Musa Qasımlı: " Atom bombasının tətbiqi bütün ölkələrə göstərdi ki..."

"Lazım gəldikdə qısa müddət ərzində qarşılıqlı güzəştə gedə və barışa bilirlər"

Xəbər verdiyimiz kimi, bu gün Xirosima və Naqasakiyə edilən atom bombalı hücumdan 70 il keçir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının 1945-ci ildə atdığı atom bombaları iki şəhəri yerlə yeksan edib, 200 mindən çox adam ölüb.

Bu faciənin qarşısını almaq real idimi? ABŞ İkinci Dünya Müharibəsinin son mərhələsini atom bombalı hücumu olmadan yekunlaşdıra bilərdimi? Bu tarixi hadisə bəşəriyyətə nəyi göstərdi?

Bu və digər sualları Ölkə.Az üçün millət vəkili, tarix elmləri doktoru, professor Musa Qasımlı cavablandırıb.

Onun fikrincə, İkinci Dünya Müharibəsi illərində Xirosima və Naqasakiyə atom bombasının atılması hərbi qələbə qazanmaq zərurətindən irəli gəlmirdi. Çünki Yaponiyanın Avropadakı başlıca müttəfiqi olan Almaniya danışıqsız təslim olmaq haqqında artıq may ayında sənədi imzalamışdı.

"Yaponiyanın da məğlub ediləcəyi şəksiz idi. O zaman ABŞ hökuməti bu addımı sırf siyasi və strateji maraqları baxımından atdı. Atom bombasının tətbiqi yapon xalqına böyük bədbəxtlik gətirdi. Eyni zamanda bütün ölkələrə göstərdi ki, belə silaha yiyələnəcək ölkələrın onu tətbiq etməsi dünyanı dəhşətli fəlakətlərə düçar edə bilər. Soyuq müharibə dövründə nüvə silahının mövcudluğu ona sahib olan dövlətləri bir çox böyük müharibələrdən çəkindirən amil oldu", - deyə M.Qasımlı bildirib.

İranla nüvə razılaşması əldə olunmasına toxunan tarixçi bunu müsbət qiymətləndirməyin lazım olduğunu qeyd edib.

"Atom enerjisindən yalnız dinc məqsədlər üçün istifadə edilməlidir. İki ölkə arasında əldə edilən razılaşma regionda və dünyada dövlətlər arasında münasibətlərdəki nisbətə müəyyən təsirlər edəcəkdir. Azərbaycana indiyədək müxtəlif istiqamətlərdən edilən və nəticəsiz qalan bəzi təzyiqlər də aradan qalxacaqdır. Tarixən belə bir ənənə formalaşmışdır ki, dövlətlər daimi olaraq düşmən kimi qala bilməzlər. Onların maraqları hər şeydən üstündür.

Lazım gəldikdə qısa müddət ərzində qarşılıqlı güzəştə gedə və barışa bilirlər. Deməli, ABŞ-İran münasibətlərində soyuqluğun aradan qaldırılması təkcə ikitərəfli maraqlarla deyil, həm də strateji hədəflərlə bağlıdır", - deyə professor əlavə edib.

Rəşid Mustafazadə

Ölkə.Az