Azərbaycan Türkiyəyə PKK ilə mübarizədə bu cür kömək edə bilər

Türkiyədə PKK terroru hökm sürdüyü bir vaxtda HDP lideri Dəmirtaş türk əsgərini, xalqını alçaldacaq bəyanatlar verib

Türkiyə prokurorluğu Dəmirtaşın səsləndirdiyi fikirlərdən sonra cinayət işi açıb. Cinayət işinin açılmasında Dəmirtaşın, "Türk millətinin, Türkiyə Respublikası dövlətinin, dövlətin təşkilat və orqanlarının açıq şəkildə alçaldılması ", "Cinayətin işlədilməsinə təhrik edilmə", "Prezidentə qarşı təhqirin işlədilməsi" və "Terror təşkilatının təbliğ edilməsi" kimi fikirləri səsləndirməsi olub.

Türkiyənin baş naziri Davudoğlu PKK-ya qarşı əməliyyatlara ara verilməyəcəyini, Qandilin bombalanmağa davam ediləcəyini bildirib.

Türkiyənin PKK-ya qarşı apardığı müharibəyə Azərbaycan qazilərindən də dəstək gəlib. Qazilər PKK-ya qarşı döyüşmək istədiklərini Türkiyə hökumətinə bildirib.

Türkiyədə baş verən olaylarla bağlı Ölkə.Az-ın suallarını politoloq Fərhad Mehdiyev cavablandırıb:

- HDP lideri Dəmirtaş türk əsgərinin və polisinin nə qədər güclü olmasına baxmayaraq, xalqın gücü qarşısında aciz qaldığını bildirib. Türk əsgərini və polisini öldürən kürd xalqıdır?

- Dəmirtaşın sözlərinin bir hissəsi həqiqətdir. PKK-nı kürd xalqının bir hissəsi dəstəkləyir. HDP kürd mübarizəsinin siyasi qanadıdır, PKK isə hərbi. Türkiyə hərbi yolla ölkə daxilində mübarizə aparmaqla bu məsələni heç cür həll edə bilməz. Çünki, Türkiyə dəfələrlə PKK ilə silahlı mübarizə aparıb, ancaq heç birində də nəticə əldə edə bilməyib.

Qərbin bir Kürdüstan planı var. Qərb yaxın şərqdə Kürdüstan dövləti qurmaq istəyir. Bu Kürdüstan dövləti sadəcə İraqdakı Kürdüstanla məhdudlaşmır. Qərbin planı Suriya, Türkiyə və İraq ərazisini əhatə edən Kürdüstandır. Ancaq yaranması planlaşdırılan Kürdüstan üçün daha vacib Suriya torpaqlarıdır. Suriya Kürdüstanı İraq Kürdüstanı ilə birləşəndən sonra, İraq Kürdüstanı neft və yanacağını birbaşa dənizə çıxarmağa nail olacaq. Bu qərb dövlətlərinin 1-ci dünya müharibəsindən gələn planlarıdır. Kürdüstan planının tarixi bir keçmişi var.

Qərb, Kobani məsələsində və yaxın zamanda Türkiyənin İŞİD-ə qarşı mübarizəsini dəstəkləyirdi.

- Ərdoğan niyə Suriyada və Şimali İraqda PKK-nı vurdu?

- Suriyada və Şimali İraqda İŞİD məhv olan kimi həmin boşluğu dərhal kürdlər tutacaqdı. Ona görə də, Ərdoğan məcbur qalaraq İŞİD-lə birgə kürdləri də vurdu. Bundan sonra PKK ayağa qalxdı. İlk hərbi əməliyyatlar Türkiyə yox, Suriya ərazisində oldu.

Bu məsələnin sakitləşməsi üçün Türkiyə kürdlərlə danışığa getməlidir, ancaq təcrübə onu göstərir ki, PKK ilə danışığa getdikcə onlar güclənir.

- PKK-dan necə qurtulmaq olar?

PKK-dan qurtulmağın tək yolu Şimali Suriyada kürdlərin bütün siyasi fəaliyyətini sona çatdırmaqdır və İraq Kürdüstanının varlığını sual altına qoymaqdır. Türkiyə şərt qoymalıdır ki, ya İraq Kürdüstanını məhv edəcəm, ya da kürdlərin Türkiyə ərazisinindəki bütün siyasi fəaliyyətləri sonlandırılacaq. O zaman kürdlər qorxusundan Türkiyədəki əməllərinə son qoyacaq. Türkiyə yalnız öz ərazisi daxilində PKK ilə mübarizə apararaq terrorçu təşkilatın fəaliyyətinə son qoya bilməyəcək. Bu mümkünsüzdür. Kürdlər də danışıq istəyir, ancaq danışığın nəticəsinə baxmaq lazımdır. Kürdlər avtonomiya istəyir. Ancaq onların istədiyi avtonomiya indiki mərhələ üçündür.

