Bakıda jurnalistlər və media rəhbərləri konfrans keçirdib
"Ölkə.Az"-ın məlumatına görə, tədbiri Jurnalist həmkarlar ittifaqının sədri, İCTUOSC AZ layihəsinin kordinotarı Müşfiq Ələsgərli açdı. O, tədbirin nədən bəhs edəcəyi barədə tədbir iştirakçılarına məlumat verdikdən sonra sözü Beynəlxalq Jurnalistlər Federasiyasının layihələr rəhbəri Adrien Collinə verdi.
Adrien Collinin qısa çıxışından sonra söz Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri Əflatun Amaşova verildi. Millət vəkili ölkə mətbuatının vəziyyətindən, sahibkarlar və işçilərin hüquqları barədə çıxışından sonra sözü Vüqar Səfərliyə verdi.
KİVDF-nin İcraçı direktoru Vüqar Səfərli jurnalistlərin sosial problemlərinin həlli istiqamətində KİVDF-nin strategiyası barədə çıxış etdi. Vüqar Səfərli konfransın əhəmiyyətindən danışaraq bildirdi ki, bu gün Azərbaycanda Həmkarlar konfederasiyası fəaliyyət göstərir. Jurnalist həmkarlar təşkilatı da bu quruma aiddir, ancaq konfederasiya jurnalist həmkarlar təşkilatını müstəqil qurum kimi qəbul etmir:
"Hər bir təşkilat həmkarlar təşkilatı qarşısında öhdəçilik götürür, ancaq müqavilələr olmadığından bunu heç kim etmir. Qurumlarda işçilərin çoxunun əmək müqaviləsi yoxdur, bəzi qurumların mühasibatlığı belə yoxdur. Hazırda bu cür hallar mövcuddur. Rəhbərlik çalışır ki, işçisinin maaşını az məbləğdə göstərsin, bu isə işçinin gələcək əmək pensiyasına pis təsir edir.
Son günlər jurnalistlərə ev verilməsi ilə bağlı sənədlər topladıq. Çoxlu sayda saxtakarlıq edilib. Jurnalistlərin verdiyi əmək stajı ilə bağlı sosial müdafiə fonduna sorğu göndərdik, məlum oldu ki, bir çoxlarının stajı olduğu halda, bunlar heç biri qeydiyyatdan keçməyib.
Həmkarlar təşkilatı bir dayaq yeridir, ona görə də jurnalistlərin həmkarlar təşkilatları da yaradılmalı və formalaşdırılmalıdır. Gələcəkdə bir fond olaraq həmkarlar təşkilatının yanındayıq və nə lazım olsa onlara dəstək verməyə hazırıq".
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası, əməyin hüquq müfəttişi Ruslan Bağırov Azərbaycanda beynəlxalq əmək standartlarının tətbiqi sahəsində əldə edilən nəaliyyətlər, əmək hüquqlarının qorunmasında həmkarlar ittifaqınn rolu barədə danışdı. Ruslan Bağırov həmkalar ittifaqının 1992-ci ildən bu günə qədər keçdiyi yoldan bəhs etdi.
İqtisadi-sosial inkişaf mərkəzinin sədri, iqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov isə Əmək hüquqlarının qorunmasında mövcud vəziyyət, əmək standartlarının inkişaf etdirilməsinin modern yolları barədə fikirlərini səsləndirdi. Vüqar Bayramov mövcud vəziyyəti qiymətləndirəndə son illərdə aparılan islahatlar və bunun çətin olduğunu qeyd edərək bildirdi ki, posneft dövründə əmək hüquqlarınn qorunması çətinləşdi:
"Artıq əmək hüquqları elektronlaşmış formada həyata keçirilir. Əmək hüquqlarının qorunmasının ən müasir yolu elektronlaşmasdır. Əvvəllər gedib iş yerlərini yoxlamaq çətin, bəzən isə müşkül idi. Elektronlaşma isə çox asan yaranır. Əmək müqaviləsi yoxdursa onun hüquqlarını qorumaq mümkün deyil. Əmək müqaviləsinin olmaması onun əmək pensiyası, işçinin işdən çıxarılması zamanı onun hüquqlarının qorunması mümkün olmurdu. Sahibkarlar əmək müqaviləsi bağlamaqdansa xidməti müqavilələr bağlayır. Bu zaman sahibkar daha az vergi verir və bu zaman işçinin əmək hüququnun qorunması mümkün deyil. Xidməti müqavilələrlə bağlı qanunvericiliyin təkmilləşməsinə ehtiyac var.
Həmkarlar ittifaqlarının son illər mobilləşməsinə baxmayaraq, Avropada olduğu kimi Azərbaycanda həmkarlar ittifaqı işçilərin hüquqlarını müdafiə edə bilmir. Həmkarlar ittifaqları əmək hüquqlarının qorunmasında çox vacibdir. Avropada məhkəmədən daha çox həmkarlar ittifaqı əmək hüquqlarını qoruyur. Əmək hüquqlarının qorunması üçün ictimai nəzərat lazımdır".
Müşfiq Ələsgərli Azərbaycanda jurnalistlərin mövcud sosial durumu: Sosial hüquqların qorunmasında həmkarlar təşkilatında rolundan danışdı. Müşfiq Ələsgərli bildirdi ki, işçinin haqqının qorunması sahibkarın hüququnun əlindən alınması demək deyil:
"Layiqli iş mühiti jurnalistin kifayət qədər haqq alması və rüşvət almasından imtina etməsi deməkdir. Azərbaycanda jurnalistlərin sosial rifah vəziyyətinin artırılması üçün dövlət kömək edir. Jurnalistlərin qorunması üçün işlər görülür. Bütün bunlarla yanaşı, jurnalistlərin həmkarlar təşkilatlarının yaranmasına ehtiyac var. 90-cı illərdə jurnalistlərin beyin axını baş verdi. Onların bəzisi maddiyat üzündən mətbuat xidmətinə getdilər, bəziləri biznes sahəsinə getdi. Bu gün bu sahədə çox ciddi nəailliyyətlər əldə edilib. 90-cı illərin sonunda jurnalistlərin 90%-nin əmək müqaviləsi yox idi, bu gün isə 87%-nin əmək müqaviləsi var. Hazırki əsas problem əmək müqaviləsində maaşın az göstərilməsidir. Buna görə də, həmkarlar təşkilatlarının yaranmasına ehtiyac var. Həmkarlar təşkilatlarının yaranmasında KİV rəhbəri də, jurnalistlər də maraqlı olmalıdır".
Yeni Müsavat Qəzetinin baş redaktoru Rauf Arifoğlu bildirdi ki, Azərbaycanda media rəhbərlərinin demək olar ki, hamısı jurnalistdir:
"Azərbaycanda media qurumları maddi cəhətdən çox çətin durumdadır. Reklam bazarı çox kasıbdır. KİVDF-nin yazılı mediaya dəstəyi olmasa, Yeni Müsavat qəzetini saxlaya bilməzdik. Reklam bazarı liberallaşmalıdır. Gələcəyə plan qurmaq üçün yox, bu gün üçün çalışırıq. Çünki, yazılı mətbuatın durumu çox çətindir".
Səxavət Məmməd
Ölkə.Az
