"Qarabağ məsələsində rəsmi Bakının mövqeyini Azərbaycan ordusu ortalığa qoymalıdır"

Hərbi əməliyyatlar dayandırılsa da, ermənilər cəbhənin Ağdam və Tərtər istiqamətində atəşkəsi pozur, iriçaplı silahlardan yaşayış məntəqələrimizi atəşə tuturlar.

Aprel ayının əvvəlindəki döyüşlər zamanı Rusiyanın canfəşanlığı ilə atəşkəs yenidən əldə edildi. Hazırda isə Rusiya sükut içərisindədir. Rusiyanın susqunluğu maraqla qarşılanır. Erməni tərəfi sülh danışıqlarının lazımsız olduğunu bildirir və atəşkəsi pozmaqdan çəkinmir. Azərbaycan tərəfi hansı addım atacaq? Müharibə başlayacaqmı?

Baş verən son hadisələrlə bağlı politoloq Elşən Manafov Ölkə.Az-a danışıb:

"Azərbaycan təmas xəttinə yaxın ərazilərdə dinc əhalinin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün müvafiq tədbirlər həyata keçirir. Bildiyimiz kimi Azərbaycan ordusu erməniləri cavabsız qoymur. Ermənistanın silahlı qüvvələrinə kifayət qədər sarsıdıcı zərbələr endirilir. Söhbət ondan gedir ki, Rusiyanın vasitəçiliyi ilə əldə edilmiş atəşkəs növbəti dəfə Ermənistan tərəfindən, Ermənistan iqtidarının "xeyir-duası" şəraitində pozulur. Bu da Ermənistanın danışıqlara münasibətdə ikili mövqeyindən xəbər verir. Ermənistanın növbəti dəfə qeyri-konstruktiv mövqe sərgiləməsindən xəbər verir. Bunun da arxasında ATƏT-in Minsk qrupunda təmsil olunmuş həmsədr dövlətlərin bölgədə yaşanan hadisələrə ikili mövqeyi və ikili standartlardan yanaşmasıdır.

Rusiyanın, o cümlədən, Rusiyanın xarici işlər naziri Lavrovun məlum prinsiplər kontekstində mövcud problemin həlli istiqamətində addımlar atacağını düşünürük. Erməni tərəfi rəsmən bəyan edir ki, əslində Rusiyanın təklif etdiyi prinsiplər qəbulolunmazdır. Sarkisyan rəsmi şəkildə bəyan etdi ki, o artıq danışıqların davam etdirilməsinə lüzum və zərurət görmür. Çox maralıdır ki, hələlik Rusiya tərəfi susur. Rusiyanın İrəvanda olan səfiri maraqlı bir açıqlama verdi ki, Rusiya Azərbaycan və Ermənistana eyni konteksdən yanaşmır, Ermənistan Rusiyanın strateji müttəfiqidir və bütün hallarda Ermənistanla münasibətlərdə olan amil münaqişənin tənzimlənməsi ilə bağlı danışıqlarda da özünü göstərəcək. Rusiyanın Bakıda olan səfiri isə susur və Rusiyanın İrəvanda olan səfirindən fərqli olaraq yaşanan hadisələrlə bağlı Rusiyanın konkret mövqeyini sərgiləmir. Bunlar suallar doğurmaya bilməz.

