"Gündə yüzlərlə zəng gəlir ki..."

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun icraçı direktoru Fərhad Hacıyevin “5+” layihəsi çərçivəsində Azxeber.com, olke.az, aktual.az, editor.az və xeber1.az-a müsahibəsi

- Hansı zərurətdən sonra Gənclər Fondunun yaranması prosesi başladı?

- Geniş məhfumda yanaşsaq, Azərbaycanda gənclər siyasəti elə bir modeldir ki, dünyanın heç bir yerində yoxdur. Ölkəmizdə gənclərlə iş sahəsinə, gənclərin dövlətdə iştirakına o qədər diqqət yetirilir ki, çalışırıq bu sahədə heç bir boşluq qalmasın və istənilən boşluqda dövlətin qayğısı özünü biruzə versin. Bilirsiniz ki, 2005-ci ildə cənab Prezidentin sərəncamı ilə “Azərbaycan Gəncliyi Dövlət Proqramı” təsdiq olundu. Bu, çox önəmli bir sənəd idi. Biz icra strukturları ilə bu proqramı bənd-bənd həyata keçirdik. Bu həm də birinci proqram idi ki, ayrılan maliyyə ayrı-ayrı bəndlər üzrə göstərilmişdi. İcra planında nə qədər layihə var idisə, sərf olunacaq maliyyə də icra planında öz əksini tapmışdı. Bu proqram demək olar ki, 90 faiz yerinə yetirildi. Təbii ki, növbəti proqramın qəbulu zərurəti yaranmışdı. Cənab Prezident gənclərlə görüşündə qeyd etdi ki, yaxşı olardı, yeni proqram qəbul edilsin və bu poqramda gənclərlə bağlı qurumun yaranması, daha çox gəncin dövlət gənclər siyasətində iştirak etməsi, bu sahədə işin daha effektiv aparılması, daha geniş koordinasiya edilməsi, xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla daha sıx işlər görülməsi, Azərbaycanla bağlı araşdırmaların daha geniş şəkildə aparılması sahəsinə xüsusi diqqət yetirilsin. Hansısa yeniliklərin və ixtiraların dəstəklənməsi fonunda belə bir fondun təsis edilməsi cənab Prezident tərəfindən təklif olundu. Həmin görüşdə mən də iştirak edirdim. Prezidentin bu təklifi çox sevindirici oldu. Beləliklə, gənclər fondu yaradıldı və fond növbəti dövlət proqramına daxil edildi.

Hazırda dövlət proqramının 5-ci ilidir. Yeni proqram üzərində işə başlanılıb. 1-ci və 2-ci proqram icra olunub. Bunların analizindən irəli gələn hər hansı bir yeni ideyalarla 3-cu proqramın icrasına doğru gedirik. Gənclər siyasəti çox maraqlı konseptual xarakter alıb. Sistemli bir formata keçib. Yəni bunlar birdən-birə reallaşan ideyalar deyil.

Misal üçün, 1994-cü ildə Gənclər və İdman Nazirliyi yarandı. Bu, Ulu öndərin Azərbaycanda ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra yaratdığı ilk dövlət qurum idi. Görün bu, hansı dövrə təsadüf edir: müharibə yenicə dayandırılmış, may ayında atəşkəs sazişi imzalanmışdı. İki ay sonra isə dərhal Gənclər və İdman Nazirliyi yarandı. Bu da gənclərin yetişdirilməsi və bu sahədə işlərin təkmilləşdirilməsi baxımından çox doğru addım və önəmli qərar idi.

