"Qeyri ciddi, boş-bekar adamların 70 faizi müxalifətdə siyasətlə məşğuldur"
"Ölkənin iqtisadi krizisə girməsi müxalifət və iqtidar olaraq hamımızın dərdidir"
Büdcəsi neftdən asılı olan ölkənin nefti kəskin ucuzlaşdı. Ölkədə bir ildə iki dəfə devalvasiya oldu. Bundan əlavə ABŞ-ın Azərbaycana sanksiya tətbiq edəcəyi deyilir. Azərbaycan hökumətinin də ABŞ sanksiyasına misilləmə edəcəyi gündəmdədir.
Bu və digər məsələlərlə bağlı D18 Hərəkatının sədri Ruslan İzzətli Ölkə.Az-a müsahibə verib.
Ölkə.Az həmin müsahibəni sizə təqdim edir:
- Salam, xoş gördük. Parlament seçkilərindən sonra nələr edirsiniz?
- Yaxşılıqıdır. Hərəkatımız əvvəlkindən daha çox çalışır. Yeni üzvlər qoşulub. Parlament seçkilərindən çıxdıq. Parlament seçkiləri həm bizim, həm də düşüncələrimizin daha çox tanınmasına gətirib çıxardı. 2015-ci il Parlament seçkilərində D18 çalışdı ki, öz performansını ortaya qoysun. Mətbuatın və dostlarımızın dediyinə görə, çətin bir zamanda ortaya yaxşı bir performans qoya bildik. Hərəkətımıza yeni insanlar qoşuldu.
Ölkəmiz iqtisadi böhranın astanasındadır kimi görünür. Azərbaycanın balanslaşdırılmış xarici siyasətinin uğursuz olduğu özünü göstərdi. Bu hər birimizi düşündürür və bir vətəndaş kimi məni çox narahat edir. Siyasi hərəkat olaraq da yaxşıya getdiyini düşünmürük. Hökumət mütləq islahatlara getməlidir.
- Azərbaycanın son durumu necədir? Ölkədə böhran varmı?
- Azərbaycanda son 20 ildəki iqtisadiyyat sadəcə xammal üzərində fokuslaşmışdı. Çox təəssüf ki, maliyyəçilərimiz neftdən gələn pulları qeyri-neft sektoruna yatırmadı. Neftin dünya bazarında qiymətinin düşməsi neftdən asılı olan bir ölkəni daha çox pis vəziyyətə salır. Qonşularımızdan Gürcüstanın milli valyutası dollara nisbətən 27-28%, Ermənistanın milli valyutası 1-2% devalvasiyaya uğrayıb. Azərbaycan manatı isə dollara nisbətən 98% devalvasiyaya uğrayıb. Neftdən asılı olduğumuz üçün devalvasiya daha çox olacaqdı. Qeyri-neft sektoru kifayət qədər inkişaf elətdirilsə idi, manatın bu qədər ucuzlaşması baş verməyəcəkdi.
- Devalvasiyadan çıxış üçün hansı addımlar atılmalıdır?
- Azərbaycan hökuməti manatı dollara qarşı sabit saxlamaq üçün uzun müddət idi ki, kifayət qədər pul xərcləyir. Əslində ilkin addım fevral ayında atılmalı idi. Bir çox hökumətyönümlü iqtisadçıların da dediyi kimi manatı üzən valyuta sisteminə keçirməli idik. Yəni bu halda milyonlarla pul itirməyəcəkdik. Ölkədəki əsas problemlərdən biri də problemli və dollarla götürülmüş kreditlərdir. Bir çox vətəndaşlar artıq o kreditləri ödəyə bilmirlər. Bunun nəticəsində həm də banklar çıxılmaz vəziyyətə düşürlər. Dövlət banklara yardım edib, problemli kreditləri silə bilər. Həmçinin inhisar da aradan qalxmalıdır. Bəyənmədiyimiz Ermənistan dünya ticarət təşkilatının üzvüdür. Dünya ticarət təşkilatının üzvü olmaq o deməkdir ki, artıq sənin iqtisadiyyatında monopoliya yoxdur.
