fikirlərimi, düşüncələrimi paylaşmaq, həm müxtəlif mövzularda müzakirələr aparmaq, həm də başqa insanların düşüncələri ilə tanış olmaq imkanı əldə etmişəm. Bundan başqa, "facebook"un imkanlarından yararlanaraq ailə üzvlərimdən tutmuş dostlarımadək ünsiyyət saxlamaq mümkün olub. Əlbəttə ki, mənə həm də yeni dostlar qazanmaqda yaxından yardımçı olub. Ümumiyyətlə, sosial şəbəkələrdən aktiv istifadənin tərəfdarıyam və hesab edirəm ki, onlar zamanın tələbidir və çalışıb bu tələblə ayaqlaşmaq lazımdır. Sosial şəbəkələrdən asılılıq anlayışını qəbul etmirəm, çünki istənilən asılılıq iradə zəifliyinin nəticəsidir və bu mənada da asılılığa meylli insanlar sosial şəbəkələrdən olmasa da başqa zərərli vərdişlərdən asılılıqlara məruz qalacaqlar. Bu baxımdan facebook istənilən halda narkotik maddələrdən, alkoqoldan və hətta siqaretdən daha məqbuldur".

Ramin Hacılı (gənc fəal): "Facebook mənə baş ağrısı qazandırdı. İnternetə daha çox vaxt ayırmaq və emosiyasız ünsiyyət yorucudur. Bu baxımdan facebookda özümüzü nə qədər azad məkan kimi ifadə etsək də, eyni zamanda səmimiyyətin göstərilməsi imkanı məhduddur. BƏzən bu çox enerji alır və baş ağrısına səbəb olur".

Səbuhi Mübarizoğlu (ASGA-nın sədri): "Nə qədər acı olsa da qeyd etməliyəm ki, facebook bizim həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Necə ki, bir zamanlar insanlar siqaretdən və içkidən qurtulmaq üçün yollar axtarırdısa, bugün facebook onlardan da ciddi təhlükəyə çevrilib. Əslində "tam təsadüf nəticəsindən yarandı" devizi altında dünyaya sırınan facebook çox böyük siyasi və iqtisadi nəticələrə hesablanmış sosial şəbəkədir. Dünyada elə ölkələr var ki, məsələn Misirdə, Prezident seçkiləri facebook vasitəsi ilə həyata keçirildi. Bu çox ciddi məsələdir. Boşanmaların sayı facebook-a görə rekord həddə çatıb. Lakin müsbət cəhətləri də olduqca çoxdu. Bəzi insanlar varki, onlar facebook vasitəsi ilə konkret öz bizneslərini qurub və idarə edirlər. Bundan başqa cəmiyyətə qaynıyıb-qarışmayan, tədric olunmuş insanlar var ki, facebook vasitəsi ilə öz dünyalarını qurublar. Hesab edirəm ki, müsbət və mənfi cəhətlər haqqında çox danışmaq olar. Lakin bir şey realdır ki, bu İKT-nin sürətlə inkişafının gətirdiyi innovasiyadır. Təəssüfki bizim istədiyimiz bu prosesə əsaslı təsir etmək iqtidarında deyildir. Bu mənada biz də müsbət mənada ayaqlaşmağı bacarmalıyıq".

Azər Həsrət (jurnalist, hüquq müdafiəçisi): "Facebook çıxmadan da mən sosial şəbəkələrdən istifadə edirdim. Əsasən də, LinkedIn sosial şəbəkəsindən. Amma Facebook çıxandan bir müddət sonra mən də ona qoşuldum və gördüm ki, bu daha əlverişlidir. Yəni daha rahatdır. Üstəlik bütün dünyada çox sürətlə populyarlıq qazanması da işimizə yaradı.

Məlumdur ki, mən daha çox beynəlxalq auditoriyayla işləyirəm, bu baxımdan "Facebook"-un rolu əvəzsizdir. Biz onun imkanlarından istifadə edərək tez bir zamanda Türk Dünyasıyla bağlı fəaliyyətlərimizi genişləndirə bildik. Müxtəlif qruplar çərçivəsində, eləcə də özəl dostluqlar vasitəsilə Türk Dünyasının bizə gərəkli insanlarıyla davamlı təmaslara şərait yaranmış oldu.

Başqa bir məqam isə ondan ibarətdir ki, Azərbaycan daxilində köhnə dostlarımı, tələbə yoldaşlarımı tapdım. Onlarla tez-tez görüşə bilməsək də Facebook üzərindən demək olar ki, hər gün görüşürük. Hələ 27 il əvvəl birlikdə əsgərlikdə olduğum dostlarımı da tapdım Facebook vasitəsilə.

Ən önəmlisi isə odur ki, Azərbaycanın, Türk Dünyasının problemlərilə bağlı müxtəlif kampaniyalarımızda Facebook işimizə çox yarayır.
Və ən əsas məqamlardan biri də budur ki, 2005-ci və 2010-cu il parlament seçkilərində seçicilərlə təmaslar, eyni zamanda seçki kampaniyası üçün Facebook çox faydalı oldu. Düşünürəm ki, builki parlament seçkilərində də "Facebook"-un imkanlarından geniş istifadə edim.

