Azərbaycanda hərbi vətənpərvərlik klublarının yaradılmasına ehtiyac var

Dünyanın bir çox ölkəsində Hərbi vətənpərvərlik klubları var, ancaq Azərbaycanda bu tip klublar yoxdur.

Azərbaycanın müharibə şəraitində yaşadığını nəzərə alsaq bu tip klubların vacibliyini hər kəs dərk edir.

Bununla bağlı ​fikirlərini hərbi ekspert Abuzər Əbilov "Ölkə.Az"-da səsləndirib:

"Hərbi vətənpərvərlik klubları (uşaq və gənclərin vətənpərvərlik klubları) əsasən qeyri-kommersiya və dövlət əsaslı ictimai birliklər toplusu olaraq, əsasən uşaq və gənclərin siyasi tərbiyəsi və silahlı qüvvələrə ilkin hazırlığı, sağlam düşüncə və həyat tərbiyəsi ilə məşqul olur. Bu zaman hazırlanan uşaq və gənclərin cinsi vacib deyil. Dünya praktikasına baxanda bu birliklər unikal ictimai təlim və tərbiyə üsuludur. Buzaman uşaq və gənclərdə kollektivçilik, çətinlikliklərə dözüm, vətənpərvərlik hissləri, vətənə və dövlətə sədaqət, düşmənə nifrət və s.  kimi keyfiyyətlər oyadıllır ki,vbu da gələcəkdə vətəndaş anlamında hədsiz lazımı bir keyfiyyətdir.vBundan əlavə bu klubların həmdə hərbi idmanın, sərt şəraitlərdə yaşamanın, ilkin tibbi yardımın, ümumvətəndaş müdafiəsinin, fövqəladə hallar zamanı davranmanın və s. kimi lazımı faktorların aspektlərinin aşılanmasında böyük rolu var.

Dövlətimiz bir çox sərhədlərdə bizə düşmən və sabit olmayan dostluq şəraitində yaşayan dövlətlərlə əhatə olunduğundan, bu kimi vacibi tədbirlərin bilavasitə təşkili PA müdafiə məsələləri, MM təhlükəsizlik və müdafiə komissiyaları, MN, DSX, Təhsil Nazirliyi, Gənclər və Turizm Nazirliyi, Səhiyyə Nazirliyi və s . tərəfindən ciddi nəzarətə götürülərək, müvafiq tədbirlər görülməlidir. Bu işin təşkilində və aparılmasında əsasən ixtisaslı pedaqoq və Qarabağ savaşında iştirak etmiş ixtisaslı hərbçilərdən istifadə olunmalıdır. Əsasən Azərbaycanda bir neçə vaxt əvvəl təşkil olunan bir sıra kurslar, (snayper, kəşfiyyatcı, paraşütçü) bu kimi ölkə üçün qlobal və vacib prossesi əvəz edə bilmədi. Çünki, teoriya heç zaman praktikanın yerini, sinif otaqları, təbiəti, meşələri, dağları və burada təşkil olunmuş düşərgələrin dəyərini verə bilmir. Bu elmdə təsdiq olunmuş amildir.

Son illərin reallığıdır ki, orduya çağırılan gənclər, təhsil müddətində “ilkin hərbi hazırlıq” fənlərinin yarıtmamazlığı, praktiki məşqələlərin olmaması, ixtisaslı hərbi pedaqoqların çatışmaması üzündən silahlı qüvvələrdə həm texniki, həm də mənəvi çətinliklərə məruz qalırlar. Bu zaman xidmət zamanı lazımsız problemlər yaranır və bu problemlərin aradan qaldırılması ücün hədsiz sayda vaxt itgisi əmələ gəlir. Hələ SSRİ vaxtında sovetlər birliyində belə klublar DOSAAF deyilən qurumun tərkibində vardı. Hal hazırda Rusiya, ABŞ, İngiltərə, Almaniya, Bolqarıstan, Çexiya, Faransa, İtaliya, Norveç, İsvecrə və s kimi dünya ölkələrindədə bu kimi praktikaya müraciət edilir. Bilavasitə düşərgələr, klublar, birliklər yaradılır, müxtəlif növ hərbi-taktiki, səmt müəyyən etmə, ilkin tibbi yardım, çətin şəraitdə yaşama və s. kimi yarışlar keçirilir. Araşdırmalar göstərir ki, belə klub və düşərgələr əsasən: şagirdlərin hərbi vətənpərvərlik hazırlığında, yaradıcılıq təlim və tərbiyəsində, ümumvətəndaş  və bədən tərbiyəsində, şüur inkişafında, asudə vaxtın səmərəli keçirilməsində, kollektivçilik keyfiyyətlərinin aşılanmasında, siyasi tədrisdə, dövlətçilik anlayışında, kriminal maraqların azaldılması və tərbiyəsində, ixtisas seçimində, narkomaniyanın önlənməsində, vətənə sevginin aşılanmasında, uşaq və gənclərin ictimai işlər və tədbirlərdə aktiv iştirakının təşkilində, sağlam həyat tərzinin tərbiyə olunmasında və Azərbaycan respublikasını hərb tarixinin öyrənilməsində böyük rol oynaya bilir".