Ümumiyyətlə, mən hər dəfə gənclərlə görüşümdə bu mövzuya toxunuram. Ulu öndər o qədər uzaqgörən bir insan idi ki, yəni o, təkcə zamanın ab-havası ilə yaşamırdı, həm də zamanı qat-qat qabaqlayaraq yaşayırdı. Bilirsiniz ki, 1994-95 illər çox ağır dövrlər idi. Mən Sumqayıtda yaşayırdım. Bizim evin yanında böyük bir plakatda Heydər Əliyevin “Azərbaycan dünyaya günəş kimi doğacaq” sözləri yazılmışdı. 1994-cü ildə qonşumuzun oğlu şəhid olanda, insanların çörək növbəsinə durduğunu, ölkədəki çətinlikləri görəndə fikirləşirdim ki, görəsən, bu proses necə olacaq? Amma üstündən heç 20 il keçmədi ki, biz bütün dünyaya səs salan bir ölkənin vətəndaşına çevrildik. Bunu heç vaxt unutmaq olmaz. Bu, məhz o dahi şəxsiyyətin uzaqgörənliyinin nəticəsində mümkün oldu.

Hər bir 16-29 yaşarası gənc istədiyi ideyanı Gənclər Fondu vasitəsilə həyata keçirə bilər. Bu da dövlətin hər bir gəncə verdiyi bir şansdır. Yetər ki, o ideya kifayət qədər maraqlı olsun, gənclərlə bağlı Dövlət Proqramının, gənclər siyasətinin kriteriyalarına cavab versin. Bilirsiniz ki, biz gənclərə səfər qrantları da veririk. Gözəl şansdır ki, Azərbaycan gəncləri heç kimə müraciət etmədən beynəlxalq tədbirlərdə iştirak edə bilir. Məsələn, mən özüm beynəlxalq təşkilatlara müraciət edirdim ki, tədbirlər çərçivəsində məni də xarici səfərlərə göndərsinlər. Çünki onlarda da belə proqramlar var idi. Amma heç vaxt müraciətimə müsbət cavab almamışam. Səbəbi bəllidir, çünki onlar bilirlər ki, mən hər zaman dövlət maraqlarımızdan çıxış edən bir adamam. Məhz onların maraqlarına uyğun gəlmədiyi üçün mənim layihələrimə heç vaxt qrant ayırmırdılar.

- 16-29 yaş həddinə toxundunuz. Qəribə nüansdı və bu çox müzakirə olunur. Bu gün Azərbaycandakı gənclər təşkilatları rəhbərlərinin əksəriyyəti yaşı 30-un üzərindədir. Amma yaş senzi 29-dur. Necə hesab edirsiniz, 30 yaşda olanlar gənc sayılmır?

- İnsan özünü hansı yaşda olmasından asılı olmayaraq gənc hesab edirsə, deməli, o gəncdir. Gənclik yaşı 29-a qədərdir. Mən də o qanunun dəyişdirilməsində iştirak etmişəm. Bir az özümü günahkar da hesab edirəm. O vaxt belə idi ki, 16-35 yaşda olanlar gənc hesab edilirdi. Bu da çox böyük bir kateqoriya idi. Azərbaycan əhalisi ümumiyyətlə gəncdr. Statistikanı götürsək, uşaq yaşından 30 yaşına qədər olan vətəndaşlar ölkənin üçdə ikisini təşkil edir. 9 milyon yarım əhalidirsə, təxminən, üçdə iki hissəsi bu kateqoriyaya daxildir. Bunun da tam yarısını gənclər təşkil edir. Yəni təxminən 3 milyon yarımı. Azərbaycan sosial dövlətdir. Biz çox istərdik, vətəndaş elə bir yaş həddinə çatsın və düşünsün ki, dövlətin mənə etdiyi bura qədərdir. Bundan sonra mən çalışmalıyam ki, dövlət üçün nələrsə edim. Ona görə biz o yaş həddini azaltdıq.

BMT-də yaş həddi 25-dir. 29 yaş nədən irəli gəldi? Biz təxminən Avropa ölkələrindəki statistikanı və qanunları götürdük. Ortalama rəqəm seçdik. Avropada 30 yaş gənclər arasında ən yüksək yaş hesab olunur. Əksəriyyəti 25-26-27 yaşda olanlardır. Biz də təxmini 29 yaş götürdük. Ancaq Orta Asiya ölkələrində bu rəqəm 35-dir. İndi Rusiya da istəyir ki, yaş həddini azaltsın. Müəyyən bir yaşa çatdıqdan sonra insan artıq özü öz həyatını qurur. Həmişə dövlət onun qayğısına qalıb onu irəli çəkəsi deyil. Burada sadəcə olaraq, çox ciddi iki məsələ qalır: gənc ailələr və gənc alimlər.

