Qəzalara rəvac verən valideynlər: “Geriləmişik…”

Hər il “Son zəng” günündə təkrarlanan problemlərdən biri də məktəblilərin törətdiyi avtomobil qəzalarıdır. Ötən illərdə də dəfələrlə rastlaşdığımız bu hal təəssüf ki, nə ilk, nə də sondur. Bir çox halda övladlarının orta məktəbi bitirməsi münasibətilə sürücülük hüququ belə olmayan yeniyetmələrə güzəşt edərək avtomobillərini verməsi, heç də həmişə hadisəsiz ötüşmür.

Mövzu ilə bağlı Ölkə.Az-a danışan sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu deyib ki, sözügedən problem əhali üçün yaxşı göstərici deyil. Onun sözlərinə görə, bu, bir qədər avamlıqdan, inkişafın zəif olmasından irəli gəlir:

“İnsanlar başa düşməlidir ki, uşaqlarını və başqalarını da təhlükə altında qoymaq olmaz. Çox təəssüf ki, insanlarımız özlərini göstərməyə meyillidir. Hər hansı bir ölkənin inkişaf göstəricilərindən biri insanların özünü mənəvi dəyərlərə görə təsdiqidir. İnsanlar mənəvi dəyərlərə görə nə qədər çox yarışırsa, o ölkə, o xalq daha çox inkişaf etmiş sayılır. Əfsuslar olsun ki, son 30-40 ildə bizdə bu sahədə geriləmə var. 30-40 il əvvəl insanlar bir-biri ilə elm, musiqi sahəsində üstünlüklərinə görə yarışırdılar. O vaxt da ideal deyildi, amma indiyə baxanda daha yaşı vəziyyət idi. İndi bu məsələlər bir az da geriləyib. İnsanlar bir-birinə maddi dəyər və üstünlüklərini nümayiş etdirir ki, bu da yaxşı hal deyil. Bu vəziyyət, küçədə də, avtobusda da, ictimai yerlərdə də, toy və digər məclislərimizdə də belədir. Bunları düzəltmək olar. Sadəcə olaraq bu sahədə iş aparmaq lazımdır”.

Sosioloq valideynlərin övladlarına qoyduqları qaydaları “bir dəfədən heç nə olmaz”, “bu günlük olar” deyərək pozmalarına da münasibət bildirib:

“Bir şeydə ki təhlükə var, onu etmək olmaz. Hətta fikir versəniz, islam dinində də təhlükə olan şeylər haram elan olunub. Uşaqlara məzun olar deyə, bir günlüyə avtomobil vermək o deməkdir ki, onun tərbiyəsi zamanı istiqamətdə bir çox yanlışlıqlara yol verilib. Ona görə də cəmiyyətimizdə gənclərimizin bir çoxunda arzu olunmayan davranışlar müşahidə edirik.

İndiki gənc nəslin valideynlərin özü son 30-40 ildə formalaşmış insanlardır. Bu dövr ərzində ölkəmizdə sovetin dağılmasından sonra müstəqillik yolundakı çətinliklər, Qarabağda müharibələr kimi böyük gərginliklər olub. Bu şəraitdə formalaşan valideynlərdən də hər şeyi tələb etmək düzgün deyil. Biz eyni zamanda valideynlərin də maariflənməsi ilə məşğul olmalıyıq. Bu istiqamətdə də iş getmir.

Bir vaxtlar Milli Məclisdə Humanitar tədqiqatlar və proqnozlaşdırma mərkəzi var idi. Biz orada bu işlərlə çox ciddi məşğul olurduq. 1997-ci ildən bəri belə bir mərkəz yoxdur. Cəmiyyıət günü-gündən mürəkkəbləşir və həssaslaşırsa, elmi mərkəzlər olmadan uğur gözləmək çətindir. İndi də məhz o cür mərkəzin yaradılmasına ehtiyac var”, - deyə o söyləyib.

Billurə Yunus