ABŞ-a gəlincə, ABŞ-ın laqeyd mövqeyi Rusiyanın bölgədə tamamilə əl-qol açmasına imkan verəcək. Rusiya çalışır ki, ABŞ-ı qabaqlasın, məhz özünün təklif etdiyi prinsiplərə görə Qarabağla bağlı danışıqlarda müəyyən bir nəticə əldə edilsin. Təbii ki, Rusiya çalışır ki, Azərbaycanın 5 rayonu qaytarılsın, sonradan Laçının, Kəlbəcərin və Dağlıq Qarabağın hüquqi statusuna aydınlıq gətirilməsi ilə bağlı danışıqlar predmet olsun. Məsələ ondadır ki, bunun müqabilində Rusiya Azərbaycandan nə umur? Ən maraqlısı bax budur. Rusiya çalışır ki, bütün hallarda bölgəyə sülhməramlı qüvvələrini yerləşdirsin. Təmas xəttində ancaq Rusiya sülhməramlıları olacaqsa, bu, Cənubi Osetiya və Abxaziya probleminin çözülməsi zamanı Rusiyanın xeyrinə olan geosiyasi vəziyyətin formalaşmasına gətirib çıxaracaq. Azərbaycanın da mövqeyi bəllidir ki, Azərbaycan sülməramlıların Rusiyadan olması ilə bağlı məsələlərdə susqun qalmayacaq. Ən azı Türkiyə tərəfinin və ATƏT-in Minsk qrupunun tərkibində olan dövlətlərin də sülhməramlıların arasında təmsil olunmasına çalışacaq. Digər maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, Rusiyanın təklifləri, yəni, Rusiyanın Avrasiya İttifaqı və Gömrük İttifaqında Azərbaycanın təmsil olunması ilə bağlı təklifləri ilə bağlı hələlik rəsmi Bakının mövqeyi yoxdur. Rəsmi Bakı susur. Rusiyanın susqunluğu və danışıqlarda aktiv iştirak etməməsi yəqin ki, rəsmi Bakının təkliflərə cavab verməməsindən irəli gəlir. Ancaq güman edirəm ki, rəsmi Bakının mövqeyini Azərbaycan ordusu ortalığa qoymalıdır. Çünki bu ayın əvvəlində Azərbaycan ordusu nəyə qadir olduğunu, müasir silahlarla necə davranmalı olduğunu, modern, güclü ordu olduğunu göstərdi. Azərbaycan ordusunun zərbələri Ermənistanı da, onun havadarlarını da kifayət qədər çaş-baş saldı. Tez əl-ayağa düşdülər ki, mövcud status-kvo dəyişməsin. Ancaq bu status-kvonun qalması da göstərir ki, bu dondurulmuş münaqişə deyil. Bu münaqişə istənilən zaman nəzarət altından çıxa bilər.

Bu dəfə hərbi əməliyyatlar başlayacaqsa, geniş miqyasda olan hərbi əməliyyatlar olacaq. Güman edirəm ki, Azərbaycan növbəti dəfə Ermənistanı da, onun siyasətinə havadarlıq edən tərəfləri də sınağa çəkməlidir. Bu sınaq kontekstində də Azərbaycan ordusu öz sözünü deməlidir. Yalnız bundan sonra Azərbaycan tərəfi danışıqlar masası arxasında daha güclü, daha əmin oturacaq. İndi söz Azərbaycan ordusundadır. Vəziyyət nəzarət altındadır. Konkret bir qərar qəbul olunacaq".

Müharibənin olub olmayacağı ilə bağlı fikrə isə Elşən Manafov belə cavab verdi:

"Sözün düzü, hazırda Rusiya və Türkiyə arasında müharibənin başlanması ehtimalı 50%-dən yuxarıdır. Rusiya ilə Türkiyə müharibəyə başlayacağı təqdirdə, Azərbaycanla Ermənistan arasında geniş miqyaslı hərbi əməliyyatlar bərpa olunacaq. Bölgədə nəzarətin əldən çıxmamasında marağı olmayan tərəflər, xüsusilə Qərb, Azərbaycan iqtisadiyyatına külli miqdarda yatırım qoyub. Söhbət Avropanın enerji təhlükəsizliyində önəmli rol oynayan kəmərlərdən gedir. O kəmərlərdən ki, müharibə başlayacağı təqdirdə bu kəmərlərin təhlükəsizliyi ilə bağlı amillər sual altında qalacaq. Geniş miqyaslı hərbi əməliyyatların başlanmasını istisna edərdim. Amma güman edirəm ki, Azərbaycan ordusu bu ayın əvvəlindəki əməliyyatları bərpa edə bilər. 1 həftəlik hərbi əməliyyatlar yenidən bərpa oluna bilər. Geniş miqyaslı hərbi əməliyyatların olacağını isə hələlik istisna edərdim".

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az