Hesab edirəm ki, 29 məqbul yaş həddidir. Bu sahədə təklif daha çox ictimaiyyətdən gəlməlidir ki, alimlər və gənc ailələr üçün bu hədd dəyişdirilsin. Yəni bu qrupdan olan gənclərin ipotekalardan, sosial müavinətlərdən yararlanması üçün yaş həddinin dəyişdirilməsi vacibdir. Bizdə o da var ki, ailə üzvlərindən biri 29 yaşa qədər olduğu halda gənc ailə sayılır. Gənc ailələrin yaş senzini bir az da qaldırmaq lazımdır. Çox istərdim ki, gənclərimizin bu sahədə sayı çoxalsın. Bu sahədə, məncə, bir ictimai sifariş olmalıdır. Alimlərimiz, akademiklərimiz buna münasibətlərini bildirməli, yaş senzinin dəyişdirilməsi ilə bağlı təkliflərini verməlidirlər.

- Fərhad müəllim, müəyyən ölkələrlə əlaqələr üzrə gənclər təşkilatları var. Məsələn, Azərbaycan-Avropa, Azərbaycan-Slavyan, Azərbaycan-Britaniya gənclər təşkilatı və s. Onlarin işi həmin ölkələrlə bağlı iş aparmaqdı. Amma layihə verirlər, məsələn, Kürdəmirdə ailə sağlamlığı ilə bağlı tədbir keçirməklə bağlı. Ümumiyyətlə, gənclər təşkilatlarının təkmilləşdirilməsi prosesinə münasibətiniz necədir?

- Təşkilatın ümumi daxili siyasətini icraçılar müəyyən edir. Biz onların daxili işlərinə qarışa bilmərik. Yəni o, özü müəyyən edir ki, mən bu sahədə layihə həyata keçirəcəyəm. Biz onlara deyə bilmərik ki, siz adınıza uyğun gəlmir deyə, layihə həyata keçirməyin. Xaricdə olan gənclərimiz varsa və onlar gəlib ölkəmizdə öz bilik, bacarıq və təcrübələrini bölüşə bilirlərsə, burada qorxulu bir şey görmürəm.

- Misalçün fəaliyyət istiqaməti başqa olan bir təşkilat Yardımlıda gənclərin sağlamlığı ilə bağlı tədbir keçirir. Əslində sualın mahiyyəti bundan ibarət idi...
- Şəxsən mən özüm çalışıram ki, daha çox yerli layihələrə üstünlük verim. Müşahidə Şurasına təklif verəndə də deyirik ki, yerli layihələr çoxluq təşkil etsin, əsasən da bölgələrimizlə bağlı. Bu il 395 yerli, 13 beynəlxalq layihə dəstəkləndi. Aralarında təxminən 30-40 dəfə fərq var. Çalışırıq ki, yerlərdəki gənclərimiz də bu layihələrdən bəhrələnsin. Bu, onlara dövlət qayğısıdır, çünki vəsaiti ayıran da dövlətdir. Düzdür, beynəlxalq layihələr ölkəmizin tanınması, təbliği baxımdan yaxşıdır. Bu istiqamətdə o qədər böyük layihələr var ki, Azərbaycanı xaricdə tanıtmağa ehtiyacı yoxdur. Azərbaycan deyəndə bütün dünya bilir ki, ölkəmiz haradadır, necədir?! Ona görə də bu istiqamətdə tanıtıma elə də böyük ehtiyac görmürəm. Yaxşı olar ki, o biliklər, bacarıqlar ölkəmizdəki gənclərə təbliğ edilsin.

- Olurmu ki, kimsə desin ki, filankəs mənim qohumumdur onun layihəsini dəstəkləyin? Belə olanda nə edirsiniz?

