ABŞ və Qərb Kremldən MDB məkanını tələb edir: Yeni dünya düzəni Rusiyaya qarşı çevrilir

ABŞ və Qərb hazırda siyasi-psixoloji gərginliyi artırmaqla, əslində, Kremli Rusiyanın sərhədləri içərisinə qapatmaq ssenarisi üzrə hərəkət edir; Görünən odur ki, yekun nəticəyə əminlik yaranmayınca, yeni dünya düzənində pay ayrılmadığı müşahidə edilən Rusiyanın hətta geri çəkilməsinə belə, imkan verilməyəcək...

"Ölkə.az" musavat.com-a istinadla bildirir ki, Ukrayna böhranı ABŞ və NATO-nun Rusiya ilə siyasi psixoloji savaş predmetinə çevrilməyə başlayıb. Belə ki, Rusiya və Ukrayna arasında müharibənin olub-olmayacağı hələ də ciddi şübhələr doğurur. Ancaq buna baxmayaraq, ABŞ və NATO Rusiyaya qarşı psixoloji savaşın mümkün qədər dərinləşməsi üçün əlindən gələn hər şeyi edir.

Onu da qeyd edək ki, ABŞ və NATO-nun Kremli siyasi-psixoloji gərginlikdə saxlama kampaniyası bir neçə istiqamət üzrə inkişaf etdirilir. Əsas istiqamət kimi Rusiyanın tezliklə Ukraynaya qarşı hərbi əməliyyatlara başlayacağı barədə Qərbin intensiv xarakterli propoqandasını qeyd etmək olar. Çünki, ABŞ başda olmaqla, Qərb ölkələri Rusiyanı ittiham etməklə yanaşı, Kremlin savaşa başlayacağı tarix üzərindən bütün dünyada xof yaratmağa çalışırlar.

Böyük ehtimalla belə qorxunc proqoqanda ilk növbədə hazırda kəskin ziddiyyətlər yaşanan Qərb siyasi dairələrini Rusiya təhlükəsinə qarşı vahid düşərgədə birləşdirməkdir. Anlaşılan odur ki, Qərb strateqləri yeni dünya düzəninin formalaşmaqda olduğu bu mərhələdə Rusiyanın öz sərhədləri içərisinə sıxışdırılmasına xüsusi önəm verirlər. Və burada dünyanın yenidən bölüşdürülməsi prosesində Rusiyanın oyundankənar vəziyyətə salınmasına yönəlik hədəflərin ola biləcəyi də qətiyyən istisna deyil.

Ancaq onu da qeyd etmək lazımdır ki, Rusiyaya qarşı belə total siyasi-psixoloji təzyiq göstərilməsinə Kremlin aqressiv davranışları da kifayət qədər ciddi bəhanələr verməkdədir. Hər halda, Ukrayna sərhədləri ətrafında çoxlu sayda canlı qüvvənin və hərbi texnikanın cəmləşdirilməsi ABŞ və Qərbin Rusiyanın savaşa hazırlaşdığı barədə iddialarına haqq qazandırmış olur. Və son vaxtlar Kremlin bu bəhanələrin ABŞ və Qərbə "hədiyyə" edilməsinin səhv olduğu qənaətinə yaxınlaşdığı da nəzərə çarpır.

Məsələ ondadır ki, Kreml Ukrayna sərhədləri ətrafında Rusiya qoşunlarının son təlimlərini nəzərdə tutulan vaxtdan daha öncə yekunlaşdırdı. Buna paralel olaraq, Rusiyanın xarici işlər naziri Sergey Lavrov bir çoxları üçün gözlənilməz olan açıqlama ilə çıxış etdi. Və bu, hazırda həm Qərbdə, həm də Ukraynada bir qədər çaşqınlıq yaratdı.

Çünki, rus xarici işlər naziri Rusiyanın Ukraynaya hücum etməyəcəyini əminliklə vurğuladı. Eyni zamanda, zamanda o, bildirdi ki, Kremldə Ukraynaya qarşı müharibəni ümumiyyətlə, təsəvvür etmirlər: "Hər kəs əmin ola bilər ki, əgər, Ukrayna ilə savaş olacaqsa, bunu ilk başladan tərəf Rusiya olmayacaq".

