Millət vəkili: \"Bu vəziyyət 6 ay davam etsə, Neft Fondu 1,5-2 milyard dollar itirəcək\"

"Neft Fondunun təsdiq olunmuş büdcəsinə uyğun olaraq, 2015-ci ildə Fondun gəlirlərinin 10 246 611,9 min manat, xərclərinin isə 11 813 909,2 min manat təşkil etməsi nəzərdə tutulur"

Milli Məclisin deputatı, iqtisadiyyat elmləri namizədi Əli Məsimli Dövlət Neft Fondunun son vəziyyətini geniş şərh edib.

Millət vəkilinin Ölkə.az-a verdiyi şərhi sizə təqdim edirik:

"Dövlət Neft Fondunun büdcəsinin gəlirləri neft müqavilələri üzrə Azərbaycanın payına düşən karbohidrogenlərin satışından əldə edilən xalis gəlirlər, karbohidrogen ehtiyatlarının işlənməsi ilə əlaqədar sərmayəçilər tərəfindən müqavilə sahəsindən istifadə üçün ödənilən akrhesabı ödənişlər,neftin və qazın Azərbaycan Respublikasının ərazisi ilə ötürülməsindən əldə edilən gəlirlər, Dövlət Neft Fondunun valyuta aktivlərinin yerləşdirilməsindən və idarə olunmasından əldə edilən gəlirlər, Neft-qaz sazişlərinin imzalanması və ya icrası ilə bağlı sərmayəçilər tərəfindən ödənilən bonuslar, qanunvericiliyə uyğun olaraq digər gəlirlər və daxilolmalar hesabına formalaşır. 19 dekabr 2013-cü il tarixli xüsusi Prezidenti Fərmanı ilə Neft Fondunun təsdiq olunmuş büdcəsinə uyğun olaraq, 2014-cü ildə Fondun gəlirlərinin 11 626 943,4 min manat, xərclərinin isə 11 349 934,8 min manat təşkil etməsi nəzərdə tutulurdu. Lakin sonradan 2014-cü il 10 aprel tarixli Fərmanla Dövlət Neft Fondunun 2014-cü il üçün büdcəsinə dəyişikliklər edildi. Neft Fondunun büdcə xərclərinin ümumi həcmi 11 349 934,8 min manatdan 10 590 034,8 min manata qədər azaldıldı. 2014-cü il ərzində Azərbaycanın Dövlət Neft Fondunun büdcə gəlirləri 12 milyard 731 mln. manat, xərcləri isə 10 milyard 117,2 mln. manat təşkil edib. 2015-ci il yanvarın 1-ə Fondun aktivləri 2014-cü ilin əvvəlinə (35 mlrd. 877,5 mln. dollar) nisbətən 3,42% artaraq 37 mlrd. 104,1 mln. dollara bərabər olub.

Neft Fondunun gəlirlərinin 96-97 faizi neft müqavilələri üzrə Azərbaycan Respublikasının payına düşən karbohidrogenlərin satışından əldə edilən xalis gəlirlər hesabına formalaşır. 2014-cü ilin birinci yarısında denya bazarında Azəri-Light markalı neftin qiyməti 109-113 dollar arasında olsa da ötən ilin ikinci yarısında qiymətlər kəskin surətdə aşağı düşdü və bu da Dövlət Neft Fondunun gözlədiyi yüksək gəlirləri əldə edə bilməməsi ilə nəticələndi. Bununla belə 2015-ci il yanvarın 1-ə Fondun aktivləri 2014-cü ilin əvvəlinə (35 mlrd. 877,5 mln. dollar) nisbətən 3,42% artaraq 37 mlrd. 104,1 mln. dollar bərabər olub. Bununla yanaşı 2014-cü ildə valyuta məzənnələrinin dəyişməsindən yaranan fərq ilə bağlı Fondun büdcədənkənar xərclərində kənarlaşmalar olub.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 19 yanvar 2015-ci il tarixli Fərmanı ilə Dövlət Neft Fondunun 2015-ci il üçün büdcəsi təsdiq edilib. Neft Fondunun təsdiq olunmuş büdcəsinə uyğun olaraq, 2015-ci ildə Fondun gəlirlərinin 10 246 611,9 min manat, xərclərinin isə 11 813 909,2 min manat təşkil etməsi nəzərdə tutulur. Amma neftin dünya bazarındakı qiyməti 50 dolların ətrafına endiyindən, qiymətin necə ay bu səviyyədə qalmasından asılı olaraq Neft Fondunun gəlirləri də bir o qədər azalcaq. Əgər neftin qiyməti 2015-ci ilin birinci rübünə qədər hazırkı səiyyədə qalsa Neft Fondunun gəlirləri 750 milyonla 1 milyard dollar arasında, 6 ay davam etsə, 1,5-2 milyard arasında, ilin sonuna qədər davam etsə isə 3-4 milyard dollar arasında azala bilər.Ona görə də arzu edək ki, neftin qiyməti tədricən qalxsın və Dvlət Neft Fondunun gəlirləri də buna müvafiq olaraq artmağa başlasın".

Xatırladaq ki, Azərbaycanın Dövlət Neft Fondu bir ilə 2 milyard dollara yaxın pul itirib.

Fatimə İbrahimova
Ölkə.az