- Desəm ki, olmur, yalan danışmış olaram. Azərbaycan balaca ölkədir. Burada insanların hamısı bir-birini tanıyır. Elə bir sahə yoxdur ki, orada insanlar bir-birlərini tanımasın. Tam səmimi deyim, Gənclər Fondu çalışır ki, maksimum dərəcədə hər şey şəffaf, gənclərə faydalı bir formada olsun. Biz ilk dəfə olaraq layihələrin internet vasitəsi ilə dəstəklənməsini həyata keçiririk. Layihələrin monitorinqini internet səhifəmizə keçirdik. Layihəni udan şəxsin əlaqə vasitələrini saytda yerləşdiririk. Misal üçün bir layihə Zərdab rayonunda həyata keçiriləcək. Layihədə iştirak etmək istəyən şəxslər layihə rəhbəri ilə əlaqə saxlayıb, öz istəklərini, təkliflərini deyə bilirlər. Və yaxud hansısa jurnalsit zəng edir ki, sizin layihədə iştirak edib, yazmaq istəyirəm. Biz bunu ona görə etmişik ki, insanlar burada tam şəffaf bir prosesin getdiyini görsünlər. Bəzən bizə zəng edirlər ki, sizdə belə bir layihə var, iştirak etmək istəyərdik. Biz də deyirik ki, layihəni keçirən təşkilatlara müraciət edin. Çünki biz o təşkilatların daxili işlərinə qarışmırıq. Amma tövsiyə edə bilərik ki, əməkdaşlıq etsinlər. Tapşırıqlara gəlincə, bəzən fondun daxilində də mübahisələr olur. Mən əməkdaşlar arasında açıq dialoqu xoşlayıram. Hər birinə də qaydalara riayət etməyi tapşırmışam. Və qaydalara tam əməl olunur. Bir dostumuzun bizim hesabatımızla bağlı mübahisəsi var idi. Amma yenə də biz öz istədiyimizi aldıq. Hərçənd ki, mətbuat nümayəndəsi idi. Uzun illərdi tanıyırdıq, amma yenə də istədiyimiz hesabatı aldıq. Biz şəffaflıq tələb edirik. Əsas şərtimiz budur.

- Qara siyahınız var?

- Təbii ki, var.

- Qara siyahıda fərdlər çoxluq təşkil edir, ya təşkilatlar?

- Fərdlər daha çoxdur. Çalışırıq, bu sahədə bir az da yeniliklər edək. Çox çətin sahədir. Proses başlayanda sevindik ki, bu, bir yenilikdir, daha çox gənclər olan sferanı əhatə edəcəyik. Ancaq bu sahədə daha çox təkmilləşməyə ehtiyac var. Çünki süni istifadələr çoxdur.

- Çeklərdən sui-istifadə edənlər olur. Yəni müəyyən qurumlardan çek alaraq təqdim edirlər. Belə hallarla qarşılaşırsınızmı?

- Bizim işçilərimiz çox təcrübəlidirlər. İstənilən halda dərhal saxta sənədi görürlər. Elə olur ki, qəbzlərin saxtalaşdırılması halları ilə qarşılaşırıq. Ancaq bütün hallarda bunların qarşısı alınır. Belə təşkilatlar, şəxslər qara siyahıya salınır. Bilirik ki, Azərbaycanda QHT sektoru inkişaf yolundadır. Ona görə də çalışırıq, neqativ hallara yol verilməsin. Elə olub ki, ilkin mərhələdə verdiyimiz maliyyəni də dövlət büdcəsinə qaytarmışıq. İlkin olaraq 70 faiz layihənin icrasına ayırmışıq və sonra bilmişik ki, saxta sənəd var. Həmin maliyyəni tələb edib, geri qaytarmışıq.

- Müsahibələrinizdən birində qeyd etmişdiniz ki, layihələrin əksəriyyəti erməni məsələləri ilə bağlı mübarizəyə həsr olunmalıdır. Bu sahədə layihə daxil oldumu? Əgər daxil olmayıbsa, bununla bağlı əlavə təkliflərin hazırlanması nəzərdə tutulubmu?