Göründüyü kimi, kifayət qədər inandırıcı görünən açıqlamadır. Böyük ehtimalla Kreml bu açıqlama və hərbi təlimlərin tez-tələsik yekunlaşdırılması ilə Rusiyanın beynəlxalq rəqiblərinin əsas proporsiyada mövzusunu əhəmiyyətdən salmağa çalışır. Və Ukrayna cəbhəsindən verilən reaksiyaları nəzərə aldıqda, Rusiyanın bu manevrinin gözlənilən effektə yaxınlaşa biləcəyi də qətiyyən istisna deyil.

Məsələ ondadır ki, Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski Qərb siyasi dairələrindən rəsmi Kiyevin narazılığını ehtiyatla da olsa, dilə gətirdi. Prezident Vladimir Zelenski vurğuladı ki, Qərb ölkələrinin Ukraynadan diplomatik təmsilçilərini evakuasiya etmələri olduqca səhv addımdır. Eyni zamanda, Qərb siyasətçilərinin davamlı olaraq, Rusiyanın Ukraynaya hücum edəcəyini iddia etmələri də rəsmi Kiyevi ciddi şəkildə narahat edir. Və prezident V.Zelenski üstüörtülü şəkildə belə iddiaların Ukraynanı hərbi təhlükə qarşısında qoymaqla yanaşı, həm də ölkəyə siyasi-iqtisadi cəhətdən ziyan verdiyinə eyham vurub.

Göründüyü kimi, Rusiya Ukraynaya qarşı savaşa başlamaq niyyətindən uzaq olduğunu bildirir. Rəsmi Kiyev isə mövcud situasiyanın davam etdirilməsində maraqlı olmadığını sezdirməyə çalışır. Halbuki, bütün bunların ABŞ və Qərbin öz hədəflərindən imtina etməsinə səbəb olacağı da hələlik inandırıcı görünmür.

Əksinə, ABŞ və Qərb atdığı addımlarla Rusiyanı hərbi-siyasi, eləcə də, psixoloji gərginlik içərisində saxlamaqda israrlı olduğunu biruzə verir. Son məlumatlara görə, ABŞ-dan Ukraynaya göndərilən silah dolu hərbi-nəqliyyat təyyarələrinin sayı artıq 45-ə çatıb. Həmin təyyarələrin Ukraynaya daşıdığı hərbi texnikanın dəyərinin 200 milyon dollardan artıq olduğu bildirilir.

Digər tərəfdən, Kremli hədələyən açıqlamalar da öz intensivliyini qoruyur. Üstəlik, Rusiyanın hədələnməsində NATO-nun baş katibi Yens Stoltenberq xüsusi fəallıq göstərir: "NATO Ukrayna ətrafındakı vəziyyətlə bağlı Rusiya ilə dialoqa hazırdır. Lakin vəziyyət gərginləşsə, bu, Rusiyaya baha başa gələcək".

NATO baş katibi vurğulayıb ki, bütün dünya üçün Ukrayna böhranının siyasi-diplomatik yolla həlli daha sərfəlidir: “Ancaq biz ən pis ssenariyə də hazırıq. Rusiya növbəti dəfə Ukraynaya qarşı güc tətbiq etsə, iqtisadi və siyasi sanksiyalarla bunun əvəzini ödəməli olacaq. Biz Ukraynaya onun özünümüdafiə hüququnu dəstəkləmək üçün yardım göstərəcəyik”.

Belə anlaşılır ki, Kreml hətta açıq şəkildə geri çəkilsə belə, ABŞ və Qərb öz hədəflərinə çatana qədər Rusiyaya qarşı hərbi-siyasi kampaniyanı davam etdirəcək. Çünki, əsas məqsəd Rusiyanın sadəcə, geri çəkilməsi ilə məhdudlaşmır. Yəni, ABŞ və Qərbin yaxın perspektiv üçün böyük planı Rusiyanın öz sərhədləri içərisində qapalı qalmasına nail olmaqdan ibarətdir.

Təbii ki, Rusiyanın beynəlxalq məkanda sıxışdırılması Azərbaycan da daxil olmaqla, postsovet ölkələri üçün daha sərfəli manevr imkanları aça bilər. Hər halda, ABŞ və NATO hələlik nə qədər ehtiyatla davranmağa çalışsa da, əsas hədəfi kimi, MDB ölkələri üzərində Rusiyanın mütləq hegemoniyasını zəiflətməyə cəhd göstərir. Və hadisələrin belə inkişafı son nəticədə olduqca ciddi geopolitik dəyişikliklər də vəd edir.

