Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə hərbi əməkdaşlığı bizə nə verir?

Müdafiə Nazirliyindən “Ölkə.Az”a verilən məlumata görə, görüşdə bölgədəki hərbi-siyasi vəziyyət, regional təhlükəsizlik məsələləri ətraflı müzakirə edilib və üçtərəfli hərbi əməkdaşlığın perspektivləri barədə geniş fikir mübadiləsi aparılıb.

Tərəflər beynəlxalq terrorizm və aqressiv separatizmin regiondakı sülhə və sabitliyə, ümumi inkişafa mənfi təsir göstərdiyini vurğulayaraq dövlətlərin təhlükəsizliyinə yönəlmiş təhdidlərə qarşı birgə fəaliyyətin vacibliyini xüsusi qeyd ediblər. Nümayəndə heyətləri hərbi əməkdaşlığın perspektivləri, üçtərəfli hərbi təlimlərin keçirilməsi və birgə fəaliyyətin bir sıra digər istiqamətlərini də nəzərdən keçiriblər. Sonda görüşün yekunlarına dair birgə protokol imzalanıb.

Bu əməkdaşlıq hərbi cəhətlə yanaşı, siyasi tərəfdən də böyük əhəmiyyətə malikdir. Azərbaycanlı siyasətçilər düşünürlər ki, bu razılaşmanın ölkəmiz üçün bir neçə tərəfdən böyük xeyri var. Politoloq İlqar Altay “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, bu proses Azərbaycan dövlətçiliyi, ölkəmizin təhlükəsizliyi üçün vacib məsələlərdəndir. Onun sözlərinə görə, regionda Azərbaycan dövlətinin zərərinə siyasət yürüdən qüvvələr var.

“Bu saziş regiondakı yerimizi möhkəmləndirir. Azərbaycan üçün hazırda ən vacib əməkdaşlıq hərbi müttəfiqlikdir. Bu ölkəmizin təhlükəsizliyi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu üçlük içərisində həm də Türkiyə kimi qardaş dövlətlə müttəfiqlik yaranır. Bu həm də türk birliyilə yaxınlaşmaya səbəb olacaq. Razılşamada qonşu Gürcüstanla yaxınlaşmanın da xüsusi rolu var. Ümumiyyətlə Azərbaycanın dünyada nə qədər çox dostu olsa, bir o qədər yaxşıdır. Azərbaycanı istəməyən qüvvələr çalışırlar ki, ölkəmizi təkləsinlər. Hərbi əməkdaşlıqlar həm də digər müttəfiqliyə də yol açır”, - deyə İ.Altay bildirib.

Politoloq Adıgözəl Məmmədov “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, son illər Türkiyə regionda mobil siyasət yürüdür. Onun sözlərinə görə, bu siyasət nəticəsində Türkiyə regionda aparıcı oyunçuya çevrilib.

“Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə hərbi ittifaqının yaranmasını Rusiya bir o qədər də ağrılı hiss etməyəcək. Təbii ki, əgər burada ABŞ-ın barmağı yoxdursa. Lakin bu gün baş verənlər göstərir ki, Türkiyə regionda Amerikadan kənar öz oyununu apara bilir. Hətta bu oyun nəticəsində ABŞ-ın planları dağılır və onun mənafeyinə zidd siyasi proseslər cərəyan edir. Necə ki, Rusiya ilə razılaşıb, İdlibə girməklə, Kərkükü kürdlərdən boşaltmaqla və kürd zolağını dağıtmaqla Türkiyə Amerikadan kənar müstəqil siyasət yürütdüyünü bəyan edib”, - deyə A.Məmmədov bildirib.

Millət vəkili. Politoloq Araz Əlizadə “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, yeni razılaşma Azərbaycanın xeyrinədir. Onun sözlərinə görə, bununla Azərbaycan regionda öz sözünü deyə biləcək.

“Bu Azərbaycanın xeyrinə cərəyan edən prosesdir. Bu o deməkdir ki, regionda Azərbaycanı təkləyə bilməyəcəklər. Bizim hərbçilər istədikləri vaxt Türkiyə və Gürcüstan hərbçilərilə əlaqə saxlaya biləcəklər. Bunun regionun təhlükəsizliyi üçün də önəmi böyükdür. Həm də, Ermənistan bu regionda təklənir”.

Məsələ ilə əlaqədar Elxan Şahinoğlu “Ölkə.Az”a açıqlamasında bildirib ki, bu məsələdə əsas 3 məqam önəm kəsb edir. Onun sözlərinə görə, birinci məsələ bölgədə hərbi-siyasi vəziyyətlə bağlıdır.

“Hər 3 ölkənin ətrafında təhlükəli hərbi-siyasi proseslər cərəyan edir. Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllini sürətləndirmək istəyir. Ancaq bu baş vermir, üstəlik Rusiya Ermənistana silah almaq üçün 200 milyon dollara əlavə olaraq daha 100 milyon dollar ayırdı. Eyni ilə Gürcüstanda ərazi bütövlüyü məsələsini daima gündəlikdə saxlayır, Rusiyanın Abxaziya və Cənubi Osetiya siyasətindən narazıdır. Bölgənin əsas regional oyunçusu olan Türkiyənin problemləri də az deyil. Bu sıraya Türkiyənin İraq və Suriyadakı proseslərdə rolu, terrorçu təşkilatlarla mübarizə dayanır. Bütün bu məsələlər 3 ölkənin müdafiəsinə rəhbərlik edən şəxslər arasında müzakirə olunub”, - deyə siyasətçi bildirib.

E.Şahinoğlunun fikrincə, ikinci məsələ regional təhlükəsizlikdir: “3 ölkə regional təhlükəsizlik məsələlərində əməkdaşlıq etməlidirlər. Bu əməkdaşlıq regional layihələr baxımından da vacibdir. Oktyabrın 30-da regionun ən vacib layihələrindən biri Bakı-Tiflis-Qars dəmiryolu işə düşəcək. Bu layihənin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi vacibdir. Digər tərəfdən TAP və TANAP boru xətlərinin tikintisi də davam edir. Bölgədəki müxtəlif regional təhlükəsizlik problemləri bu layihələrin icrasına mane olmamalıdır”.

Ekspert deyir ki, üçüncü məsələ hərbi əməkdaşlığı perspektivləridir: “3 dövlət arasında birgə hərbi təlimlərin artırılmasına ehtiyac var. Son zamanlar bu istiqamətdə bir sıra addımlar atılıb. Misal olaraq 3 ölkənin müdafiə işinə cavabdeh olan qurumların başçılarının görüşü günü Gürcüstanın Vaziani hərbi bazasında NATO-nun loqistika üzrə kursu keçirilirdi. Həmin təlimlərdə Azərbaycan hərbçiləri də iştirak edirdi. Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstanın hərbi sahədə əməkdaşlıqları hansısa üçüncü dövlətə qarşı yönəlməyib. Buna baxmayaraq, Rusiya bu əməkdaşlıqdan ehtiyat edə bilər. Əlbəttə, Rusiyanın Gürcüstan istisna olmaqla Türkiyə və Azərbaycanla normal münasibətləri var. Ancaq həm Azərbaycan, həm də Türkiyə Rusiyanın bölgədəki hərbi strateji müttəfiqi Ermənistanı sıxışdırmağa çalışır, Azərbaycan torpaqlarının işğalına son qoymaq yollarını axtarırlar. Bu isə Rusiyada siyasi və hərbi dairələrin xoşuna gəlmir”.

Ziya Səccad
Ölkə.Az