Ən pisi isə odur ki, devalvasiya baş verdi və burada fürsətçilər yarandı. Hökumət tez bir zamanda anti-böhran konsepsiyası hazırlamalıdır. Bu konsepsiyanın hazırlanması üçün müstəqil ekspertlər də dəvət etməlidirlər. Ölkənin iqtisadi krizisə girməsi müxalifət və iqtidar olaraq hamımızın dərdidir.
- "Naxçıvan Bank" devalvasiyadan öncəki dollarla olan kreditlərin muxtar respublika rəhbərliyinin göstərişi ilə 1.05 manatla hesablayacaq. Bu tipli addım ümumən mümkündürmü?
- Əslində dövlət kommersiya bankına deməməlidir ki, kreditlərini 1.05 manatla və yaxud 1.55 manatla al. Bir növ Vasif Talıbov jest edib.
- ABŞ-ın Azərbaycana sanksiya tətbiq edəcəyi deyilir. Bu baş verərsə Azərbaycana necə təsir edə bilər? Azərbaycan o sanksiyanın qəbul edilməməsi üçün hansı addımları atmalıdır?
- Sanksiya çox ciddi bir məsələdir. Cəmiyyət, iqtidar buna erməni lobbisinin işidir deyib keçməməlidir. Əgər sanksiya tətbiq edilərsə dövlət rəsmiləri ABŞ-a səfər edə bilməyəcəklər. ABŞ-ın iqtisadi təşkilatları burada işləməyəcək. Bu qərar veriləndən sonra təbii ki, Avropa ölkələri da bunu dəstəkləyə bilər. 2000-ci ilin əvvəllərində Azərbaycan Avropa Şurasının üzvü olanda bunu tarixi bir qələbə kimi qeyd etdik.
- Milli Məclisin deputatı Rövşən Rzayev ABŞ-ın Azərbaycana qarşı qəbul edəcəyi sanksiyalara görə Milli Məclisə adekvat addım hesab ediləcək qanun layihəsi verib...
- Rövşən Rzayev kimi insanlar mənim üçün qeyri ciddi adamlardır. Birincisi, bu adam çox məsuliyyətsiz biridir. Rövşən Rzayev Göygöl rayonunun problemləri ilə məşğul olsun. Heç olmasa ayda bir dəfə rayona gedib insanları dinləsin. Onun hakimiyyətə, dövlətə xidməti bu ola bilər. Rövşən Rzayev hakimiyyətə yaranmaq üçün, xoş gəlmək üçün bu cür məsuliyyətsiz addımlar atır.
- Son günlər iqtidar-müxalifət dialoqunun labüddüyü haqda fikirlər səslənir. Bunun sizcə yararı varmı?
- İqtidar-müxalifət dialoqu olmalıdır. Ancaq bu monoloq yox, dialoq olmalıdır. İqtidar-müxalifət dialoquna bütün partiya və təşkilatlar dəvət olunmalıdır. Həmçinin hakimiyyət dialoqda maraqlıdırsa konkret mövzu olmalıdır.
- Devalvasiyadan dərhal sonra sosial şəbəkədə bəzi insanlar “müxalifət hanı?” yazmağa başladı. Müxalifət nümayəndələri isə buna cavab olaraq “nə oldu, bəs dünənə kimi bizi axtarmırdınız, indi yadınıza düşdük?”, yazırdı...
