“Övladının kriminal olmasından həzz alan valideynlər var”
Gəncədə 11-ci sinif şagirdinin həmyaşıdı tərəfindən bıçaqlanması ciddi rezonans doğurub. Hadisənin sadalanan səbəbləri sırasında valideyn və məktəbin daşıdığı məsuliyyətlə yanaşı, həm də kişi müəllimlərin sayının az olması var.
Belə ki, statistikaya görə, Azərbaycanda 22 mindən çox kişi, 121 mindən çox isə qadın müəllim olduğu bildirilir.
Bəs doğrudan da kişi müəllimlərin sayının az olması səbəblərdən biri ola bilərmi?
Mövzu ilə bağlı Ölkə.Az-a danışan təhsil eksperti Elçin Əfəndi bu sahədə gender balansının ciddi şəkildə pozulduğunu deyib. O hesab edir ki, qadınlarda olan analıq instinkti neqativ halların qarşısının alınmasında maneə törədir:
"Kişi müəllimlərin say azlığı ilə bağlı dəfələrlə çağırış etmişik. Təəssüf ki, hazırda məktəblərdəki müəllimlərin 80%-ni qadın müəllimlər təşkil edir.
Xüsusilə də ibtidai sinif, Azərbaycan dili və ədəbiyyatı, xarici dil, bağça müəllimliyində və s. gender bərabərliyi pozulub və nəticə etibarilə kişi müəllimlərin sayı azalıb.
Kişilərin təhsildə olmamasının nəticəsini hazırda görürük. Təhsil müəssisələrinin rəhbərlərinin böyük əksəriyyəti də xanımlardır. Əvvəlki dövrlərdə isə kişi müəllimlərin sayının çox olması neqativ hadisələrin qarşısının alınmasına kömək edirdi. Qadın müəllimlərdə analıq instinkti baş qaldırdığı üçün bəzi məsələlərə sülh çərçivəsində yanaşırlar. Bəziləri də öz vəzifəsini itirməmək üçün buna çalışır və nəticə etibarilə də məsələ həll olunmadan qalır, neqativ hallar da ardıcıl sıralanır".
Ekspert deyir ki, bu cür hadisələrin yaşanmasında təkcə təhsil müəssisələri yox, həm də ailələr günahkardır:
"Təəssüf ki, cəmiyyətimizdə ailə institutu hər keçən gün daha da dağılır. Valideynlərlə uşaqlar arasında düzgün kommunikasiyanın qurulmamasını müşahidə edirik. Bəzi hallarda valideynlər özləri kriminal halların təbliği ilə məşğul olur.
Hətta dünən məktəblini bıçaqlayan yeniyetmənin bir fotosunu gördüm. 12 yaşı tamam olarkən valideynlərinin həmin yeniyetməyə hədiyyə etdiyi tortun üzərində kriminal aləmin simvolları əks olunmuşdu. Gördüyünüz kimi, burada ailənin də apardığı təbliğatdan çox şey asılıdır. Övladının davaya, kriminala meyilli olmasından həzz alan valideynlər də var. Bu gün məktəbdə belə hallar yaşanırsa, sabah orada narkomaniya da baş alıb gedə bilər, adam öldürmə halları da çoxalar.
Ailələr övladları ilə səmərəli vaxt keçirməli, düzgün tərbiyə verməlidirlər. Burada bir tərəf günahkar deyil. Amma faktiki olaraq hadisə məktəb daxilində baş veribsə, məktəb direktorunun günahı var. Bütün bunlar baş verəndə növbətçi hara baxırdı? Şagird nə üçün üzərində soyuq silahla məktəbə gəlib və s. Araşdırsaq, bəlkə də, görəcəyik ki, həmin məktəbin direktoru da qadındır".
E.Əfəndi hesab edir ki, Elm və Təhsil Nazirliyinin ötən il tətbiq etdiyi pilot layihə ilə şagirdlərin davranışlarına müvafiq olaraq sarı, narıncı vərəqələr verilməsi özünü doğrultmur:
"Düşünürəm ki, başqa bir mexanizm tərtib etmək lazımdır. Xarici ölkələrdə məktəblilərin təhsil müəssisəsində uzaqlaşdırılması effektiv mexanizmdir. İstər ABŞ-də, istərsə də Avropa ölkələrində şagird belə davranışa yol verəndə valideynləri məktəbə çağırılır, məktəbli qovulma təhlükəsi ilə üz-üzə qalır.
Bizdə isə 2 alan şagird sinifdən sinfə keçə bilir. Nə üçün 2 alan şagird sinif adlamalıdır? Şagird oxumayacaq, dərsi pozacaq və nəticə etibarilə arxayın olur ki, 2 alsa belə, sinifdə qalmır və növbəti sinfə keçə biləcək. Halbuki yaxşı oxumayanların növbəti sinfə keçirilməsi, qətiyyən qadağan edilməlidir. Eyni zamanda onlara gələcəkdə attestat və s. dövlət nümunəli təhsil sənədinin verilməsi məsələsi ləğv edilməlidir. Belə olsa, şagirdin də valideynin də çəkinəcəyi məqam olacaq. Yoxsa bunu vurmaq, döymək, şiddət tətbiq etmək məsələdən çıxış yolu deyil. Yaxud da valideyni çağırıb ona hər hansı bir cərimə yazılması da problemi həll etmir. Ona görə də, konkret şagirdin özünü və yaxud da valideynini cəzalandıracaq addım atmalıyıq. Yəni burada dərsdən yayınan, dərsi pozan şagirdlərin sinifdən sinfə keçirilməməsi, ona attestat verilməməsindən söhbət gedir. Bunun nəticəsində valideynləri özləri də maraqlı olacaqlar ki, övladları oxusun. Düşünürəm ki, bu, Elm və Təhsil Nazirliyinin boşluğudur və mütləq aradan qaldırılmalıdır".
Billurə Yunus
