Politoloq: "İŞİD-i ABŞ kəşfiyyatı yaradıb"

İŞİD-i lənətləyən İran, terrorçu təşkilata qarşı ABŞ başda olmaqla region ölkələrinin yaratdığı koalisiyanı dəstəkləmədiyini bəyan etdi.

İranın atdığı bu addımı tanınmış politoloqlar Qabil Hüseyinli və Zərdüş Əlizadə Ölkə.az-a şərh etdilər:

Qabil Hüseyinli: "İran ideoloji, siyasi dözülməzliklər içərisində boğulur. İranda dini-fundamental dəyərlərə söykənən teokratik bir rejim hakimiyyətdədir.  Bu dəyərlər ona imkan vermir ki, bəlli cizgiləri keçib, sivilizasiya ilə normal əməkdaşlıq edərək, dünyadakı sülhə və mədəniyyətlərin yaxınlaşmasına öz tövhəsini versin. Dünənəqədər İŞİD Nəcəfi və Kərbalanı hədələyirdi. Şiələrin başını qiblənin tərs istiqamətinə doğru tutub kəsirdi. İndi bəzi dövlətlər bu təşkilatı aradan qaldırmaq üçün koalisiya yaradıblar. Məntiqlə İran heç olmasa bu təşəbbüsü siyasi cəhətdən də olsa dəstəkləməli idi. Hesab edirəm ki, həm də Türkiyə bu təşəbbüsə qoşulmalı idi. Amma biz bu gün əksini müşahidə edirik. Bu sadəcə olaraq İranın yalnış siyasətdir və bu siyəsət əvvəl axır özünə qarşı çevriləcək. Dünya qayda-qanunlarına tabe olmayan dövlət gec-tez bumeranq effekti ilə qarşılaşırlar. İranın apardığı siyasət onu göstrir ki, o totalitar, avtoritar rejimləri dəstəkləyir və dünyada onların çox olmasını istəyir".

Zərdüş Əlizadə: "İran İŞİD-ə qarşı yaranmış koalisiyanı dəstəkləməməkdə tam haqlıdır. Çünki o dövlətlər bir tərəfdən bir sıra terrorçu qruplaşmalara dəstək verir, dogər tərəfdən isə başqa biri ilə guya mübarizə aparırlar. Bu məntiqdən kənar bir şeydir. İŞİD-i kimin yaratdığı məlumdur. Terorçu təşkilatı Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi yardıb. İŞİD-in pulunu isə Səudiyyə Ərəbistanı və Katar verirdi. Sadəcə sonradan İŞİD nəzarətdən çıxdı, kifayət qədər gücləndi, müstəqil oldu və Əl-Qaidənin yolu ilə getməyə başladı. İndi ABŞ başda olmaqla İŞİD-ə dəstək verən dövlətlər hal-hazırda İŞİD-ə qarşı mübarizə aparırlar, amma eyni zamanda İŞİD-in Suriyadakı fəaliyyətinə də dəstək verməkdə davam edirlər. Bu ikitərəfli mövqedir və ona görə də bu mövqeni prinsipial hesab etmək olmaz. İŞİD Bəşər Əsədə qarşı vururşursa ona dəstək verirlər. İraqdakı fəaliyyətinə isə dəstək vermirlər. Bu hansı məntiqə sığır? Kürdlər ABŞ-ın İsraildən sonra bölgədə nəzərdə tutduqları ikinci starteji dayaqdır. Ona görə də İŞİD kürdlərlə mübarizəyə başlayan kimi ABŞ əl-ayağa düşdü. Unutmayın ki, əgər ABŞ kürd dövləti yarada bilsə, onda bu dövlət də İsrail dövləti kimi Amerikanın əsəri olacaq və sona qədər də təhlükəsizliyinin təminatçısı ABŞ özü olaxaq. Hazırda gedən prosseslər onu göstərir ki, ABŞ artıq Yaxın Şərqə İsrail və qurmağı planlaşdırdığı kürd dövləti vasitəsi ilə nəzarət etmək istəyir".

Səxavət Məmməd

Ölkə.az