Məhkumlar. “Elə bilirsiniz, azadlığa çıxmağımı istəyirəm?"

“Yaşadığımın tək əlaməti odur” dedi.

“Necəsən?”, deyə soruşdum. "Bilmirəm” dedi, “unutmuşam” dedi. “İllərdir necə olduğumu hiss etmirəm” dedi. “Öncələr havanın, suyun temperaturunu, şaxtanı duya bilirdim. Quşların, dənizin dalğalarının səsini eşidə bilirdim. İndisə heç nə görmürəm, duymuram” dedi. “İnsan azad olanda heç nəyin fərqinə varmır. Həmişə sitəm edir, şikayətlənir nələrdənsə. Hər xırda problemi böyüdərək, çox böyük bir dərdinin olduğuna inandırır özünü. İnsanların onu anlamadığını fikirləşir. Bir də məhrum olsa azadlığından, həyatından. Görəsən onda hansı sitəmləri edəcəkdi? Utanacaqmı görəsən əvvəlki sitəmlərindən?

Amma burda kiminsə sitəm etdiyini görməmişəm. Hamı susur. Sitəmlərin mənasız olduğundanmı, ya nədəndi bilmirəm? Amma susur hamı. Mən də susuram. Yalnız ürəyimlə danışıram. Danışmağa da haqqımın olmadığını düşünürəm. Sonuncu dəfə 10 il öncə danışmışam. Bundan sonra da susacam. Axı bundan sonra danışmaq nəyə yarayar? Kimin üçün danışacam? Nəyin üçün? Amma hərdən adam lap darıxır burda. Əslində darıxmaq hissimi də unutmuşam. Nə olduğunu bilmirəm, amma darıxmağa bənzəyir” dedi. “Darıxmaq olduğunu hardan bilirsən?” deyə soruşdum. “Ürəyim sıxılanda darıxırdım əvvəllər” dedi. “Təkcə ürəyinimi hiss edirsən?” dedim. “Yaşadığımın tək əlaməti odur” dedi. Bütün bunların səbəbini soruşmadım ondan. Axı bundan sonra nə anlamı var idi? Sadəcə “bütün bunlara dəyərdimi?” deyə, soruşdum. “Dəyməzdi” dedi. “Heç nə üçün dəyməz insanın mənəvi cəhətdən məhv olmasına, çürüməsinə.

Hər xırda sitəmimdə yanımda olub dəstək olanlar, indi ən böyük sitəmimdə yoxdular yanımda. Lazımı zamanda yanında heç kim yoxdusa, başqa vaxt nəyinə gərəkdilər?” “Heç kimin yoxdurmu?” deyə soruşdum. “Var” dedi. “Amma var ola-ola yoxdurlar. Mən onlar üçün ölmüşəm. Fikirləşirəm, kaş həqiqətən ölərdim, amma canlı ölü olmazdım. Yeriyən ruh olmaq çox çətindi”. “Keçmişini unutmağa çalışmısanmı?” deyə soruşdum. “Yalnız çalışmışam” dedi. “Amma bacarmamışam. Mən unutduqca, unutduqlarımı da xatırladım. Mən keçmişi sildikcə, o yenidən yazılırdı. Daha acı, daha məhvedici yazılırdı həm də.

Ona görə də unutmaq hissimi də unutmuşam. Yoxdu artıq bu hiss də”. “İndi ən çox nəyi istəyərdin?” deyə soruşdum. “Elə bilirsiniz, azadlığa çıxmağımı istəyirəm? Yox, istəmirəm. Heç görmüsüzmü, kökündən çürümüş dibçək gülü yenidən çiçəklənsin? Mən azadlığı unutmağa çalışan vaxt o məni çoxdan unudub. Bir də çətin yadına düşəm” dedi və susdu. O hələ uzun müddət də susacaqdı. Amma çürümüş dibçək güllərinin yenidən çiçək açaçağına inanmaq istəyirəm və inanıram. Əslində çox yaxşı olardı, o güllərin çürüməsinə izn verməyək. Çünki onları yenidən həyata qaytarmaq daha çətindir,nəinki çürüməyə qoymamaq…

Nigar SƏMƏDLİ