Azərbaycan manatının gələcək taleyilə bağlı

İqtisadçılar isə yaxın gələcəkdə ölkədə devalivasiya olmayacağını bildirirlər. Ekspertlərin fikrincə, ötən ildən bəzi manatın öz dəyərini qorumasının səbəbi bir çox amillərlə bağlıdır.

Millət vəkili, iqtisadçı ekspert Vahid Əhmədov “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, manatın dəyərini qoruya bilməsində bir neçə səbəb var:

“Birincisi, dünya bazarında neftin qiyməti 50 dollardan aşağı düşməyib. İkincisi, Azərbaycanda pul kütləsinə çox ciddi nəzarət olunur. Yəni vəsait ancaq lazım olan yerlərə xərclənir. Dövlət Büdcəsindən vəsaitin hara gəldi xərclənməsi problemi artıq öz həllini tapıb. Bu çox ciddi məsələdir. Digər tərəfdən də, idxal-ixrac əməliyyatlarında çox ciddi proseslər həyata keçirilib. Ticarət balansı müsbətə doğru inkişaf edib. Təxminən 1 milyarda yaxın müsbət saldo yaranıb. Yəni ixrac idxalı üstələyib. Son 10 ildə belə hadisə baş verməmişdi. İndi manat öz dəyərində saxlanılır. Düzdür, Mərkəzi Bank müəyyən qədər manatın dəyərinin aşağı düşməsinə mane olur. Lakin mən hesab edirəm ki, sahibkarlar üçün bu çox əhəmiyyətli məsələlərdəndir”. 

Millət vəkili düşünür ki, dollar gələn ilin sonlarına qədər həmin səviyyədə qalacaq: “Gələn ilin sonlarında neftin vəziyyəti, OPEK ölkələrinin neft hasilatı ilə bağlı qərarı, ABŞ-ın öz neft ehtiyatlarından necə istifadə etməsi manatın qiymətinə təsir edən amillərdəndir. Burada müharibə amilləri də müəyyən rol oynayır”.

İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, Mərkəzi Bankın valyuta proseslərinə təsiri yetərincə deyil. Onun sözlərinə görə, burada Dövlət Neft Fondunun valyuta satışı həlledici rol oynayır.

“Təsəvvür edək ki, Dövlət Neft Fondu hərraclara vəsait çıxartmır və elan edir ki, əldə olan dollar qurtarmayıb. O zaman manatın məzənnəsi necə dəyişəcək? Yəni Dövlət Neft Fondunun valyuta satışı həlledicidir. Bu birmənalı şəkildə manatın məzənnəsinə təsir göstərir. Heç kim manatın kəskin ucuzlaşmasını istəməz. Bu həm də ölkədə bahalaşmaya səbəb olar. Dollarlaşma səviyyəsinin yüksək olması, eləcə də, dollara tələbin azalması, neftin qiymətinin stabilləşməsi, Beynəlxalq Bankın hərraclarda dollar alışını dayandırması manatın dəyərini stabil saxlayır. Bu səbəbdən də, manat fevral ayından bəri stabil qiymətdə qalır”, - deyə ekspert bildirib. 

V.Bayramov deyir ki, hazırda manatın bazar dəyərini müəyyən etmək üçün iqtisadi nəzəriyyə və qanunlar işləmir: “Manatın dəyərini müəyyən etmək üçün bazar təklifini gündəmdə saxlamağa ehtiyac var. Gələcəkdə Dövlət Neft Fondunun satışı azalsa, o zaman dolların dəyəri necə dəyişəcək və manat təklifi nə qədər artacaq. Ona görə də, birmənalı şəkildə manatın real dəyərinin necə olmasının hesablanmasının tərəfdarı deyiləm. Bu bazarda müəyyənləşir. Manatın real məzənnəsi Dövlət Neft Fondunun hərraclara hansı həcmdə dollar çıxartmasından asılıdır”.

Ziya Səccad
Ölkə.Az