Ayaz Mirzəyev (jurnalist): "Bu qlobal şəbəkənin şəxsən mənə çox faydası oldu . Nəzərə alsaq ki, mən media sahəsində çalışıram bu sosial şəbəkə vasitəsilə bütün xəbərləri izləmək imkanı əldə edirəm. Belə ki, dostluğumda olan media təmsilçiləri fəaliyyət göstərdikləri quruluşun ən prioritet xəbərlərini operativ şəkildə burada paylaşır. Hətta çox vaxt başqa xəbər saytlarına girməyə ehtiyac qalmır . Sən şəxsi fikirlərini və uğurlarını dostlarınla paylaşırsan . Bəzən isə hətta qəmli hadisələri də. Amma medalın əks üzü olduğu kimi sosial şəbəkənin də mənfi tərəfi var. Asılılıq. Hətta mən də bir ara bu problemlə üzləşmişdim. Çətin də olsa bu asılılığı həll elədim. Sanki sosial şəbəkədəki virtual həyat insanları cəzb eləyir , daha sonra səni buraxmır. Narkotikdən asılılıq kimi bir asılılıq yaranır. Ən yaxşısı hər halda sosial şəbəkəyə daxil olmağın vaxtını tənzimləməkdir. Belə olan halda sosial şəbəkənin heç bir ziyanı ola bilməz".

İntiqam Valehoğlu (jurnalist): "Facebook"-dan 2009-cu ildən istifadə edirəm səhv etmirəmsə. Əvvəl mənimçün daha sirli və maraqlı bir dünyanı xatırladırdı. Yazılarımı paylaşırdım, müzakirələr olurdu. İndi isə Facebook daha çox pedaqoji univesitetə oxşayır. Burada hamı özünü müəllim kimi aparır. Sanki sənə nəsə öyrədəcək. Təbii ki bəzi məqamlarda əsəb də qazandırdı. Amma ümumilikdə müsbət tərəfləri də oldu.Məsələn, indiki zəmanədə nə qədər gülməli səslənsə də, oxucularla buradan ünsiyyət qura bilirəm. Bəzən iradlarını deyirlər.Elə də olur ki illərlə üzünü görmədiyin dostlarla ünsiyyəti burada yenidən bərpa edirsən. İndi özünüz müqayisə edin, qazandırdığı çox olub, yoxsa aldığı. O özününü müəllim kimi aparmaq istəyənlərin bir çoxlarının şəxsi həyatı barədə məlumatım var. Bəzilərinin 1 əri, 8 sevgilisi, 9 dostu, 7 "fırlandığı" olur. Sadəcə 5-6 kitab oxuyandan sonra olurlar pedaqoq (gülür).

Sayman Aruz (yazar): "Facebook-un vasitəsilə uşaqlıq dostlarımla bir daha əlaqəyə girə bildim. bütün itirdiyim və arzu etdiyim dostlarımı burada görə və ünsiyyətdə ola bilirəm. Qəzet və jurnallara olan niyazım demək olar ki, sıfıra bərabər olub. "Facebook"da bütün yeni və gündəmdə olan xəbərləri oxuya bilirəm. Oxucularla birbaşa əlaqəyə girmək imkanı yaradır. 

Elmin Həsənli (APA Holdingin foto redaktoru): "Facebook mənə iş imkanı yaradıb. 2 ilə yaxın sosial media meneceri işləmişəm. Başqa heç nə qazandırmayıb. Sadəcə vaxt və enerji itkisidir.

Çoxlarınız onu Atilla və Teomanın atası kimi tanıyırsınız. Elə ona görə də, ondan sosial şəbəkənin Atilla və Teomana gətirdiyi məşhurluqdan da soruşmaq istədim...

Bu elə belə, bir müddətlik məşhurluqdur. Nəsə qazandırmır adama. Amma uşaqların fotolarına çox reaksiya gəlməyi bizə bir az dəstək olur. Bunu da etiraf etməliyəm.

Qan Turalı (yazar): "Facebook mənə yeni dostlar qazandırdı. Nə qədər tənqid olunsa belə Facebook bizim güzgümüzdür. Onu gözəl bir şeyə çevirmək də öz əlimizdədir".

Mübariz Aslanov (jurnalist): Təxminən 2010-cu ildən "facebook"-dayam. Əvəllər ancaq hansısa informasiyaları izləmək, şəkillər filan paylaşmaq kimi istifadə edirdim. Amma sonradan informasiya mübadiləsinin, texnologiyanın inkişafı elə gətdi ki, insanlar burada daha çox toplaşmağa başladı. İnsanlar toplaşdıqca, "facebook" hər ölkənin, hər cəmiyyətin özünə uyğun rəng almağa başladı. Mənə o şeyi verdi. "Facebook" vasitəsi ilə illərlə görmədiyim insanı hər gün burada izləmək şansı qazandım. Elə köhnə dostlarım, yaxınlarım olub ki facebook-un vasitəsiylə tapmışam". 

Nail Nürəddinoğlu (jurnalist): "Mən yəqin ki, Azərbaycanda facebookdan ən çox qazananlardan biriyəm. Hələ ki, bunun maddi tərəfini çox da hiss etmirəm, amma çoxlu dəyərli insanlar tanımışam, bir xeyli insan da məni tanıyıb. Yəni demək olmaz ki, məşhurluq filan qazanmışam, amma baxmayaraq ki, illərlə jurnalistikada olmuşam, heç vaxt bu qədər kütləvi diqqət görməmişdim. Mən əvvəllər də nəsə deməyə çalışırdım, amma səsimi eşidənlər bu qədər deyildi. Facebook sayəsində geniş deyə biləcəyim auditoriyaya qovuşdum. Bu mənada facebook hər mənada həyatımda geniş yer tutur. 2014-cü il mənim üçün facebook ili olub.

Qeyd edək ki, "Facebook"-un Azərbaycan dilinə tərcüməsi 2008-ci ilin yay aylarından başlanılıb. İlk vaxtlarda həvəskarların aktiv olduğu tərcümə prosesinə sonradan xaricdə yaşayan, təhsil alan gənclər də qoşulublar.

Fatimə İbrahimova
Ölkə.az