- Bu məsələyə biz hər dəfə müsabiqədə yer veririk. Bu gün Azərbaycanın yeganə problemi Dağlıq Qarabağ münaqişəsidir. Mən bir vətəndaş olaraq, tam əminəm ki, yaxın zamanda bu məsələ öz həllini tapacaq. Biz artıq müəyyən mərhələləri keçmişik və yekun mərhələdəyik. Bu yaxınlarda çox maraqlı bir statistika oxudum. Sorğu keçirilmişdi. Bakı şəhərində əhalinin 80 faizdən çoxu demişdi ki, əgər müharibə başlayarsa, Azərbaycan öz torpaqlarını geri alacaq. Bu vətəndaşın öz dövlətinə olan əminliyidir. Hər kəs inanır ki, cənab Prezident əmr versə, Azərbaycan ordusu tezliklə torpaqlarımızı işğaldan azad edəcək.
İkinci bir məsələni qeyd edim. Bu sahədə layihələr çoxdur. Biz növbəti ildən bu sahəyə xüsusi diqqət ayıracağıq. Çox güman ki, yaxın vaxtlarda bu sahə üzrə yeni müsabiqə elan olunacaq. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı araşdırmaların maliyyələşdirilməsini planlaşdırırıq. Bu digər müsabiqələrdən kənar bir müsabiqə olacaq. Bunun qaydaları hazırlanır. Çox güman ki, yeni formatda bir müsabiqə elan olunacaq. Biz nəinki yerli, hətta xarici araşdırmaçıların da diqqətini cəlb edə biləcəyik.

- Hər kəs bilir ki, layihələrin maliyyələşdirilməsi sistemli şəkildə həyata keçirilir. A,B,C kateqoriyalı layihələrdən söhbət gedir. Yəqin, sizdə hər hansı bir statistika var. Ən çox qrant verilən istiqamət və ya ən az istifadə edilən, yaxud ümumiyyətlə, istifadə olunmayan istiqamət varmı?

- Kateqoriyaların hamısı gənclərə maraqlıdır. Bir az beynəlxalq sahəyə maraq azalıb. Çox vaxt bu maliyyə problemləri ilə əlaqədar olur. Görünür, bizim ayırdığımız maliyyə kifayət etmir. Yəni bu da bizim imkanlarımız çərçivəsindədir. Biz bu problemi qəbul edirik. İstəyirik ki, bu təşkilatlar özlərinə digər partnyorlar tapsınlar - biznes və s. sahələrdə. Yəni onların güvənc yeri tək Gənclər Fondu olmasın. Yəni bu sahədə müştərək layihələrin keçirilməsinə ehtiyac var. Bir neçə partnyor olanda onun effekti daha çox olur. Onu da deyim ki, bu qrant müsabiqəsində 1087 layihə qəbul olunub. Açığı mən gözləmirdim. Bizim komissiya üzvləri gecə gündüz bu layihələri vərəqləyirdi. Bir sıra neqativ hallara da rast gəlirdik. Böyük iş böyük əmək tələb edir. Ən çox maraq təhsil və ekologiya, vətənpərvərlik sahələrinədir.
- Məsələn bir layihənin adını çəkə bilərsinizmi, oxuyanda dediniz ki, bax, bu əladı...

- “Xarı bülbül” adında kiçik bir film çəkilib. Sözün düzü, bunu çox bəyəndim, çox təsirli filmdir. Başqa bir misal da çəkə bilərəm. Məsələn, qum üzərində rəsmlər. Bir xanım bundan çox gözəl istifadə edib. Qarabağ bölgəsində Qarabağ festifalı layihəsi... Görürsünüz, sahələrə görə layihələr də fərqlidir. Gənclərin QHT-ləri idarə etməsindən tutmuş, vətənpərvərlik sahəsində çəkilən filmlərə qədər. Gənc jurnalistlər üçün təlimlərin keçirilməsi layihələri də maraqlıydı. Gənclərimizin kreativ ideyaları o qədər fərqlidir ki, adamın özünə xoş gəlir.

