İskəndər Həmidov: "Türkün həmişə 5 düşməni olub..."

Prezident seçkilərindən sonrakı Türkiyənin nəbzini məşhur siyasətçi, Azərbaycan "BOZQURD" partiyasının sədri İskəndər Həmidovla tutmağa çalışdıq:

- İskəndər bəy, Türkiyədəki son prosesləri necə qiymətləndirirsiniz?

- Türkiyədə nəticəsi gözlənilən bir seçki keçirildi. Ərdoğan konstitusiyanı dəyişəndə aydın idi ki, o, prezident seçilmək istəyir. Türkiyədə konstitusiya ilə ölkənin başçısı baş nazir sayılır. Dəyişiklikdən əvvəl Türkiyə konstitusiyasının 6-cı maddəsinə əsasən ölkədə vəziyyətin qarışacağı təqdirdə ordu hakimiyyəti ələ ala bilərdi. Ancaq Ərdoğan bunu konstitusiyadan çıxardı. Ərdoğanın siyasətini bəyənsək də, bəyənməsək də türk xalqının seçiminə hörmətlə yanaşmalıyıq.

- Ərdoğanın prezident seçilməsi regiona nə vəd edir?

- Ərdoğanın seçilməsi Türkiyəni həm fəlakətə aparır həm də güc verir. Gücü ondan ibarətdir ki, Ərdoğan balanslı siyasət aparır, əsasən də iqtisadi sahədə. Avropa Şurası və ABŞ Rusiyaya qarşı sanksiyalar tətbiq edəndə Türkiyə buna qoşulmadı və Rusiyaya qarşı sanksiyalardan da ən çox udan ölkə Türkiyə oldu. İndiyə qədər Türkiyə ilə Rusiya arasında 50 milyardlıq mal mübadiləsi var idisə indi bu rəqəm 62 milyarda qalxacaq. Rusiya bazarındakı kənd təsərüfatı mallarının boşluğunu Türkiyə dolduracaq. Türkiyənin kənd təsərüfatı sahəsi inkişaf edib və türk fermerləri malları üçün bazar axtarırdılar. Rusiya artıq Türkiyə üçün geniş bir bazardır. Rusiyadakı tikinti şirkətlərinin 70%-ni türk şirkətləri təşkil edir. Rusiyada satılan geyimlərin böyük hissəsi türk tekstil firmalarının məhsuludur. Getdikcə ticarət dövriyyəsi daha da artacaq. Ona görə ki, Türkiyənin geyim sənayesi çox inkişaf edib. Türkiyə Krım məsələsində də yumuşaq mövqe tutdu. Buna görə də Rusiya Krımın rəsmi dillərindən birini tatar dili etdi.

Türkiyə Suriya məsələsində uduzdu. Əsasən də İraq məsələsində, Mosulun boşaldılmasında, türklərin ordan qovulmasında Ərdoğan çox zəif mövqe ortaya qoydu. Türkiyə İraqda baş verənlərə, xüsusi ilə türklərin yaşadığı bölgəyə müdaxilə etməlidir. Ancaq müharibəyə qoşulmamalıdır. Əgər müharibəyə qoşulsa bu Türkiyənin məhvi olacaq. Kənardan bizə Türkiyə böyük, qüdrətli, güclü görsənir ancaq Avropanın böyük dövlətlərinin yanında Türkiyə o qədər də inkişaf etməyib.

- Sizcə Türkiyədə MHP-nin zəifləməsinin əsas səbəbi nədir?

- MHP-nin zəifləməsinin əsas səbəblərindən biri odur ki, MHP son zamanlar Avropa dəyərlərinə üstünlük verir. Millətçilik demokratiyadır. İyrənc, ifrat millətçi olmaq olmaz. Bu gün MHP rəhbərləri özlərini "Roma papasından daha çox katolik göstərməyə çalışırlar". Bu da millətçilərə zərbə endirir, millətçiləri zəiflədir və nəticədə millətçi hərəkat zəifləyir.