Məsələn, davamlı olacağı təqdirdə, belə vəziyyət Azərbaycan üçün də kifayət qədər əlverişli geopolitik imkanlar aça bilər. Belə ki, bu, artıq indidən Ermənistanda Rusiya təsirinin zəiflədiyi və Kremlin rəsmi İrəvana dəstəyinin ümid bəslənən effektdən uzaq qalacağı barədə qənaətləri gücləndirir. Artıq Ermənistan siyasi dairələrində Rusiyadan kənar daha güclü və etibarlı müttəfiqlərin, himayədarların tapılmasının vacibliyi barədə çağırışların intensivləşdiyi müşahidə edilir. Yəni, Ermənistanda Rusiya faktoruna yanaşma dəyişməyə, yeni reallıqlarla barışmaq meyilləri güclənməyə başlayıb. Bu, Ermənistanı Azərbaycan və Türkiyə ilə münasibətlərin normallaşdırılmasının vacibliyinə daha həssas yanaşmağa sövq edə bilər.

Digər tərəfdən, ABŞ və Qərbin Rusiyanı sıxışdırması rəsmi Bakıya yeni dünya düzəninin formalaşması prosesində daha fəal iştirak etmək imkanları da vəd edir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Ukraynaya səfəri zamanı Azərbaycanın yeni dünya düzənində təşəbbüskar ölkələr sırasında yer alacağına eyham vurması da rəsmi Bakının artıq bu imkanları dəyərləndirmək niyyətdə olduğunu göstərir. Hər halda, rəsmi Bakının son vaxtlar öz xarici siyasət kursuna müəyyən korrektələr etməyə başladığı, Kremli məmnun etməyəcək addımlar atılmasından da qətiyyən çəkinmədiyi müşahidə olunur. Azərbaycan Prezidentinin Rusiya ilə savaş vəziyyətində olan Ukraynaya səfər etməsi də məhz bu baxımdan, diqqəti çəkir.

Təbii ki, bütün bunları nəzərə aldıqda, NATO baş katibi Yens Stoltenberqin Rusiyanı müttəfiq ölkələrə və bütün xalqlara qarşı yönəltdiyi aqressiv və pisniyyətli fəaliyyətlərdən çəkinməyə çağırması da önəmli məqamdır. Belə anlaşılır ki, NATO bütün MDB dövlətlərinin və xalqlarının Rusiya tərəfindən rahat buraxılmasını istəyir. Əgər, ABŞ və Qərb Rusiyaya qarşı bu siyasətində israrlı olarsa, MDB məkanında situasiya ciddi şəkildə dəyişə bilər. Eyni zamanda, bu, Ermənistanın da Rusiyaya və KTMT-ya olan bütün ümidlərindən imtina edərək, konstruktiv mövqeyə meyillənməsinə yol açar.

Ən əsasısa, Kremlin Rusiya sərhədləri içərisinə sıxışdırılması planı effektiv olarsa, Azərbaycanın yaxın perspektiv üçün xarici siyasətində yeni hədəfləri ön plan keçirilə və rəsmi Bakının Qərblə münasibətləri fərqli keyfiyyət qazana bilər. Azərbaycanın geosiyasi, geostrateji və geoiqtisadi potensialı da belə dəyişiklik üçün olduqca uyğundur. Və bu baxımdan, indiki mərhələdə Ukrayna ətrafında baş verənləri maksimum səviyyədə diqqətlə izləmək üçün kifayət qədər ciddi əsaslar var.

Böyük ehtimalla ABŞ və Qərb hazırda siyasi-psixoloji gərginliyi artırmaqla, əslində, Kremli Rusiyanın sərhədləri içərisinə qapatmaq ssenarisi üzrə hərəkət edir. Görünən odur ki, Qərb strateqləri üçün bu planın sona qədər davam etdirilməsi prinsipial əhəmiyyət daşıyır. Ona görə də, yekun nəticəyə əminlik yaranmayınca, yeni dünya düzənində pay ayrılmadığı müşahidə edilən Rusiyanın hətta geri çəkilməsinə belə, imkan vermək niyyətindən uzaq olduqlarını biruzə verirlər.