Zəlzələ zamanı nə etmək lazımdır?

Bu gün yerli vaxtla saat 08:16 Xəzər dənizində zəlzələ qeydə alınıb. Yeraltı təkanlar 5,6 maqnitudada baş verib, zəlzələ ocağı 68 km dərinlikdə yerləşib.

Zəlzələnin nə vaxt baş verəcəyini proqnozlaşdırmaq çətin olsa da, mütəxəssislərin fikrincə, hər zaman hazır olmaq lazımdır.

Mütəxəssislər hesab edirlər ki, insan tələfatı daha çox onların zəlzələ zamanı necə hərəkət etməli olduğunu bilmədikləri ucbatından baş verir. Ümumiyyətlə, zəlzələ anında necə davranmaq lazımdır?

BAKU.WS xarici mətbuatın araşdırmalarına istinadən zəlzələ zamanı nə etmək lazım olduğunu təqdim edir:

1) Əgər zəlzələlərin tez-tez baş verdiyi bir ərazidəsinizsə, evdə təcili yardım çantası olmaldır. Çantada su, fənər, ilk yardım dəsti və yemək olmalıdır. Çantada həmçinin şəxsi sənədləriniz, nağd pul olmalıdır.

2) Zəlzələ başlandığı zaman olduğunuz yerdə qalsanız və hərəkət etməsəniz, xəsarət alma ehtimalınız daha azdır. Ona görə dəsilkələmə zamanı yerinizdən tez qaçmamağı tövsiyə olunur. Çünki araşdırmalar göstərir ki, ən çox xəsarət alma halları binada hərəkət edərkən və ya bayıra çıxmağa çalışarkən baş verir.

3) Başınızı əlləriniz arasında tutaraq və ya qoruyucu əşyalarla qoruyun. Sarsıntı azalana qədər gözləyin və təhlükəsiz yerdə dizlərinizin üstünə çökün. Baş və boynunuzu qoruyacaq şəkildə örtün və yıxılmamaq üçün sabit bir yerdən tutun.

4) Qapılar zəlzələ zamanı ən təhlükəsiz yerlərdən biridir. Əgər bina köhnə tikilidirsə və qapılar yükdaşıyıcı deyilsə, ekspertlər deyirlər ki, masa altı daha təhlükəsiz ola bilər. Zəlzələ zamanı adətən ilk sınan və dağılan yerlər şüşə və pəncərələrdir. Bu yerlərdən uzaq durmağı məsləhət görürlər.

5) Sarsıntı bitdikdən sonra binanın zədələnməsi ehtimalına qarşı təhlükəsizlik üçün onu tərk etmək lazımdır. İndiyə qədər verilən tövsiyələr zəlzələ baş verdiyi zaman binanın içərisində nə etməli olduğunuz barədə idi.

6) Zəlzələ sizi bayırda olduğunuz zamanı tutsa nə etməliyik? Binalardan, elektrik kabellərindən, çuxurlardan, yanacaq və qaz xətlərindən, borulardan uzaq olmaq da yaralanma riskini azaldır. Ağaclardan, telefon dirəklərindən və binalardan uzaq açıq ərazidə gözləmək təhlükəsiz hesab olunur.

7) Zəlzələ baş verən zaman çöldə sığınacaqlar qurmaq və ya təhlükəsiz qapalı ərazilər yaratmaq lazımdır.

Həmçinin araşdırmalara görə, zəlzələ zamanı digər təhlükə isə zəlzələ nəticəsində zədələnmiş boru kəmərlərindən qaz sızmasıdır.

Silkələnmə zamanı uçub düşə bilən və asan alovlanan materiallardan mümkün qədər uzaq olmaq lazımdır. Dağıntılar altında qaldıqda kibrit və alışqan yandırmaq olmaz.

Belə halda yerinizdən tərpənmək, toz qaldırmaq olmaz. Səsinizi çatdırmaq üçün fit çalın, axtarış və xilasetmə qruplarına yerinizi bildirməyə çalışın.

Əgər sizinlə uşaqlar varsa onları ədyala bükün. Şam, kibrit və alışqandan istifadə etməyin – qaz sızıntısı zamanı yanğın ola bilər. Eyvanlardan, karnizlərdən, hasarlardan uzaq olun, qırılmış məftillərdən ehtiyatlı olun. Əgər siz maşındasınızsa, açıq yerdə dayanın, lakin təkanlar qurtarana qədər maşını tərk etməyin. Digər insanları xilas etmək üçün kömək göstərməyə hazır olun.