Dünyanın qütb ayısı paytaxtı: Burada insanlar qütb ayıları ilə yanaşı yaşayır
Bu şəhərdə qütb ayıları hər an hər yerdə qarşınıza çıxa bilər. Elə bu səbəbdən şəhərin müxtəlif yerlərində qütb ayılarına qarşı xəbərdarlıq lövhələri asılıb.
Ölkə.az Qaynarinfo-ya istinadən xəbər verir ki, dünyanın "qütb ayısı paytaxtı" kimi tanınan Kanadanın Çörçill şəhəri hər il minlərlə turisti cəlb edir. İnsanlar bu təhlükəli, lakin bir o qədər də cazibədar heyvanları yaxından görmək üçün xüsusi turlarda iştirak edirlər.
Şəhərdə yaşayan 13 yaşlı Ti turistlərə belə bir məsləhət verir: "Əgər 30 santimetr məsafədə bir qütb ayısı ilə qarşılaşsanız, onun burnuna yumruq vurun. Qütb ayılarının burunları çox həssasdır, dərhal qaçacaqlar".
Ti bu məsləhəti heç vaxt sınamaq məcburiyyətində qalmayıb. Lakin dünyanın ən böyük quru yırtıcısının yanında böyümək təhlükəsizliyin gündəlik həyatın bir hissəsi olduğu anlamına gəlir.
Ti və dostları məktəb binasının arxasında yerləşən bir pəncərədən Hudson körfəzinə baxır. Bu vaxt qütb ayısı xəbərdarlıq komandası bir heyvanı şəhərdən uzaqlaşdırmaq üçün tədbirlər görür.
Məktəb müəllimi dərslərdən sonra uşaqların valideynləri tərəfindən götürüləcəyinə əmin olmadan onların təkbaşına evə getmələrinə icazə vermir. Uşaqlar heç vaxt evə tək getmir. Bütün bunlar dünyanın qütb ayısı paytaxtında gündəlik rutinin bir hissəsidir.
Dükan və kafelərdəki lövhələr insanlara çöldə ehtiyatlı olmaları barədə xəbərdarlıq edir. Birində belə yazılıb: "Əgər qütb ayısı hücum edərsə, cavab verməlisiniz".
Qütb ayısından qaçmaq isə əksər hallarda təhlükəlidir. Ayının instinkti ovunu təqib etməkdir və qütb ayıları saatda 40 kilometr sürətlə qaça bilirlər.
Çörçill "qütb ayısı paytaxtı" kimi tanınır. Hər il Hudson körfəzi buzlarının əriməsi ilə qütb ayıları sahilə çıxmağa məcbur olurlar. Payızda donma başladıqda yüzlərlə ayı burada toplaşır.
"Polar Bears International"dan (PBI) Alyssa Makkol deyir: "Bu bölgədə şirin su çaylarımız və Arktikadan gələn soyuq su axını var. Donma ilk olaraq burada baş verir. Qütb ayıları üçün dəniz buzu əsas qida mənbəyidir; əsas ovları olan suitilərə çıxışı təmin edir. Yazda isə sahildə böyük bir yemək gözləyirlər, çünki bütün yay ərzində sahildə çox az qidalanıblar".
Mütəxəssislər bildirirlər ki, 1980-ci illərdə Çörçill bölgəsində təxminən 1 200 qütb ayısı var idi, amma indi bu sayın yarısını itiriblər. Bu azalma iqlimin istiləşməsi və buzların ərimə müddətinin artması ilə əlaqəlidir. Dəniz buzunun olmaması isə ayılar üçün ov platformasının olmaması deməkdir.
PBI komandası turistlərlə birlikdə qütb ayılarını axtarmaq üçün tundraya yollanıb. Səfər zamanı gənc bir ayı yaxınlaşıb və maşınları araşdırmağa başlayıb. Ayı maşınlardan birinin yanına gəlib, qoxlayıb, iki pəncəsini maşının yanına qoyub.
PBI mütəxəssisi Geoff York deyib: "Ayı hər şeyi araşdırmaq üçün duyğularından istifadə edirdi. Həm sevimli, həm də ölümcül ola biləcək bu heyvanı yaxından görmək heyrətamizdir".
Mütəxəssislər ayıları şəhərdən uzaqlaşdırmaq üçün xüsusi tələlərdən istifadə edirlər. Tələylə düşən ayılar bir müddət saxlanılır və daha sonra şəhərdən uzaq bölgələrə buraxılır.
Mühafizəçi İan Van Nest deyir: "Ayını qorxutmadan və onun sağlamlığını riskə atmadan şəhərdən uzaqlaşdırmaq üçün müxtəlif üsullarımız var".
Bütün bu tədbirlərə baxmayaraq, qütb ayıları və insanlar arasında qarşılaşma halları azalmır. İqlim dəyişikliyi isə bu paradoksal vəziyyəti daha da mürəkkəbləşdirir.
Qütb ayısı hücumları çox nadir hallarda baş verir. Lakin uzaq Arktika bölgələrində yaşayan və çalışan insanlar üçün bu təhlükə həmişə mövcuddur. Bu ilin əvvəlində Kanadanın Nunavut bölgəsində uzaq bir müdafiə stansiyası yaxınlığında bir işçi iki qütb ayısının hücumu nəticəsində həlak olub.
İqlim dəyişikliyi Arktikada heç vaxt indiki qədər sürətli baş verməmişdi. Bu dəyişikliklərə uyğunlaşmağa çalışan qütb ayıları ilə birgə yaşamaq Çörçill üçün mürəkkəb bir problem yaradır. Uzunmüddətli perspektivdə bölgədəki qütb ayısı populyasiyasının azalması ehtimalı var.
Lakin qısamüddətli dövrdə buzların ərimə müddətinin artması nəticəsində ayılar ilin daha böyük bir hissəsini sahildə keçirirlər. Bu isə qütb ayıları ilə insanların qarşılaşma ehtimalını artırır. Çörçilldə hər gün devriyə gəzən təlim keçmiş qoruyuculardan ibarət qütb ayısı xəbərdarlıq komandası insanların təhlükəsizliyini təmin etmək üçün çalışır.
Çörçillin yeni elmi müşahidə mərkəzində çalışan Kiril Fredlund bildirir ki, burada qütb ayısı tərəfindən sonuncu ölüm 1983-cü ildə qeydə alınıb. O deyib: "Hadisə şəhərin mərkəzində baş vermişdi. Ev olmayan bir binada gecələyən bir adam gənc bir qütb ayısı ilə qarşılaşmışdı. Ayı, sanki bir fok balığını ovlayırmış kimi, pencəsi ilə adamı yerə yıxmışdı. İnsanlar köməyə gəlmişdi, lakin ayını adamdan uzaqlaşdıra bilməmişdilər. Ayı, sanki yeməyini qoruyurdu. Bu hadisədən sonra qütb ayısı xəbərdarlıq proqramı yaradıldı. O vaxtdan bəri Çörçilldə heç kim qütb ayısı hücumundan ölməyib".