- Siyasətlə məşğul olan adamlar çox ciddi adamlar olmalıdır. Sabah onlar ya dövləti idarə edəcəklər, ya da idarə etməyə namizəddirlər. Azərbaycanda bu məsələnin tam əksini görürük. Harada qeyri ciddi, boş-bekar adam var müxalifətdə siyasətlə məşğuldur. Onlar da başlayır belə mənasız cavablar verməyə. Nənəm mənə zəng edib deyir ki, niyə efirə çıxıb bu problemlərdən danışmırsan? Nənəm elə bilir ki, hamı efirə çıxır, biz çıxmırıq. Bu da ondan irəli gəlir ki, Azərbaycan insanı mətbuatı oxuya bilmir. Telekanallar şou praqramlara önəm verir. Heç zaman uğursuzluğumuzu, bacarıqsızlığımızı xalqın üstünə atmağın tərəfində deyiləm. Bu gün xalq bizi dəstəkləmirsə bu bizim günahımızdır. Biz uğurlu bir model ortaya qoya bilməmişik. Müxalifətdə partiyalar var ki, iqtidardan fərqlənmirlər. Gənclər təşkilatları təyinatlı seçki keçirirlər, qurultay keçirirlər və yalnız başqan namizəd olur. Bu qurultay deyil, bu partiya üzvləri ilə müşavirədir. Vəziyyət gərginləşdikcə hansısa partiyalar mitinqlər keçirəcək. Ancaq biz fürsətcil imicində olmamalıyıq. Öncə hakimiyyətə təkliflərimizi verməliyik.
- Azərbaycanda bir neçə müxalif hərəkat var. Partiyalardan fərqli olaraq siz hansı işlər görürsünüz?
- Fərəhlənib deyə bilmərəm ki, xalq bizi dəstəkləyir, bizi gözləyir. Hərəkatlar və bəzi partiyalar var ki, deyir, rayon şöbələrimiz var. Elə siz onlardan o siyahını istəyin, gedək həmin rayonlara görək D18-i çox insan dəstəkləyir yoxsa onları? Biz digərlərindən fərqli olaraq Azərbaycan insanına Novruzəli, Fatmanisə kimi baxmırıq. Parlament seçkiləri göstərdi ki, D18 seçkiyə daha məsuliyyətlə yanaşır. Sosial şəbəkələrdə bir gün Che Guevara, bir gün Elçibəy, bir gün Rəsulzadə olanların hansının seçki marafonu oldu, insanlarla görüşlər keçirdi?
Biz əsasən gənclərlə işləyirik. Yeganə siyasi hərəkatıq ki, ən çox xaricdə təhsil alan gənclər bizdədir. Biz gənclərin əlinə bayraq verib, hansısa partiya sədrinin adını çək demirik.
Azərbaycanda partiya deyilən bir şey yoxdur. Bir sədr var, bir də onun ətrafında fanklub var. Orada “niyə”, “yox” sözləri ola bilməz. Qarabağ futbol klubu var, uğurlu və uğursuz çıxışına baxmayaraq onu dəstəkləyən fan klubu var. Eynilə Azərbaycanda partiya və hərəkatlardakı kimi.
D18 hərəkatı hakimiyyətə qarşı necə kəskin mövqedədirsə eyni zamanda müxalifətə qarşı da kəskin mövqedədir. Biz tədbirlərimizdə müsavatçıların, cəbhəçilərin olmasını istəməmişik. Bunlar ya xalqı aşağılamaqla məşğuldur, ya da bizi ləkələməklə. Siyasətdə gözəl bir söz var meydan verilmir, alınır.
Müxalifət partiyaları deyir, partiya sədrini sev, onun şəkli telefonunun ekranında olsun, onu sosial şəbəkələrdə öy. Hakimiyətlə, müxalifətin yaratdığı siyasi mexanizm eynidir. Xalq da bunu görür.
- 2016-cı il üçün siyasi proqnozunuz?
- 2016-cı il Azərbaycan cəmiyyəti üçün ağır il olacaq. 2016-cı ildə hərəkat olaraq ciddi təşkilatlanacağıq. Mart ayında çox ciddi konfransımız olacaq. Xaricdən də qonaqlar dəvət edəcəyik. D18-çilər sadəcə tənqid etməyəcək, tənqid edəcək, ona uyğun təklif də verəcək.
- Uğurlar, təşəkkür edirik.
- Siz sağ olun.
Səxavət Məmməd
Fotolar: Nurlan Gülməmmədov
Ölkə.Az