Hərbi ekspert Hərbi vətənpərvərlik klublarının yaradılması ilə bağlı müddüaları da səsləndirib:

Ümumi müdəalar.

Bu kimi tədbirlər və hərbi vətənpərvərlik klubları və düşərgələrinin yaradılması, MM –in müvafiq  təhlükəsizlik, tədris komissiyalarında müzakirə olunandan sonra MM-in gündəliyinə çıxarılmalı, qanun şəklində təsdiq olunmalı və bu qanundan irəli gələn maliyyə, texniki təminat, tibb təminatı və s. kimi müddəalar konkret Nazirliklərə tapşırılmalıdır. Bu zaman hərbi vətənpərvərlik klubları və düşərgələri (HVKD) üçün müvafiq binaların və müşə və dağ ərazilərində yerlərin ayrılması üçün yerli İcra strukturlarına bu qanundan irəli gələn tədbirlərlə bağlı göstəriş verilməlidir. HVKD –nin bilavasitə PA nın müvafiq strukturlarına bağlanması və həmən strukturlar tərəfindən idarə edilməsi vacibdir. Çünki yaxın tariximizdə Səfərbərlik və Hərbi xidmətə çağırış dövlət xidmətinin strukturunda olan bu kimi klublar, öz üzərilərinə düşən vəzifələri layiqincə yerinə yetirə bilmədilər, sonda bu kimi vacib tədbirlər artıq yoxa çıxmaqdadır.

HVKD –nin işinin təşkili, qarşıya çıxan məsələləri həll etmək üçün, ümumi səsvermə yolu ilə “Qərərgahı” seçilir. Qərərgah idarəedən orqan sayılır. Qərərgah cari məsələlərin həllini, maliyyə plan məsələləri, tədbir və təlimlərin təşkilini, dövlət orqanları ilə əlaqəni, kadr və texniki təhcizat məsələlərinin yerinə yetrilməsində başlıca orqan sayılır.

Hərbi–tarixi hazırlıq:

Hədəf: uşaq və gənclər arasında konsitusion və vətənnin müdafiəsi k borcunun tərbiyəsi.

Vəzifələr:

Dövlətin müdafiəsi haqqında ilkin biliklərin verilməsi, Sialhlı qüvvələr, qoşun növləri, onların silahlanma və döyüş imkanları haqda, xidmətə çağrılma və xidmət keçmə haqqında ilkin biliyin verilməsi, əsgərin, gün növbətçisinin, manqanın və manqa komandirinin vəzifələrinin yerinə yetrilməsinin tədrisi, sirada, döyüşdə, marşda, pusquda, müxtəlif şəraitlərdə hərəkət etmənin tədrisi, beynəlxalq  humanitar  hüquqlar haqqında ilkin biliklərin tədrisi.

Respublikanın savaş və qəhrəmanlıq, tarixi şəxsiyyətlərin həyat və yaradıcılıqının tanınması.

Topoqrafik hazırlıq:

Hədəf: tanış olmayan və çətin relyef şəraitində hərəkətin tədrisi

Vəzifələr:

Tanış olmayan ərazidə, xəritə,kompas,naviqatorlar və onlarsız hərəkətin tədrisi,azimut və səmtlərlə lazımi ərazilərə cıxmanın öyrədilməsi.
Təhlükəsizliyin əsasları və həyat fəaliyyətinin tədrisi.

