Ekspert: "Azərbaycanda çoxlu sayda qızıl yataqları tapıla bilər, amma..."

Geoloqlarımız tərəfindən aparılan işlərin nəticəsində zəngin qızıl yatağı aşkar edilməsi barədə xəbər vermişdik. Məlumatlara görə, Şəmkir rayonu ərazisində platin və digər qiymətli metalların olduğu yataqlar aşkar edilmişdi. Bu sərvətlərin gələcəkdə Azərbaycana çoxmilyonlu gəlirlər gətirəcəyi bildirilir.

Bəs, bu yataqların vətəndaşlara müsbət səmərəsi nədən ibarət olacaq?

Ölkə.az-ın sualını iqtisadçı ekspert Hafiz Babalı cavablandırıb.

Onun fikrincə, qızıl yataqlarında aparılan işlərin şaffaflığına güclü nəzərət edilmir.

"Çoxlu sayda qızıl yataqları tapıla bilər, amma sonradan məlum olur ki, bu yataqlarda işləyənlər xarici şirkətlərdir. Onların ödədikləri vergilər haqqında isə lazımi məlumatlar olmur.
Bildiyiniz kimi yataqların işləməsindən əldə olunan tapıntıların bir hissəsi Azərbaycan hökümətinə təqdim olunmalıdır. Aparılan işlərin şaffaflığına güclü nəzərət edilməlidir.
Yataqların tapılmasına gəlincə, buna hər il büdcəmizdən milyonlarla pul xərclənir. Amma növbəti mərhələdə qeyri şəffaf proseduarlar nəticəsində yataqlar keçir müəyyən şəxslərin əlinə. Azərbaycan cəmiyyəti isə ondan səmərə götürmür".

Xatırladaq ki, 2014-cü il ərzində Azərbaycanda 1 684,3 kq qızıl və 231,9 kq gümüş hasil olunub. Ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə qızıl hasilatı 11,9% artıb, gümüş hasilatı isə 62,2% azalıb.

Aşkarlanan yeni qızıl yataqları isə əsasən Kiçik Qafqazın və Böyük Qafqazın şimal hissəsində yerləşir.

Qeyd edək ki, Azərbaycanda qızıl və gümüş 1997-ci il avqustun 21-də imzalanmış PSA (Hasilatın Pay Bölgüsü) tipli müqavilə çərçivəsində hasil olunur. Müqavilə 6 yatağın - Naxçıvanda 1, Gədəbəydə 2, hazırda erməni işğalı altında olan Kəlbəcər və Zəngilanda 3 yatağın işlənməsini nəzərdə tutur. Müqavilədə Azərbaycanın payı 51%, Böyük Britaniyanın "Anglo Asian Mining Plc." şirkətinin payı 49% təşkil edir.

"Gədəbəy" yatağından ilk qızıl hasilatına isə 2009-cu ildə başlanılıb.

Fatimə İbrahimova
Ölkə.az