Gülüşə səbəb olan insanın faciəsi. "...bütün klounlar onun kimidir"

Gülüşə səbəb olan insanın faciəsi

Qəribədir. Həmişə kloun görəndə E.L.Voyniçin “Ovod” əsərinin qəhrəmanı gəlir gözlərimin önünə. Elə bilirəm bütün klounlar onun kimidir. Amma mənim üçün bir fərqləri var onların. Romanda qəhrəmanı məcbur edirlər istəmədiyi işi görməyə, mənim gördüyüm klounlar isə özləri məcbur olur. Bu daha böyük fəlakətdir məncə.

Siz necə görürsünüz, bilmirəm, amma mən həyatı bitmiş insanlar kimi görürəm onları və acıyıram. Saxta simaları ilə gözləri arasındakı fərqi görmək mənə çox əzab verir. Hər kəs onlara güləndə mən sadəcə uzaqdan baxıb təxmin etməyə çalışıram həmin vaxt onların düşündüklərini…

Güzgüyə baxdı və özünü tanımadı. Bu sima onun idimi? Bu qədərmi dəyişmişdi o? Nə vaxtsa inanardımı, görəsən, ona belə bir vəziyyətə düşəcəyini söyləsə idilər? Bir neçə dəqiqəsi qalmışdı insanların arasına çıxmağa. Ölümə bərabər bir neçə dəqiqə. Hər gecə olduğu kimi bu bir neçə dəqiqədə düşünürdü öz-özünə. Fikrə getdi və gözlərinin önünə böyük bir teatr səhnəsi gəldi. Saysız-hesabsız tamaşaçı alqışının sədaları altında öz dəbdəbəli geyimində səhnəyə çıxdı. Ən sevdiyi an idi. Hər kəs onu alqışlayır və bura məhz onun üçün gəldiklərini göstərirdilər. İnsanların səni özəl hesab etməsini bilmek necə də gözəl hisdir! Birdən ayrıldı xəyallarından. Ayırdılar onu. Hər gecə olduğu kimi. Öyrəşmişdi artıq bu vəziyyətə. Zamanının bitdiyini söylədilər ona.

Sanki həyatdakı zamanının bitməsini xəbər verirdilər. Hər gecə bitirdi onun zamanı. O hər gecə yaşayaraq ölürdü. Bir insanın məcbur olaraq etdiyi bütün şeylər onun ölümünə bərabərdir əslində. Bir daha güzgüdə tanımadığı simaya baxdı və səhnəyə çıxdı. Az öncə xəyalına gətirdiyi səhnəyə çıxırdı sanki. Amma nə bir alqış, nə bir özəl hiss. Heç biri yox idi. Güzgüdə gördüyü simanın ona məxsus olması yalnız bu an onu qane edirdi. Əsl simasını gizlətdiyi üçün. Onun qəlbini əks etdirən kədərli görünüşünü əlvan rənglər, saxta gülüş və bəzəkli geyimi gizlədirdi. Saxta gülüş idi. Qəlbi gülmürdü çünki. Bu dünyada ən böyük fəlakət kədərli bir insanın gülümsəməyə çalışmasıdır. Qəlbindən gəlmir çünki. Onun qəlbi həmin an böyük səhnədə, alqışların yanında idi. Arzularının yanında. Puç olmuş arzularının yanında idi.

Və birdən arzularından ayrıldı. Bu dəfə özü ayrıldı. Heç kim ayırmadı onu. Bu arzuların ona heç nə gətirmədiyini anladığı üçün ayrıldı və səssizcə “öz böyük səhnəsini” tərk etdi.

Nigar SƏMƏDLİ