Adam var ki, 10-12 layihə ilə müraciət edir. Onları elə fərqli və gözəl yazır ki, fikirləşirsən, bir insan bunu necə edə bilər?

- Bizim yerli donorların xaricdəki QHT-lərə qrant ayırması ilə bağlı söhbətlər var. Gənclər fondunun vəziyyəti imkan verirmi ki, xarici QHT-lərə maliyyə ayırsın?

- Biz o imkanlardan yararlana bilərik. Gənclər Fondunun əsas məqsədi ondan ibarətdir ki, sırf azərbaycanlı gənclər bundan faydalansın. Norveç Azərbaycan Gənclər Təşkilatının da bir layihəsini maliyyələşdirmişik. Azərbaycanlı gənclərin xarici ölkələrdə təşkilatları varsa, biz üstünlük verərik ki, o layihələr maliyyələşsin. QHT Şurasının maliyyələşdirdiyi layihələr barədə mətbuatdan oxuyuruq. Bu, effektiv bir siyasətdir. Müsbət haldır ki, biz də beynəlxalq səviyyədə donora çevrilirik.

- Hesabatlılıq formalarının çətinliyi layihə verən gəncləri növbəti dəfə layihə vermək fikrindən daşındırmırmı? Bu hesabatlılığı gələcəkdə sadələşdirilmiş bir formaya keçirmək olmazmı?

- Əslində, hazırki proses çox sadədir. Müqavilələrdə hər şey bənd-bənd qeyd olunub. Bütün prosedurlar burada öz əksini tapıb. Bəzi gənclərimiz buna səthi yanaşırlar. Layihəni icra edib sadə şəkildə hesabat gətirirlər. Bizim də şərtlərimiz var. Bunu əvvəlcədən oxumaq lazımdır. Lazımı sənədi tapa bilmirsə, bizə müraciət etməlidir. Gənclər və İdman Nazirliyinin hər bölgədə nümayəndəliyi var. Biz çalışırıq ki, o nümayəndəlik vasitəsi ilə layihələrin monitorinqi keçirilsin. Çalışırıq ki, yerlərdə Gənclər və idman idarələri keçirilən layihələrdə iştirak etsinlər. Onların dəstəyi ilə layihələr daha güclü, effekiv olur. Gün ərzində mənə facebook və email vasitəsi ilə yüzlərlə məktub gəlir ki, necə əməkdaşlıq edək? Cavab yazıram ki, saytımıza diqqət edin, bütün prosedurlar orada əksini tapıb. Ona görə də tövsiyyə edirəm ki, bizimlə əməkdaşlıq etmək istəyənlər əvvəlcədən qaydalarla tanış olsunlar. Hazırda xüsusi monitorinq anketi qurmuşuq. Bizim nümayəndələr layihələrdə iştirak edəcək və qiymətləndirmə aparacaqlar.
- Fondun regionlar üzrə nümayəndəliklərinin açılması nəzərdə tutulubmu?

- Biz prosesi daha da asanlaşdırmaq istəyirik. Elektron hökumət layihəsi çox inkişaf edib. Bundan sonra çalışacağıq ki, hesabatlar da elektron formada verilsin. İnsanlar əziyyət çəkib bizim ofisə gəlməsinlər. Bu reallaşandan sonra nümayəndəliklərin açılmasına ehtiyac qalmayacaq. Çünki hesabatlar elektron olacaqsa, sənədləşmə onlayn həyata keçiriləcəksə, buna ehtiyac olmaz.

- Bu gün gənclərimizin Avropa İttifaqının layihələrində iştirakı Sizi qane edirmi? Sizin fondun beynəlxalq əməkdaşlığı hansı səviyyədədir?

