Liderlərin zindana düşməsinin səbəbləri
Tarixin səhifələrində liderlərlə bağlı müxtəlif maraqlı faktlara rast gəlmək mümkündür. Milyonları arxasıyca apara bilən şəxsiyyətlər sadə insanlardan təkcə liderlik keyfiyyətləri, şəxsi xarizmaları ilə yox, həm də keşməkeşli həyat yolları ilə fərqlənirlər.
Onların bəziləri ideyaları uğrunda zindan həyatı keçirməyə hazır olublar.
Ölkə.Az olaraq məhbusluğun dadına baxmış liderlərin zindana düşməsinin səbəblərini təqdim edirik:
1. Vladimir İlyiç Lenin (1917-1924-cü illərdə RSFSR Xalq Komissarlar Şurasının birinci sədri)
O, fəhlələr arasında aktiv təbliğat işi apararaq dövlət çevrilişinə çağırışlar edirdi. Lenin 70-ə yaxın təşviqat vərəqələri buraxdırıb. 1895-ci ilin dekabrında gələcək lider həbs olunub və 1 ilə yaxın həbsxanada saxlanılıb və 1897-ci ildə Yenisey quberniyasının Minusinsk uyezdinin Şuşenskoye kəndinə 3 illik sürgün edilib.
Birinci Dünya Müharibəsi başlayanda Lenin Avstiya-Macasrıstan ərazisində yerləşən Poronin adlı yerdə yaşayırdı. Bura o, 1912-ci ildə gəlmişdi. Rusiya hökumətinin xeyrinə casusluqda ittiham olunan Lenin avstriya jandarmları tərəfindən həbs olunub. Onun azadlığa buraxılması üçün Avstriya parlamentinin sosialist deputatı Adlerin yardımı lazım olub. Beləliklə, 6 avqust 1914-cü ildə Vladimir İlyiç Lenin həbsxanadan çıxıb.
2. İosif Vissarionoviç Stalin (1946-1953-cü illərdə SSRİ Nazirlər Şurasının birinci sədri)
Məlumat üçün bildirək ki, Stalin 6 dəfə həbsxanada olub. Onlardan yalnız birincisi siyasi motivlərə görə olub. Digərləri isə soyğunçuluqla bağlı idi. İdeologiya döyüşçüsü partiyası üçün müxtəlif hücumlar, qarət və soyğunlar təşkil edirdi. Tbilisidə əsrin oğurluğu da Stalinin hesabındadır. Bu hadisə zamanı Stalin dostu Kamo ilə birlikdə 1/4 milyon rubl oğurlamağa nail olub.
O dövr üçün bu, fantastik məbləğ idi. Bundan sonra isə Stalinin dəstəsi Bakının bütün neftçilərini qorxu içində saxlayırdı.
Liderin kriminal həyatının pik nöqtəsi isə "İmperator I Nikolay" dəniz paraxoduna hücum hesab edilir.
3. Adolf Hitler (1933-1945-ci illərdə Üçüncü reyxin birinci reyxkansleri)
1923-1924-cü illərdə Hitler Landberq qala həbsxanasında 8-9 noyabr 1923-cü ildə təşkil etdiyi Münhen qiyamına görə cəza çəkib. O, digərlərindən fərqli olaraq rahat kamerada saxlanılıb və onun üçün yüksək şərait qurulub. Hitler tez-tez ziyarətçiləri qəbul edirmiş.
Məhbus həyatı dövründə Hitler məşhur "Mənim mübarizəm" kitabını diktə edib.
4. Fidel Kastro (1976-2008-ci illərdə Kuba Dövlət şurasının sədri)
26 iyul 1953-cü ildə 26 yaşlı Fidel Kastro diktator Fulqeniko Batistanın devrilməsinə cəhd zamanı Santyaqoda yerləşən kazarmaya hücum təşkil edib. Üsyançılar döyüşdə məğlub oldu, ancaq Kastro geri çəkilərək, 1 avqusta qədər kəndlərdən birində gizlənməyə müvvəffəq olub.
Məhkəmə zamanı Kastro deyib: Tarix mənə haqq qazandıraca. Buna baxmayaraq, o, 15 illik həbs cəzasında məhkum olunuv. Üsyançıların heç bir təhlükə törətmədiyini düşünən Batista 1955-ci ildə Kastronu əfv edib. Artıq 4 il sonra isə Kubada hakimiyyət dəyişib.
5. Nelson Mandela (CAR-ın ilk qaradərili prezidenti (1994-1999))
5 avqust 1962-ci ildə 17 ay qaçaqda olan Mandela hökumət tərəfindən Yohannensburqda həbs olunub. Əməliyyatın uğurlu keçməsi ABŞ Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin xidməti sayəsində olub. Məhkəmədə Mandelaya qarşı 1961-ci ildə fəhlə tətilinin təşkil edilməsi və dövlət sərhədinin qanunsuz pozulması ittihamları irəli sürülüb.
1962-ci ilin 25 oktyabrında gələcək lider 5 illik həbs cəzasına məhkum olunub. 1964-cü ilin 12 iyununda Rasti Bernşteyn istisna olmaqla hər kəsin cəzası ömürlük həbslə əvəz olunub. Mandela cəzasını Robben adasında tək nəfərlik kamerada keçirdiyi üçün dünyada məşhurluq qazanıb. Mandelanın xatirələrinə əsasən, D qrupunun məhbusu kimi o, 6 ay ərzində bir ziyarət və bir məktub hüququna malik idi.
6. Uqo Çaves ( 1999-2013-cü illərdə Venesuela prezidenti)
1992-ci ilin 4 fevralında Uqo Çavesin komandanlığı altında olan hərbi kolonlar Karakas küçələrinə çıxıb. Üsyançılar hakimiyyətin ələ keçirilməsini yox, onun yenidən qurulması və Təsis Assambleyasının yaradılmasını istəyirlər.
Axşam saatlarında Çaves hökumətə təslim olub və tərəfdarlarına silahları yerə qoymağı tələb edib. Bundan sonra o, bu əməliyyata görə bütün məsuliyyəti üzərinə götürdüyünü bildirib. Efirdə yayımlanan həbs prosesi zamanı Uqo Çaves bəyan edib ki, yalnız qan tökülməsinin qarşısını almaq üçün silahı yerə qoyur və mübarizə davam edəcək. Çaves və onun silahdaşları 2 il ərzində həbsxana həyatı yaşayıblar.
Bu, gərgin mübarizə yolu keçmiş məşhur şəxsiyyətlərin yalnız bir hissəsidir. Onların hər biri ideologiyasından asılı olmayaraq insanlar üçün iradə və qətiyyət dərsidir.
Rəşid Mustafazadə
Ölkə.Az