Hədəf: uşaq və gənclərin gündəlik həyatında təhlükəsizlik prinsipləri haqqında bilgilər və onların ekstremal şəraitlərdə özlərini necə aparmaları haqqında tədris və təlimlər.

Vəzifələr:

Ətraf mühitin təhlükəli faktorları və onların insanlara zərəri, bu faktorları dəf etmə haqqənda bilgilərin verilməsi və praktiki məşqələlərin kecilməsi.

Sağlam hətat tərzinin təşkili və xəstəliklərdən qorunma prinsiplərinin  formalaşdırılması.

Təhlükəli və lazımsız vərdişlərə (narkomaniya, içki aludəçiliyi, cinayətkarlıq, ekstremizm) qarşı əks fikrin formalaşdırılması.
Təbiət və milli sərvətlərin qorunması və onların qorunmasını  gələcək nəsillərə  catdırmaq kimi fikirlərin formalaşdırılması.
Əlverişsiz faktorlar zamanı psixoloji və mənəvi sabitliyin qorunması üçün, uşaq və gənclərdə psixoloji və mənəvi iradənin yüksəldilməsi.

Sıra hazırlığı

Hədəf: uşaq və gənclərdə hərbi xidmətin vacib atributu olan sıra hazırlığına yüksək fikrin formalaşdırılması.

Vəzifələr:

Sıra hazırlığının atributlarının tək və manqa halında təlimi, dövlət bayrağının qarşılanması, qaldırılması, təntənəli keçid və fəxri qarovul hərəkətlərinin atributlarının təlimi.

Fiziki hazırlıq

Hədəf: Döyüş şəraitində, fövqəladə və ekstremal şəraitlərdə uşaq və gənclərin yüksək fiziki hazırlıq tələbatının yüksəldilməsi.

Vəzifələr:

Sağlam həyat tərzinin formalaşdırılması, mənəvi və fiziki hazırlığın inkişafı, inkişaf, dözüm, güc, sürət, çeviklik kimi keyfiyyətlərin davamlı təkmilləşdirilməsi, inkişaf və xüsusi keyfiyyətlərin təkmilləşdirilməsi, xəstəliklərə, yüklənmə və oksigen çatışmamazlığına davamlılığın artırılması.

Qida hazırlığı

Hədəf: tədris zamanı sağlam və təmiz qidaya öyrənmə, rejimli qidalanma və qidaların şərait üzrə qəbulu haqda bilgilərin verilməzi.

Vəzifələr:

Sağlam qidalara öyrədilmə, rejim vasitəsi ilə qidalanmanın tənzimlənməsi. Ekstremal vəziyyətlərdə hansı qidaların və necə əldə olunmasının təlimi və tədrisi. Qidalanma zamanı təhlükəsizliyə riayət, kalorilərə nəzarət. Qida zamanı gigiyenaya  nəzarət.

HKVD-lərinə üzvlük qaydaları.

HKVD –lərinə yaşı 10-18 olan, nizamnamə qaydalarına əməl edə bilən, kriminal təmayülü və hərəkət məhdudiyyatı olmayan Azərbaycan vətəndaşları qəbul edilə bilər. Müraciətlər həm könüllülük, həm kollektiv, həm də təhsil müəsisələri tərəfindən verilə bilər. Düşərgələrin maliyyə problemini həll etmək üçün, bilavasitə təşkilatlar tərəfindən sponsorluq və valideynlər tərəfindən ödənişlər qəbul oluna bilər. 10-12 gün düşərgədə bir sıra idman, xüsusi və mənəvi hazırlıq keçmiş, xüsusi qidalanma şəraitində olmuş gənclər, artıq çəkini, qorxu hissini  unudacaq, tək həyata alışmışlar isə kollektivçiliyin aspektlərini qavrıyacaq. Bu zaman alınan biliklər, gənclərin orduda, kənd təsərrüfatında, ictimai həyatda ilkin yardımcısı olacaqdır.

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az