- İndiki formatda qane etmir. Mən 2006-ci ildən 2013-cü ilə qədər Avropa Şurasında komitə sədri və üzvü olmuşam. Orada olduğum dövrdə elə məqamlar olub ki, Azərbaycandan gələn layihələrin sayı bizdən sonra ikinci yerdə olan ölkələrdən iki dəfə artıq olub. Əgər Azərbaycandan gələn layihələrin sayı 30 idisə, ikinci yerdə gələn ölkələrin layihələrinin sayı 13, 14, 15 olurdu. Biz daha çox layihə ilə müraciət edirdik. 3-4 il biz birinci yerdə olmuşuq. Hətta Avropa ekspertləri özləri gəlib bu layihələrlə yerində tanış olublar. Artıq dövlətimiz o qədər güclənib və imkanları artıb ki, gənclərimizin hansısa beynəlxalq fondlara müraciət etməsinə ehtiyac qalmayıb. Bu gün ölkəmizdə artıq 6 fond gənclərə istədikləri ideyanı gerçəkləşdirməyə imkan yaradır.

- Bəzi gənclər var ki, məhz xaricdən qrant almağa üstünlük verirlər. Sizcə, buna səbəb nədir?

- Əgər hər hansı bir şəxs xaricdən maliyyə alıb onu ökəsinin əleyhinə istifadə edirsə, ən azından unutmamalıdır ki, Azərbaycan onu böyüdüb, ona təhsil verib. Bu insanın öz dövləti qarşısında borcu var. Dövlətin isə onun üzərində haqqı var. Ulu öndər hər zaman deyirdi ki, hakimiyyətə qarşı müxalifət olmaq olar, amma ölkəyə qarşı, dövlətə qarşı müxalifət olmaq olmaz. Gənc əgər hakimiyyətə qarşı müxalifətdədirsə, bu ayrı məsələdir. Ancaq ölkəsinə qarşı düşmənçilik edirsə, bu heç bir ləyaqətə sığan məsələ deyil. Təəssüf ki, bizdə belə insanlar da var. Azərbaycan gənc və müstəqil dövlətdir. Uzun illər əsarətdə olmuşuq. Bəzən bir sıra məsələləri tənqid etmək olar, ancaq gərək eyni zamanda bir çıxış yolu da təklif edəsən. Gedib xarici təşkilatlarda ölkəni pisləyirlər, əleyhinə danışırlar. Hətta bəzən hakimiyyətin həmin tədbirdə iştirak edən nümayəndələrini təhqir edirlər. Böyük nəsil xaricdən alınan o qrantlarla yaşayır. Bəzən baxıb təəccüblənirsən. Gənclərimiz belə addım atmamalıdır. Dövlət də buna görə belə imkanlar yaradıb ki, gənclərimiz belə yollardan uzaq olsunlar. Tam əminliklə deyirəm ki, qrant alınan təkilatlar və dövlətlər Azərbaycanın stabilliyini istəmirlər. Onların marağında deyil ki, bu gun Azərbaycan güclü, öz mövqeyinin üzərində dayanan bir dövlətdir. Burada hakimiyyətlə vətəndaşların bir vəhdəti formalaşıb. Bəzi müxalifət partiyalarında olanlar onların sıralarını tərk edirlər. Görürlər ki, ölkədə vəziyyət necədir. İnkişaf, tərəqqi var. Müxalifət partiyalarının siyasəti isə ölkəni uçuruma aparmaqdır.

- Niyə fond gənclərin ixtiralarına, intellektual televiziya layihələrinə dəstək vermir? Yəni belə layihələrə varmı?

- Televiziya oyunu layihəsi var. Biz onun partnyoruyuq. Həmin layihəyə dəstək veririk. Teleməkanda növbəti ildə də bir sıra yeni layihələrimiz olacaq. Gənclərin ixtiraları ilə bağlı da hər zaman dəstək veririk. İxtira deyəndə, yəqin ki, çoxları bunu elmi ixtira kimi başa düşür. Amma bu, təkcə elmlə bağlı deyil. Smartfonlardakı hər hansı bir yenilik də bir ixtiradır. Yox, əgər elmi ixtirlardan söhbət gedirsə, bunun üçün elm fondu var.
Biz gənclərin bacarıq və təkliflərindən, gördüyü işlərdən danışırıq. Həmişə bu sahədə istiqamət və dəstək vermişik. Avropa oyunları ilə bağlı gənclərdən çoxsaylı təkliflər almışıq, nəzərdə tutmuşuq ki, gələcəkdə bunları da qiymətləndirək.