İndiki rəbərlik MHP-ni iqtisadiyyata, ticarətə qoşub pul qazanmaq istəyir. Pul olan yerdə milli dəyərlər arxa plana çəkilir. Pul qazanmaq istiyən üçün fərqi yoxdur partnyorunun kim olacağı, erməni mi, rus mu, fransız mı. Türkün həmişə 5 düşməni olub, yunanlar, fransızlar, ermənilər, ruslar birdə türkün özü. Türkiyədə millətçiliyə ən çox ziyan verən şeylərdən biri də heroin alverinin bir neçə millətçinin əlində cəmləşməsidir. Millətçilərin zəifləməsinin digər səbəblərindən biri də Ərdoğanın apardığı siyasətdir.

Alparslan Türkeşin zamanında Türkiyə ilə Azərbaycanın arasında bir istilik, mehribançılıq var idi. Milli ordumuz yaranmağa başlayanda Alparslan Türkeş öz cibinin pulu ilə Azərbaycana xeyli sayda türk keçirdi. O vaxt ülkücülərin hər yerdə sözü keçirdi. Bu gün Türkiyədə ülkücülük ölür. Orda artıq inam ölüb. Bayrağı, bozqurdu satırlar. Dəyər verdiyin bir şeyi satırsansa, o zaman kökünü də sata bilərsən.

- "Kürd açılımı" Türkiyəyə nə verir?

- Kürdü qaşısan türk, türkü qaşısan kürd çıxacaq. Bizim kürdlərlə heç bir problemimiz yoxdur, biz əmiuşağıyıq. Bizim işimiz PKK-ladır. PKK başqa şeydir kürd başqa. Kəlbəcərdən, Laçından, Qubadlıdan onlarla kürdün vətən yolunda şəhid olmağını necə ayıra bilərəm özümüzdən? Milliyətindən aslı olmayaraq hansısa bir qurum millətin, dövlətin parçalanmağını istəyirsə ona qarşı vuruşmalıyıq.

- İraq və Suriyada gedən proseslərə Türkiyənin təsir imkanları hansı səviyyədədir?

- Suriyada gedən proseslərdə Ərdoğan çox böyük səhvə yol verdi. Ərdoğan ABŞ və Avropanın təzyiqi ilə Suriyadakı silahlı müxalifəti dəstəklədi. Həmin silahlı müxalifət indi Türkiyəyə qarşı vuruşacaq. "Allahu Əkbər" deyib insan başı kəsib, futbol oynayanın müsəlmançılığa nə aidiyyəti var? Türkiyənin Suriyada buraxdığı səhvinin nəticəsi bu gün Mosulda, Kərkükdə görsənir.

- Ərdoğanın prezident olacağı Türkiyənin Qafqaz siyasəti sizcə necə olacaq?

- Əgər Ərdoğan dediyi kimi ayrıseçkilik etmədən prezidentlik etsə bu çox yaxşı olacaq. Yox, əgər Avropadan bir "sağol", "mersi", almaq üçün onların dediyini etsə, Türkiyənin vəziyyəti yaxşı olmayacaq. Türkiyəni Amerika da, Avropa da sevmir. Amerika Türkiyəni oradakı bazasına və NATO-nun üzvü olduğuna görə müdafiə edir. Türkiyənin, yəni bir müsəlman dövlətinin güclənməsinə Avropa imkan vermiyəcək.

- Azərbaycanda millətçilik hansı səviyyədədir?

- Azərbaycanda millətçilik ən yaxşı vəziyətdədir. Biz hakimiyyətdə olanda, Bozqurdlar güclü olanda, boz çaqqallar deyirdi biz də bozqurduq. Indi o çaqqallar, tülkülər çəkilib gedib, həqiqi bozqurdlar qalıb. Bu günkü günümüzdən mən razıyam. Millətçinin hakimiyyətdə, parada, pulda gözü olmamalıdır. Millətçinin gözü millətin yaxşı yaşamasında olmalıdır. Kim hakimiyyətdədir, kim prezident olacaq millətçilər üçün fərqi yoxdur. Hakimiyyətdə olan millətin rifahının yüksəlməsinə, millətin problemlərinin həlli üçün çalışmalıdır. Bu günkü hakimiyyət bunu etmir və buna görə də biz ona qarşıyıq. Ən yaxın adamımız hakimiyyətə gəlsə və oda millət üçün işləməsə, ona qarşı da çıxacağıq.

Səxavət Məmməd

Ölkə.Az