İnformasiya təhlükəsizliyi: milli mediamızın nöqsanları

İnformasiya müharibəsi qloballaşan dünyamızda super güc mərkəzlərinin bir-birini sıradan çıxarmaq üçün əl atdıqları ən geniş yayılmış mübarizə üsuludur. Elm və texnikanın başgicəlləndirici sürətlə inkişaf etdiyi dövrümüzdə informasiya müharibəsi nəinki əks qütblərdə dayanan dövlətlərin, hətta sərmayəsi artan böyük biznesin iri korporasiyaları arasındakı iqtisadi inhisar uğurunda rəqabət savaşının da əsas hücum silahına, mübarizə metoduna çevrilmişdir.

Bu müharibənin tankı, topu, təyyarəsi, gəmisi, ordusu rolunu oynayan media-strukturları müasir dövrümüzdə ictimai şüurun manipulyası üçün istifadə olunan əsas təbliğat maşınlarıdır. Yayılan informasiyanın həcmi o qədərdir ki, çox zaman insan beyni bu informasiyanı həzm etməkdə belə çətinlik çəkir. Dünya qloballaşdıqdca əhəmiyyəti artan media artıq cəmiyyətin şəxsi həyat və davranış prinsiplərinin dəyişməsinə və formalaşmasına təsir edə biləcək, internet, televiziya və radionun timsalında evlərə soxularaq ailələrin daxili münasibətlərinə belə təsir göstərəcək gücə malik olmuşdur. Buna görə də cəmiyyətlər üzərində hakim kəsilmək istəyən təbəqələrin hakimiyyətlərini uzatmaq, bunun üçün öz maraqlarına uyğun ideologiyanı cəmiyyət fərdlərinin şüuruna yeritmək və onlara aşılamaq üçün kütləvi informasiya vasitələrindən istifadə etmələri, bu sahənin əhəmiyyətini daha da artırmaqdadır.

Dövlətlər arasında gedən rəqabətin düşmənçiliyə çevrilməsinın labüdlüyü, bu düşmənçiliyin gətirib çıxara biləcəyi istənilən qarşıdurma baş verməzdən əvvəl, tərəflərı bir-birini diskreditə etməklə, dünya ictimaiyyətinin gözündən salmaq və bütün insanlığa təhlükə mənbəyi kimi tanıtmaq üçün dərhal informasiya müharibəsi zərurətini doğurur. İnformasiya vasitəsi ilə aparılan psixoloji müharibələr, kompromat savaşları bəzən ona gətirib çıxarır ki, əlində möhkəm informasiya rıçaqları olan tərəfin xeyrinə, bir müharibə heç başlamadan bitir.

Azərbaycanın mövcud şəraitdə bu silahdan necə istifadə etdiyini təhlil edərkən bu sahədə kifayət qədər boşluqların olduğu aydın görünür. Gəlin görək dövlətimizin və millətimizin düşmənləri ermənilərin təbliğat müharibəsinin qarşısını ala biləcək "informasiya istehkamı" yarada bilmişikmi? Bu sahədə hansı çatışmamazlıqlar var? Azərbaycanda yaradılan media-strukturlarının ermənilərlə apardığımız psixoloji müharibədə rolu nədən ibarətdir? Apardığımız bu araşdırmada yuxarıdakı suallara cavab tapmağa çalışacağıq.

Getdikcə sayı çoxalan internet media portalları arasındakı, plansız və nizamsız "İP savaşı" medianın bu sahəsindəki sağlam rəqabəti "cırmaqlaşmaya" çevirərək sensasiya naminə bəzən milli maraqlarımıza cavab verməyən materialların saytalarda dərc olunması son zamanlar adi hal alıb. Xüsusilə diqqətli olmağımızı tələb "erməni mövzusunda" belə bəzən saytlarımız tələskənlikdən, xəbəri hamıdan birinci "partlatmaq" naminə Ermənistan saytlarından ağına-bozuna baxmadan, mənasını dərk etmədən təxribat xarakterli məlumatları tələsik tərcümə edib sosial şəbəklərdə paylaşırlar. Təbii, təkrar edirik ki, bu saytlar arasında gedən "İP savaşından" qaynaqlanır, amma unutmamalıyıq ki, həmin xəbərləri tələsik tərcümə edib ermənilərin yaydığı dezinformasiyanı tirajlayan media qurumları özləri də bilmədən onların agenturasına çevrilir, bunla da öz ölkələrinə qarşı dağıdıcı fəaliyyət göstərmiş olurlar.

İnternetin azərbaycandilli seqmenti, xüsusən böyük kütlənin hər gün oturduğu sosial şəbəkələrin azərbaycandilli auditoruiyasında gedən söhbətləri, açılan müzakirələri izləyərkən ağlı başında olan insanın dəhşətdən qanı donur. Yüzminlərlə azərbaycanlı istifadəçisi olan şəbəkələrdə "bizimkilərin" statuslarını və yaydıqları xəbərləri oxuyarkən ictimaiyyətimizin şüurinda ciddi problemlərin olduğunu görürük. Şəbəkələrdə aktiv olanların bir çoxu məhz azərbaycandilli internet portallarının işçi personalı və ya jurnalistləridir. Azərbaycandilli internet mediada vətənpərvərlik, dövlətçilik və Azərbaycançılıqdan başqa hər cür biabırçılıq var. Şou və porno xarakterli maqazin xəbərlərinin əsas "İP qaynağını" təşkil etdiyi saytlar, redaksiya heyətlərində analitik, geosiyasi və geoiqtisadi vəziyyəti düzgün təhlil edə biləcək savadlı tarixçi, politoloq və iqtisadçıları yığmaq əvəzinə naşı, heç bir təcrübəsi və ümumiyyətlə qələmi belə olmayan işçiləri toplayırlar. Heyətin səviyyəsi isə qısa bir zamanda saytın manşetində öz əksini tapır.

Bu yaxınlarda erməni saytlarının guya Milli ordumuzun əsgərləri tərəfindən törədilmiş diversiyanın dəf edildiyi və əsgərlərimiz arasında böyük itkilərin olduğu haqda yaydıqları dezinformasiya bizim bu tipli saytlar tərəfindən ildırım sürəti ilə tirajlandı. Daha sonra Müdafiə Nazirliyinin yaydığı bəyanatda ermənilərin verdiyi xəbərlərin təxribat xarakterli olduğu, bir əsgərimizin belə burnunun qanamadığı bildirildi. Bu kimi hallara internet-mediada tez-tez rast gəlinir. Nəyin bahasına olursa-olsun "İP" yığmaq istəyən və bu yolda oxucularını aldadan, ictimaiyyəti çaşdırmağa çalışan media qurumları onsuz da gec-tez media bazarından çıxacaqlar. Bu həyatın qanunudur. Milli media dedikdə isə ilk öncə milli dövlətçiliyə, Azərbaycançılığa xidmət edən media orqanları nəzərdə tutulur. Bu gün informasiya məkanımızın təhlükəsizliyini qorumaq, cəmiyyətimizin şüurunu zəhərlənməkdən, ictimai rəyi çaşamadaq qorumaq missiyası bizim üzərimizə düşür. Gəlin bu missiyamızı vicdanla yerinə yetirək!

Qafqaz Ömərov

Ölkə.az