Dünyada elektrik enerjisi istehsalı rekord səviyyəyə çatıb - ARAŞDIRMA
Qlobal elektrik enerjisi istehsalı son üç onillikdə əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Dünyada elektrik enerjisi istehsalı 1990-cı ildəki 12 min teravatt/saatdan 2023-cü ildə 30 min teravatt/saata yüksəlib ki, bu da rekord səviyyə hesab olunur.
Bu müddət ərzində bütün dünyada elektrik enerjisi istehsalında yalnız iki dəfə illik azalma qeydə alınıb: 2009-cu ildən sonrakı qlobal maliyyə böhranı və 2020-ci ildəki koronavirus pandemiyası.
İqtisadiyyat.az elektrik enerjisi ilə bağlı dünya statistikasının materialları əsasında araşdırma aparıb.
Məlumata görə, bərpa olunan enerji mənbələrindən və nüvə enerjisindən əldə edilən qlobal elektrik enerjisinin payı ötən il 32 faizdən 40 faizə yüksəlib. Bu artıma baxmayaraq, qalıq yanacaqlar hələ də dünyada elektrik enerjisi istehsalının əsas mənbəyi olaraq qalır. Belə ki, 2023-cü ildə elektrik enerjisinin demək olar ki, 60 faizi kömür və təbii qazla işləyən zavodlar tərəfindən istehsal edilib.
Su, külək və günəş Latın Amerikası və Karib hövzəsini bərpa olunan elektrik enerjisində ən böyük paya sahib regiona çevirir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, bir sıra Avropa ölkələri nüvə enerjisindən istifadə edir. Bununla belə, dünyanın aparıcı iqtisadi gücləri olan ABŞ və Çində əsas elektrik enerjisi mənbələri müvafiq olaraq təbii qaz və kömürdür.
Bəs 1990-cı ildən bəri dünyada nə qədər elektrik enerjisi istehsal olunub?
İllər |
Elektrik enerjisinin həcmi (teravatt/saat) |
1990 |
11,961 |
1991 |
12,222 |
1992 |
12,336 |
1993 |
12,600 |
1994 |
12,924 |
1995 |
13,382 |
1996 |
13,797 |
1997 |
14,129 |
1998 |
14,511 |
1999 |
14,926 |
2000 |
15,565 |
2001 |
15,800 |
2002 |
16,358 |
2003 |
16,936 |
2004 |
17,737 |
2005 |
18,465 |
2006 |
19,167 |
2007 |
20,060 |
2008 |
20,437 |
2009 |
20,279 |
2010 |
21,591 |
2011 |
22,279 |
2012 |
22,834 |
2013 |
23,469 |
2014 |
24,076 |
2015 |
24,315 |
2016 |
24,984 |
2017 |
25,738 |
2018 |
26,783 |
2019 |
27,147 |
2020 |
27,033 |
2021 |
28,548 |
2022 |
29,188 |
2023 |
29,925 |
Qeyd edək ki, Çin ötən il dünyanın ən böyük elektrik enerjisi istehsalçısı olub. Bu siyahıda ikinci yerdə ABŞ qərarlaşıb. Eyni zamanda, ABŞ həm də dünyanın ən böyük elektrik enerjisi idxalçıları arasındadır.