\"Qınaq olsa, bir az utanıb yerə girərdilər, o vaxt vedrə bağlayırdılar\"

Azərbaycanda doğumda kəskin azalma müşahidə olunur.

Ölkə.Az xəbər verir ki, Dövlət Statistika Komitəsinin (DSK) açıqladığı rəqəmlərə görə, ötən il (2023) Azərbaycanda 112 min 620 uşaq dünyaya gəlib. 

2022-ci ildə isə ölkədə 122 min 846 doğum qeydə alınmışdı. Bir il ərzində Azərbaycanda doğum sayı 10 mindən çox azalıb.

Belə azalma 2011-ci ildən bəri özünü göstərir. 

Mövzu ilə bağlı Ölkə.Az-a danışan şair, jurnalist Anar Vəziroğlu problemin başlıca səbəbini ailə münasibətlərinin kökündən sarsılmasında görür:

"Statistikaya görə ötən illəri müqayisə etdikdə boşananların sayının da çox olduğunu görürük. Niyə? Ərə gedirlər, deyirlər ki, dövlət sağ olsun, alimenti 235 manata qaldırıb. 2 uşaq varsa, bu, ayda 500 manata yaxın pul edir. Qadın deyir ki, əşi, ər mənim nəyimə lazımdır?! 

İndi sevgi deyilən şey yoxdur. Evlənirlər ki, qonşu, el qınamasın, desinlər ki, filankəsin qızı ərə getdi yaxud da filankəsin oğlu evləndi. 

Boşananda gedir 150-200 manata ev tutur yaşayır. Guya ki bunun içində müstəqillik var, azad yaşamaq istəyir. Ərə gedəndə xoşbəxtcəsinə bütün camaatı çağırırlar, 300-500 nəfərə görk edirlər ki, toy edirəm. Ayrılanda isə çoxusu gizlədir. 

Uşaqların sayının azalmasının səbəblərindən biri odur ki, birgəyaşayışa həm qadın, həm də kişi tərəfdən nifrət var. Elə bil, bir-birlərinə düşməndirlər. Evlilikdən 6 ay sonra da boşanan var, 10 il sonra da. 

Biz sovet ideologiyasının adamlarıyıq. Biz ayıb edirik, ar edirik. Yadıma gəlir ki, əvvəllər rayon yerində kimsə boşananda el qınağına gəlirdi. Həmin adam üçün böyük vedrə idi. İndi böyük şəhərlər qınağı yığışdırıblar".

A.Vəziroğlu hesab edir ki, ailələrin davamlı olması üçün nümunəvi ailələr yetişməlidir:

"İndi boşanmağın asan yolu var. Əgər uşaq yoxdursa, ASAN Xidmətə gedirlər, ərizə yazırlar, bir aya boşanırlar. Bunun qarşısını almaq üçün maariflənmə azdır. Orta məktəblərdə ailə münasibətlərinə aid bir dərslik varmı? Heyvanlar haqqında dərslik var, amma insanlar haqqında yoxdur. Mütəxəssis hazırlamaq, başqalarına nümunə olacaq ailə yetişdirmək lazımdır. Çox təəssüf.

Cütlüklərin bir arada qala bilməməsinin də maddi və mənəvi səbəbləri var. Həm də el qınağı yoxdur. Qınaq olsa, bir az utanıb yerə girərlər ki, axı bu uşaq bizim birgə yaşayışımızdan əmələ gəlib. Valideynlər o uşağı yox, ancaq öz kef-damaqlarını fikirləşirlər. Qız da, oğlan da azadlıq istəyir. Oğlan evlənir, gecə evə gəlmək istəmir. Fikirləşir ki, bu cür də olmalıdır. Amma ailənin sənin çiynində olan "poqon"u var. Onu qorumağı hər adam bacarmır. Bacarsaydı, ilk növbədə fikirləşərdi ki, mən o uşağın atasıyam/anasıyam.

Uşaqların sayının artması həm də dövlətin möhkəmlənməsidir", - deyə o əlavə edib.

Billurə Yunus