- Gənclərin asudə vaxtını keçırmək üçün yerlərin olmaması, gənclər evinin olmaması sizi narahat edirmi?

- İndi bölgələrdə 31 gənclər mərkəzi tikilib. Dəstəklədiyimiz layihələrin əksəriyyəti bu mərkəzlərdə həyata keçirilir. Mərkəzlərin işi intensivləşib.
Bayaq zənglərlə bağlı sual verdiniz. Gündə, bəlkə də, yüzlərlə zəng gəlir ki, biz necə edək bizim uşaq aktiv olsun. Valideynlər istəyir uşaqları həyatda aktiv olsunlar. Bununla bağlı bizdə müxtəlif könüllülük proqramları, layihələr var. Onlara istiqamət veririk. Hər gün ölkəmizdə beynəlxalq forumlar, yarışmalar keçirilir. Elə bir tədbir yoxdur ki, orada könüllülər iştirak etməsin. Bəzən xarici dil bilən gənclərimiz xarici ölkə vətəndaşlarına ölkəmizlə bağlı elə dolğun məlumat verirlər ki, bu daha inandırcı olur. Hazırda gənclər mərkəzləri öz fəaliyyətlərini qururlar. Bu sahədə proses gedir. Gənclər siyasətinin aktiv təbəqəsi tələbələrdir. Bu, regionlarda da hiss olunur. Gəncə şəhərinin Avropa Gənclər Paytaxtı olmasında Gəncə gənclərinin çox böyük əməyi var. Orada “Odlar yurdu” təşkilatı fəaliyyət göstərir. “Gəncə 2016” və “Gələcəyə körpü” Gənclər Təşkilatlarını da qeyd etmək lazımdır. Mingəçevirdə də belə təşkilatların sayı artır.
Bir dəfə bir layihə həyata keçirirdik. Həmin layihədə ətraf rayonlardan o qədər aktiv gənclər gəlmişdi ki, indi mən onların əksəriyyətini böyük şirkətlərdə görürəm. Yaxınlaşıb tanışlıq verirlər ki, 2003-cü ildə sizin seminarda iştirak etmişik. Yəni gənclərin bölgələrdəki fəaliyyəti də diqqətimizdədir və dəstəyimizi əsirgəmirik.

- Bakıda niyə Gənclər evi yoxdu?

- Cənab Prezidentin bununla bağlı sərəncamı var. Bu məsələ Dövlət Proqramına da salınıb. İş gedir.

- Layihələrlə bağlı statistikanı qeyd etdiniz. Bu qədər layihəni oxudunuz, tanış oldunuz, gənclərin yanaşmasını gördünüz. Yekun olaraq gənclərə sözünüz nədir?

- Bugünki situasiya artıq bizi sevindirir. Gənclərimiz belə kreativ, yenilik gətirəcək, daha çox gənclər qruplarını əhatə edəcək ideyalarla çıxış edirlər. Mən həmişə istəyirəm ki, gənclərimiz daha çox intellektual sahəyə diqqət ayırsınlar. Hazırda bu geniş vüsət alıb. Elə yarışmalar var ki, 300-400 komanda iştirak edir. Bizim “Xəmsə” adlı intellektual oyunumuz var, digər oyunlarımız da var: “Breyn ring” və “Nə? Harada? Nə zaman?”. Bu oyunlarda bölgələrdən olan gənclər də iştirak edir. Yəni rəqabət var. İstərdim ki, bu hərəkat daha çox inkişaf etsin. Gənclərimiz daha çox belə layihələrlə çıxış etsinlər.
Bizim bir layihəmiz vardı kitabları telefona yazıb oxumaq, istərdik bu cur layihələr davam etsin ki, gənclər kitab oxumağa vaxt ayırsınlar.

Dövlətimizə, onun gələcək inkişafına öz vətəndaşlıq borclarını ödəsinlər. Çünki bugünkü Azərbaycan gəncliyi Azərbaycan dövlətinin gələcəyinin qarantıdır.

 Ölkə.Az