İraq Kürdüstanının varlığını sual altına qoymadan, şimali Suriyadakı kürdləri tamamilə zəiflətmədən bu işi həll etmək heç cür mümkün deyil.

- HDP-ni bağlamaq lazımdır? Bəzi politoloqlar HDP-nin bağlanmasını məsləhət görür.

- HDP-nin bağlanmasını düzgün hesab etmirəm. Türklər demişkən, Türkiyənin muhattab olacağı kimsə olmalıdır. HDP-nin bağlanması qərəzli ola bilər. Əgər HDP bağlanarsa HDP-yə gedən səslər təkrarən AKP-yə gedəcək. Bu da o deməkdir ki, AKP təkrarən tək hökumət olacaq.

Heç kim dana bilməz ki, Türkiyədə kürd xalqı yoxdur. Kürd xalqının bəzi etnik istəkləri var. Bir xalqın öz dilində oxuması, öz dilində KİV-nin olması təbii şeylərdir. Kürdlərin nümayəndələrinin parlamentdə olması da təbiidir. Türkiyə əhalisinin 15%-i kürdür. 15%-lik kürdün parlamentdə nümayəndəsi olmalıdır. AKP-də, CHP-də olan kürdlər var. Bir tək MHP-də kürd yoxdur. Hal hazırda kürd partiyasının bağlanması məntiqsizdir. PKK ilə müharibə zamanı danışıqlar üçün HDP-nin olması vacibdir. HDP-nin PKK ilə münasibətləri var, HDP millət vəkillərinin kürdlərlə münasibəti var və HDP-nin də kürdlərlə münasibəti var. HDP bağlanmasa da, əməlində cinayət tərkibi olan millət vəkillərinə qarşı cinayət işi açmaq lazımdır.

- Dəmirtaşın PKK-nın tərkibində döyüşdüyü zamanların şəkilləri yayımlanıb.

- O şəkillər montaj da ola bilər. Dəmirtaş PKK-nın dağlardakı düşərgələrinə gedib orada da həmrəylik kimi onların uniformasını geyinmiş ola bilər. Türkiyədə əfv qanunları çıxıb. Qanuna görə, PKK-nın sıralarında olub, döyüşlərdə iştirak etməyən şəxslərə aminisiya tətbiq edilir. Əgər o şəkillər doğru olsa Dəmirtaş bundan yararlanacaq. Çünki fotolardan başqa bir sübut yoxdur.

- Azərbaycan qaziləri PKK-ya qarşı döyüşmək üçün Türkiyə hökumətinə müraciət edib. Azərbaycan dövləti hansı formada Türkiyəyə kömək edə bilər?

- Azərbaycan dövləti Türkiyəyə pilotsuz təyyarələrlə kömək edə bilər. Həmin təyyarələrdən Türkiyəyə verə bilər. Görünən odur ki, Türkiyənin keçirdiyi hərbi əməliyyatlarda pilotsuz hava təyyarələrinin dəstəyi çox aşağıdır. Pilotsuz təyyarələrin zəif dəstəyi imkan verir ki, kürdlər əraziləri yaxşı gəzsinlər, yol kənarlarına bomba yerləşdirsinlər. Türkiyədə insansız hava təyyarələri ya çatışmır, ya da türk ordusu bundan istifadə etməyi bacarmır. Azərbaycan pilotsuz təyyarələri özü yığır. Biz o təyyarələri İsrail şirkəti ilə müqavilə əsasında yığırıq. Üçüncü tərəfə o təyyarələri vermək səlahiyyətimizin olub, olmamasını bilmirəm. Əgər pilotsuz təyyarələrimizi Türkiyəyə verə bilməsək də, pilotsuz təyyarə personalını Türkiyəyə göndərə bilərik.

Qazilərin bəyanatına gəldikdə isə, bu həmrəylik göstərmək üçün əla bir addımdır. Türk xalqı bilsin ki, Azərbaycan həmişə onların tərəfindədir. Türkiyə mətbuatında dəfələrlə yazılar çıxıb ki, Azərbaycan bu və ya digər şəkildə PKK-nı dəstəkləyir. Belə bir şey əlbəttə yoxdur. Biz xalq və dövlət olaraq heç vaxt PKK-ya dəstək verməmişik.

Səxavət Məmməd
Ölkə.Az